Hoe vier je het kerstfeest met iemand die dementie heeft?

Kerstfeest is voor veel mensen een belangrijk feest. Gezelligheid, de kerstboom, familiebezoek en lekker eten horen daarbij. Velen bezoeken de kerstnachtdienst of gaan naar een kerstzangbijeenkomst. Veel van de kerstfestiviteiten kunnen voor mensen met dementie vermoeiend zijn of verwarring veroorzaken. Hoe kun je het kerstfeest vieren als je partner, je vader of moeder dementie heeft? Herkenbaarheid, een vaste structuur, rustmomenten en het delen van de zorg kunnen behulpzaam zijn om het voor iedereen, dus ook voor de persoon met dementie, er een vrolijk kerstfeest van te maken.

Tips rond het vieren van het kerstfeest met iemand die dementie heeft

Als je het kerstfeest wil vieren en jouw dierbare heeft dementie, dan kan je onzeker worden over hoe je het feest vormgeeft. Deze tips en adviezen kunnen je wellicht een beetje op weg helpen. Het zijn algemene adviezen, volg je hart en gevoel, voor wat dat voor jouw situatie zou kunnen beteken. Het kerstfeest hoeft niet perfect te zijn. Probeer te genieten van de mooie momenten die zich aandienen!

Zorg voor structuur

Mensen met dementie zijn gebaad bij een vaste structuur. Dit geeft voor hen helderheid en overzicht. Ze weten waar ze aan toe zijn. Hoewel het kerstfeest natuurlijk afwijkt van de gewone dagen helpt het aansluiten bij de dagelijkse structuur iemand met dementie. Plan bijvoorbeeld de kerstmaaltijd op een tijd waarbij anders ook gegeten wordt. Laat de persoon met dementie op zijn of haar vaste plek aan tafel zitten. Als het vaste dagritme zoveel mogelijk behouden wordt geeft dat rust en zekerheid. Spontaan naar het restaurant of op bezoek bij vrienden of familie gaan kan stress geven.

Niet te veel mensen uitnodigen

Kerstfeest is het familiefeest bij uitstek. Voor veel grootouders is het een feest als alle kinderen en kleinkinderen bij elkaar zijn. Voor mensen met dementie kan dit te druk zijn. Doordat er bij grotere gezelschappen meerdere mensen door elkaar gaan praten, wordt het voor iemand met dementie moeilijk om een gesprek te kunnen volgen. Ze kunnen zich eenzaam en verlaten voelen in een menigte van familie en bekenden. Het is beter om het kerstfeest in een klein gezelschap te vieren, zodat het voor de persoon minder moeite kost om het gesprek te volgen en mee te doen en hij of zij zich er echt bij voelt horen.

Betrek de persoon met dementie bij de voorbereiding

Het is voor iemand met dementie fijn om wat te kunnen doen en om zo iets te kunnen bijdragen aan het feest. Het optuigen van de kerstboom, het versieren van het huis, helpen met het bereiden van de maaltijd, de tafel dekken en servetten vouwen zijn manieren om iemand erbij te betrekken. Betrek de persoon met dementie zoveel mogelijk bij de voorbereidingen, dan voelt hij of zij zich waardevol.

Zorg voor rustmomenten

Om te voorkomen dat iemand met dementie door te veel stress, boos en agressief wordt tijdens het kerstfeest is het van belang om ervoor te zorgen dat hij of zij zich tijdig kan ontspannen en rust kan nemen. Bij tekenen van vermoeidheid kunnen een luie stoel op een rustige plek en wat rustgevende klanken op de achtergrond, eventueel uit een hoofdtelefoon, uitkomst bieden.

Herkenbaarheid is belangrijk

Als iemand dementerend is dan is herkenbaarheid vaak belangrijk. Dit betekent bijvoorbeeld dat de kerstmuziek ook voor hem of haar de sfeer van kerst oproepen. Vaak zijn de traditionele liederen die tijdens Kerstmis worden gezongen zoals Stille nacht, O denneboom en al die andere bekende liederen herkenbaar voor kerst.

Deel de zorg

Voor de meest nabije mantelzorger is het fijn om tijdens het kerstfeest niet continu te hoeven zorgen. Daarom is het goed om daar van tevoren afspraken over te maken, wie wanneer voor de persoon met dementie zorg en hem of haar in de gaten houdt.

Het Kerstverhaal lezen

Er zijn veel versies en vertalingen van het verhaal van kerst, de geboorte van het kindje Jezus. Welke is het meest geschikt voor iemand met dementie? Hier is geen algemeen antwoord op te geven, want het hangt af hoe bekend iemand met het verhaal en de Bijbel is. Als een persoon met dementie dagelijks gewend is om uit de Bijbel te lezen, dan ligt het voor de hand om uit die Bijbel het kerstverhaal te lezen. Als mensen minder bekend zijn met de Bijbel of met een bepaalde vertaling, dan biedt de 'Bijbel in gewone taal' uitkomst. Die vertaling is eenvoudig en duidelijk. Je zou er ook voor kunnen kiezen om het kerstverhaal te lezen uit een kinderbijbel. Het voordeel is de eenvoud en de mooie verhaallijn die er in zit, maar er schuilt ook een risico in dat het kinderlijk verteld is. Dat kan voor iemand met dementie als denigrerend worden ervaren.