Huishoudelijk afvalwater met medicinale resten

In huishoudelijk afvalwater zitten 290 stoffen die afkomstig zijn van chemische producten en medicinale resten. Omdat hergebruik van zoetwater onontkoombaar is moeten er zeer dringend technologieën worden ontwikkeld waarmee medicijnresten uit huishoudelijk afvalwater kunnen worden gehaald. Installaties voor zuivering van rioolwater van huishoudens en bedrijven zijn daar niet op ingericht waardoor die nieuwe technieken noodzakelijk zijn.

Afvalwater

Nederlanders gebruiken gemiddeld 134 liter schoon water per dag om te drinken, spoelen, wassen en schoonmaken. Bedrijven gebruiken water om machines te koelen en ook producten schoon te maken. Dit water komt nagenoeg allemaal in het riool terecht. Wat tevens in het riool terecht komt is de vervuiling van het water onder meer door chemische producten en medicinale resten. In het riool vermengt het zich met regenwater. Dat gemengde water wordt afvalwater genoemd. Dit vervuilde water moet gereinigd worden voordat het hergebruikt kan worden. Reinigen gebeurt in speciale zuiveringsinstallaties voor afvalwater.

Ongeveer 12.000 verschillende medicijnen

Wereldwijd wordt er zeer veel zoet water verspild. Als die verspilling op het huidige niveau doorgaat beperkt een watertekort in 2050 de voedselvoorziening op onze aarde. Nu al is er volgens een milieutechnoloog van de Wageningen Universiteit op veel plaatsen in de wereld sprake van een verspilling die groter is dan wat het plaatselijke ecosysteem kan verdragen.
Het aandeel van antibiotica in afvalwater is weliswaar relatief klein maar wel schadelijk. In Nederland zitten 850 actieve stoffen in de ongeveer 12.000 verschillende medicijnen die we gebruiken.

Als het water wordt hergebruikt om bijvoorbeeld de tuin te sproeien zonder dat de antibioticaresten worden verwijderd, kunnen organismen resistentie ontwikkelen. Mensen kunnen dan ongemerkt resistent worden waardoor op den duur antibiotica niet meer tegen levensbedreigende ziekten helpen. Wageningen werkt samen met het watertechnologies instituut Wetsus in Leeuwarden hard aan duurzame oplossingen voor dit probleem.

Medewerking instanties

Alleen als het water kan worden ontdaan van hormonale chemicaliën, resten van pijnstillers en antibiotica is het geschikt voor hergebruik. Veel van die stoffen zijn biologisch moeilijk afbreekbaar. Daarom zijn er nieuw te ontwikkelen geavanceerde technologieën nodig om die stoffen te verwijderen. Installaties voor zuivering van rioolwater van huishoudens en bedrijven zijn er niet op ingericht die stoffen uit het water te verwijderen. Nieuwe technieken toepassen is zeer kostbaar.

Gelukkig zijn er gemeenten die willen meewerken aan de bouw van een installatie om medicijnresten uit afvalwater te filteren. Zo’n installatie omvat een membraambioreactor, actief koolfilter en geavanceerde oxidatie en kan tien tot vijftien kuub water per uur verwerken. Andere instanties willen eerst samen de medicijnresten in afvalwater en oppervlaktewater in kaart brengen. Daarna kunnen maatregelen worden bedacht en genomen om die stoffen uit het water te halen.

Onderzoeksaspecten daarbij zijn:

• Waar komen de medicijnen die de rioolwaterzuiveringen bereiken hoofdzakelijk vandaan? Van ziekenhuizen, zorginstellingen of vanuit de bewoners van woonwijken?
• Waar zijn de gehalten van de medicijnen, die niet door de rioolwaterzuiveringen kunnen worden verwijderd, te hoog?
• Waar kunnen het best maatregelen genomen kunnen worden om te voorkomen dat medicijnen in het water terecht komen?

Lees verder

• Streven naar een wereld zonder afval
• Kwalijke afvalstromen