Patiënt kan zelf veel medische blunders en fouten voorkomen

Overal waar gewerkt wordt komen fouten voor, dus uiteraard ook in de operatiekamer, polikliniek, of andere medische instellingen. Per jaar lopen zo’n 30.000 patiënten tijdens een behandeling onnodige gezondheidsschade op door een fout van het medisch personeel. Wat kun je er zelf aan doen om de kans op een medische fout te verkleinen en liefst te voorkomen. En welke actie moet je ondernemen als je de dupe bent geworden van een medische misser?

Medische missers

Het vertrouwen in Nederland over de medische beroepsgroep is gelukkig groot. Van alle mensen waardeert 80% de medische zorgverleners met minstens het rapportcijfer 7. En dat is wellicht ook terecht. Want per jaar worden er ruim 1.300.000 personen in het ziekenhuis opgenomen, wat in 94% van alle gevallen prima verloopt. Zo’n 75.000 mensen ondervinden echter wel enige schade tijdens de behandeling. De gevolgen daarvan lopen uiteen van een extra nachtje blijven tot een onnodig overlijden. Per jaar overlijden naar schatting ongeveer 1700 mensen onnodig als gevolg van een medische misser. Vaak gaat het om een verkeerde of te late ingreep/behandeling, na een aanvankelijk wel correcte diagnose.

Durf als patiënt te vragen

Patiënten kunnen ook zelf een bijdrage leveren aan een correcte behandeling. Ze dienen hun behandelaars goed te informeren over hun gezondheidstoestand en ze dienen de instructies van artsen en verpleegkundigen goed op te volgen. En ze moeten het vooral zeggen als ze bepaalde dingen niet begrijpen. Dus durven te vragen als iets niet duidelijk is en vooral niet denken dat “ze” het wel goed zullen weten. En zorg dat je een bevredigend antwoord krijgt, zodat je het snapt waarom de dokter rechts voelt terwijl je links pijn hebt, om maar een voorbeeld te noemen.

Wat te doen om fouten te voorkomen

• Geef alle informatie over je gezondheid, zoals medicijngebruik, allergie, eventueel bezoek aan alternatieve genezers. Bedenk dat dingen die ogenschijnlijk niets met de kwaal te maken hebben, toch belangrijk kunnen zijn.
• Zorg dat je alles begrijpt en wees niet benauwd om onwetend over te komen. Wees ook niet bescheiden om achteraf nog eens op een gesprek terug te komen en maak dus een nieuwe afspraak als er nog iets knaagt of dwarszit.
• Volg de instructies en adviezen van de artsen en verpleegkundigen uiteraard voor 100% op. Wil je, om welke reden dan ook toch afwijken, bespreek dit dan eerst.
• Als er een belangrijk gesprek gaat plaats vinden, laat je dan door een naaste begeleiden. Vaak is de hoeveelheid informatie zo groot dat je het niet altijd goed kunt onthouden en bovendien weten twee meer dan een als het gaat om het stellen van goede vragen. Neem eventueel ook pen en papier mee. Bereid het gesprek ook goed voor: schrijf (thuis) de vragen op die je per sé wilt stellen zodat je ze niet vergeet. Stel open vragen voor maximale informatie, en dus geen vragen die met een ja of nee beantwoord kunnen worden.

Veel gemaakte medische fouten

Gemiste diagnose, verkeerde behandeling, operatiefout, verzuimen om de risico’s te noemen van een bepaalde behandeling, verkeerde medicatie, overdrachtsfout van personeel.

Zwarte lijst artsen

Er is in ons land een goed overzicht van de personen die in de zorg werkzaam zijn. Zij die zich niet correct gedragen lopen het risico op een zwarte lijst terecht te komen. Terecht want de risico’s zijn groot en de behandelden kwetsbaar. Zwarte lijsten op gebied van medici en zorgverleners staan daarom tegenwoordig openbaar online. Raadpleeg bij twijfel in het BIG-register de zwarte lijst zodat je weet aan wie een maatregel of bevel is opgelegd en bij welke zorgverlener je beter niet op het spreekuur kunt komen.

Medische blunder gemaakt

Volgens de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) dienen medische fouten aan de patiënt gemeld te worden en opgenomen in het medisch dossier van de patiënt. Per 1 januari 2017 hebben alle zorgaanbieders een klachtenfunctionaris, waar patiënten bij terecht kunnen met hun klacht. Als het gesprek met de klachtenfunctionaris niet helpt kan de patiënt de zaak voorleggen aan De Geschillencommissie, of een rechtszaak aanspannen.
Evengoed lopen veel mensen die in een dergelijke situatie terecht komen tegen de nodige muren op. Zo is de bewijslastverdeling een grote drempel voor de consument, alsook het gebrek aan vertrouwen in een eerlijke behandeling. En dan moet je ook nog voldoende energie hebben voor het voeren van het proces.

Lees verder

• Medische behandeling in buitenland vaak goed, snel, goedkoop