Wat te doen bij een adderbeet?

In België en Nederland komen niet veel slangen voor. Een van de slangen die je er wel kan vinden is de adder. De adder is net zoals vele slangen giftig. Toch komt een beet zelden voor omdat de dieren niet van mensen houden. Ze zullen enkel bijten als ze zich bedreigd voelen. Toch kan de beet van een adder veel schade veroorzaken. Het is dan ook handig om te weten wat je moet doen als je gebeten wordt door deze slang.

Wat is een adder?

Een adder is een van de weinige slangen die je in België en Nederland kan vinden. De slangen houden van beschutte plaatsen met hier en daar een open vlakte om te zonnen. Ze zijn voornamelijk te herkennen aan een zigzagpatroon. Verder hebben ze een korte staart en een driehoekige kop.

Waar komt de adder voor?

In België komt de adder voornamelijk voor in restanten van grote heidegebieden. Het is belangrijk dat er veel beschutting is, maar ook stukken met open plekken. Dit omdat adders graag zonnen.

In Nederland kan je de slang tegen komen op de hoge zandgronden. Er zijn grote leefgebieden van de adder in Drenthe en Friesland. Daarnaast kan je ook adders vinden in Overijssel en Limburg.

De beet van een adder

Wanneer de adder bijt, heb je kans dat er gif vrijkomt. De adder kan ook bijten zonder dat er gif vrijkomt. Dit wordt een droge bijt genoemd. Wanneer er tijdens de beet toch gif vrijkomt, kan het diep de weefsels binnendringen. Dit gebeurt via het bloed. Het gif van een adder bevat verschillende stoffen. Dat maakt de beet zo gevaarlijk. De meeste symptomen van een beet zijn op en rond de plaats van de beet. Je huid voelt warm aan en wordt rood. Rond de beet ontstaat er zwelling en kan je je hartslag voelen bonken. In sommige gevallen wordt er weefsel beschadigd of stolt het bloed. Dit hangt af van beet tot beet. Hierbij is de belangrijkste indicatie hoeveel gif je in je lichaam hebt. In zeer zeldzame gevallen kan een beet van een adder fataal zijn. Hierbij gaat het om ongeveer één procent van de beten van een adder.

Welke symptomen kan ik hebben?

Er zijn enkele symptomen waaraan je een beet van een adder kan herkennen. Deze treden op vlak na de beet tot enkele uren na de beet. De symptomen zijn:

• Rode tot donkerpaarse verkleuring van de huid
• Zwelling rond de beet
• Misselijk
• Braken
• Buikpijn
• Diarree
• Hartritmestoornissen
• Lage bloeddruk
• Problemen met bloedstolling
• Ademhalingsproblemen
• Een allergische reactie waarbij je jeuk krijgt, de ademhaling versnelt en je in shock kan gaan
• Gevoelsstoornis ter hoogte van de aangetaste ledemaat
• Hoofdpijn
• Suf en bewustzijnsvermindering
• Stuipen
• Verminderde urineproductie
• Infectie van bijtwonde met afsterven van weefsel tot gevolg.

De meeste van deze symptomen zijn zeer zeldzaam en treden enkel op in ernstige gevallen. In een groot gedeelte van de gevallen zal enkel lokaal de huid aangetast zijn.

Wat wel en niet te doen bij een adderbeet?

Wat kan ik zelf doen bij een adderbeet?

Wanneer je door een adder gebeten wordt, moet je altijd naar het ziekenhuis. Het ziekenhuis heeft een tegengif dat je kan helpen. Bel dan ook altijd 112. Terwijl je wacht op de ambulance of onderweg bent naar het ziekenhuis zijn er al een aantal stappen die je kan doen. Deze zijn:

• probeer niet te panikeren. Wanneer je panikeert zal je bloed sneller stromen waardoor het gif zich sneller verspreidt.
• Maak de wonde schoon. Eerst met water en daarna met ontsmettingsmiddel als je dat bij je hebt.
• Houd je lichaamsdeel hoger en beperk de beweging. Dit zorgt er voor dat het gif zich minder snel verspreidt. Bovendien doet de beet dan minder pijn.
• Verwijder juwelen en kledingstukken die je lichaam zouden kunnen afknellen bij zwelling.
• Neem paracetamol als je dat bij je hebt. Dit verlicht de pijn.
• Wanneer je snel allergische reacties oploopt kan je vlak na de beet cortisone innemen. Dit zal de allergische reactie vertragen.

Wat zeker niet doen bij een adderbeet?

Probeer het gif niet op een of andere manier uit te wonde te krijgen. Leg ook geen knelband aan om het verspreiden tegen te gaan. Het gif zit in het diepe weefsel. Bovendien loop je risico dat je weefsel beschadigt bij het aanleggen van een knelband. Neem terwijl je onderweg bent naar het ziekenhuis geen ontstekingsremmers in. Deze hebben een invloed op de bloedstolling. Deze medicatie samen met het gif zouden het bloed kunnen stollen. Verder is het ook niet aangewezen om de zwelling proberen te laten afnemen met ijs.

Behandeling

Een beet van een adder wordt altijd behandeld in een ziekenhuis. Je zal hier cortisone toegediend krijgen. Volwassenen worden één dag gehouden ter observatie. Kinderen worden langer in het ziekenhuis opgenomen. Dit omdat ze een kleiner lichaamsoppervlakte hebben en dus kwetsbaarder zijn voor de beet.

In het ziekenhuis wordt er naast de cortisone ook infuustherapie gestart. Dit om de bloedsomloop op peil te houden. Wanneer er in de bijtwonde een infectie optreedt kan er antibiotica worden toegediend. Ook pijnmedicatie wordt opgestart. Er wordt ook altijd een antiserum van de beet toegediend. Dit om het gif zo snel mogelijk te laten uitwerken.

Wanneer je het ziekenhuis mag verlaten, moet je na één week nog een keer op controle komen bij de arts om te kijken of alles goed gaat. Wanneer je toch opnieuw symptomen ervaart van de beet, moet je onmiddellijk terugkeren naar het ziekenhuis.