Schokkend schamel Soedan

De grote ellende waarin de inwoners van Zuid-Soedan moeten leven schokkeert. Schrijnende armoede, droogte, conflicten, hiv en aids...het is Soedanese realiteit. In 2005 werd een vredesakkoord gesloten tussen het islamitische noorden en het christelijke zuiden. Een betere toekomst voor de inwoners van Soedan gloorde. De hedendaagse werkelijkheid toont echter een groot gebrek aan alles naast de eeuwigdurende clan-conflicten.

Welig tierende criminaliteit

De voortdurende conflicten tussen de clans maken het gebied onveilig. Daardoor vluchten veel mensen voor het geweld en komen terecht in kampen, waar de situatie - zo mogelijk - nog slechter is. In Juba (de hoofdstad van de zuid-Soedanese staat Centraal-Equador) is werkelijk aan alles gebrek. Zo is er geen schoon drinkwater en kun je de hygienische en sanitaire omstandigheden dramatisch noemen. Scholen bestaan eenvoudigweg niet en er is geen basiseducatie. Voeg je al deze ellende toe aan een gigantische, uitzichtloze werkloosheid dan ligt het voor de hand dat de criminaliteit er welig tiert.

Brede aanpak van het Rode Kruis

Ook hier is het Rode Kruis actief met een geintegreerd programma dat zich tegelijkertijd en op drie verschillende gebieden richt. Deze gebieden zijn: allereerst het opzetten van een basisgezondheidszorg, die wordt gecombineerd met het tweede gebied, de zogenoemde community based activiteiten en tenslotte als derde gebied de voorlichting en hulp met betrekking tot hiv en aids. Deze drie speerpunten grijpen op allerlei manieren in elkaar, waardoor er een brede aanpak ontstaat.

Nederlandse Rode Kruis
In 2004 kwam het Nederlandse Rode Kruis in Soedan en nam vier klinieken over van het Internationale Rode Kruis. Anno nu heeft het Nederlandse Rode Kruis twee basisgezondheidscentra kunnen overdragen aan het ministerie van Gezondheid en vier nieuwe klinieken geopend in diverse gemeenschappen, waar de meest basale zorg wordt verstrekt. Onder deze basale zorg valt zowel het behandelen van kinderen als van zwangere en net bevallen vrouwen, alsmede het bestrijden van ondervoeding en het verzorgen van gewonden. Los daarvan wordt stevig ingezet op cholera- en malariapreventie (o.a. het uitdelen van muskietennetten).

Direct contact met de inwoners

Vrijwel meteen werd contact gezocht met de bewoners en leiders van de zestien verschillende gemeenschappen waar het Nederlandse Rode Kruis zich inzet. Mensen werden benaderd met de vraag of ze vrijwilliger wilden worden en of ze bijvoorbeeld een Eerste Hulp cursus wilden volgen. Er werd voorlichting gegeven over hygiene en sanitatie. Dat was erg belangrijk, omdat de inwoners daar nog niet eerder over hadden nagedacht. Tevens werd gebruik gemaakt van 'tool kits'.
Deze 'tool kits' zijn samengesteld door het Afrikaanse Rode Kruis. Nu zijn er putten geslagen in zeven gemeenschappen, zodat mensen tenminste over veilig drinkwater kunnen beschikken. Ook wordt voorlichting gegeven over en materialen verstrekt voor het bouwen van latrines. Hierdoor wordt het tekort teruggedrongen. In sommige gemeenschappen (bestaande uit vijfduizend mensen) beschikt zo'n gemeenschap niet eens over 1 latrine. Nu wordt hen de mogelijkheid geboden hun eigen latrines te bouwen.

Het grote hiv/aids probleem

In Soedan is hiv en aids een groot probleem. In het land werd in 1986 voor het eerst aids geconstateerd terwijl er anno nu naar schatting ongeveer 600.000 mensen met hiv zijn geinfecteerd. Rond hiv en aids heerst een absoluut taboe. Er wordt niet over gesproken en slachtoffers worden vreselijk gestigmatiseerd. Het Nederlandse Rode Kruis probeert dat stigma te doorbreken door middel van onderwijs, voorlichting en gesprekken alsmede met psychodrama en video's. Er worden voorlichtingsprogramma's verzorgd voor kerkgemeenschappen en elke donderdag heeft het Nederlandse Rode Kruis een uur zendtijd op de radio. Dan kunnen mensen uit het hele land bellen met vragen over de ziekte. In de hoofdstad Juba leven ongeveer 200 mensen waarvan bekend is dat ze aids hebben. 130 slachtoffers zitten in het radioprogramma.

Daadwerkelijke hulp

Er zijn studenten opgeleid die voorlichting geven en vrijwilligers leggen bezoeken af. Zij bezoeken vooral bedlegerigen. Patienten krijgen medicatie, voedingssupplementen en vinden bij de vrijwilligers een luisterend oor. Daarnaast worden mensen die nog relatief gezond zijn aan het werk geholpen. Bovendien worden er condooms uitgedeeld. Wel is daarbij meteen voorlichting nodig. De mensen keuren condoomgebruik af omdat ze denken dat ze geen aids hebben of daar hun mond over houden. Men realiseert zich niet dat de verspreiding van de ziekte met condooms wordt tegengehouden. Daarnaast heeft het een bijkomend voordeel om dat het zorgt voor familieplanning. Dit moet allemaal geleerd worden.

Memorandum of understanding

Al is het niet gemakkelijk om vrijwilligers te vinden, ze zijn er wel. Ook de samenwerking met lokale autoriteiten, andere NGO's en het ministerie van Gezondheid is goed. Ieder jaar wordt er een nieuw Memorandus of understanding uitgegeven, waarin de wederzijdse verantwoordelijkheden opnieuw worden vastgelegd of aangepast. Zo zorgt het ministerie van Gezondheid dat de klinieken bemand worden en dat het verplegend personeel betaald krijgt. Daarnaast heeft het Nederlandse Rode Kruis met andere NGO's een forum gestart, waardoor wederzijdse informatie kan worden uitgewisseld. Iedere maand is er bovendien contact met het ICRC over de veiligheidsproblemen. In het forum worden dus allerlei problemen tegelijkertijd en geintegreerd aangepakt. Het is de enige manier waarop het in Soedan werkt.