mijn kijk opWat is en doet een Ervaringsdeskundige?
Een ervaringsdeskundige is een persoon die veel ervaring heeft over een bepaald onderwerp. Bijvoorbeeld over een aandoening of behandeling door hier zelf aan geleden te hebben of bijvoorbeeld als mantelzorger door het verzorgen van iemand met deze aandoening.
Een diploma is niks meer dan een ervaring
Jaren naar school en op stages, ben je dan eindelijk geslaagd dan krijg je een diploma en kun je aan het werk. Je bouwt ervaring op in die schooljaren en door proef te draaien bij bedrijven tijdens je stage. Ervaring is dus met een recht een vrij uitgebreid begrip maar niet altijd een papiertje.
Een ervaringsdeskundige is vrijwel uitsluitend iemand die kennis heeft verworven zonder een specifieke opleiding ook al zijn er ook combinaties en opleidingen om de vaardigheden te leren die je nodig hebt om deskundig te zijn over te ervaringen. Zo zijn er psychiaters die zelf de ziekte schizofrenie hebben. Op school hebben ze alle ervaring en kennis opgedaan om betrouwbaar te kunnen werken als psychiater, als arts. Door hun eigen leven, hun persoonlijke ervaringen zijn ze tevens in zekere zin ervaringsdeskundige op het gebied van schizofrenie wat hun een bron van kennis en inzicht geeft die het andere collega's ontbreekt.
Ervaring != Ervaring
We kunnen (bij wijze van spreken) morgen allemaal het slachtoffer zijn van een ramp. Maar wat we daarna vinden van die ramp of wat het met ons gedaan heeft is nooit helemaal het zelfde. Net als dat er mensen zijn die blij en warm van binnen worden als ze een roos zien en anderen die dan alleen maar kunnen kijken naar de scherpe doorns.
Samen staan we sterk is de onderliggende lijn want niet iedereen met een ziekte kan zichzelf goed verwoorden, durft dat of wil er zijn werk van maken. Laat staan met het management van zorginstellingen in debat gaan over misstanden en verbeter punten. Het gezegde “Bijt nooit de hand die je medicijnen voorschrijft” is een gevoel wat erg leeft onder mensen en niet geheel ongeterecht.
Van kundig naar deskundig
Door de ervaringen van deze mensen
gelijkwaardig met die van jezelf te vergelijken en daar door het beeld te krijgen van wat er moet gebeuren of wat die persoon kan helpen. Dat is de simpelste uitleg van de lastige weg van kundig zijn in je ervaringen naar deskundig zijn op het gebied van wat het met mensen doet als zo'n ervaring hun overkomt.
Werk & privé
Een ervaringsdeskundige is dus ook iemand die op een deskundige manier iets zo wisselend als ervaring [lees: mening] kan verwoorden. Door vaak intieme, persoonlijke en ook pijnlijke ervaringen te delen kun je kleur geven aan de ervaringen van anderen die liever dat soort zaken voor zichzelf houden.
Belangrijk is dat je nooit meer verteld dan je zelf kwijt wil. Mocht de openheid van een ervaringsdeskundige je ooit verbazen, verbaas je dan ook over hoe deskundig deze persoon juist niet de dingen verteld die zelf hij/zij privé wil houden.
Verder dan je neus lang is
Net zo zeer dat de "professionals" veel moeten leren over de menselijke kant van het verhaal moet de ervaringsdeskundige ook veel leren over de menselijke en zakelijke kant van de "professionals". Technische, feitelijke en praktische kennis van hun vak is erg belangrijk om te zorgen dat je op niveau met ze kan praten.
Op die manier wordt niet alleen je geloofwaardigheid bij hun vergroot, maar kun je hun eigen ervaringen gebruiken om hun te laten zien hoe het is om door hun behandeld te worden. Mij komt het heel vaak voor dat tijdens overleg juist zij de gene zijn die de uiteindelijk oplossing vinden door ze duidelijk te maken wat het probleem nou eigenlijk is.
Dit in tegenstelling tot het probleem wat zij denken te zien.
Waarom is dit belangrijk?
Ervaringsdeskundigheid is een vrije ruim begrip met een aparte definitie voor elke tak van de zorgsector en soort van werk waar het in voorkomt. Toch zal deze term steeds vaker en vaker voor komen. De zorg moet steeds goedkoper en lijkt steeds onpersoonlijker te worden.
Een ervaringsdeskundige maakt deze zorg persoonlijk door tijd te maken voor de patiënt, voor hem op te komen en hem te informeren. Het hart van een ervaringsdeskundige ligt altijd bij de patiënt die hij/zij vertegenwoordigd. Het is niet zomaar een baan, het is je leven.
Een ervaringsdeskundige kan een onafhankelijke toezichthouder zijn om te zorgen dat iedereen
de behandeling krijgt die bij hem past en hoort en niet de duurste, goedkoopste of andere onbelangrijke factoren om een behandeling mee te beoordelen.
De toekomst lijkt rooskleurig.