Shiitake, de keizerlijke paddenstoel

Shiitake, een Oosterse paddenstoel die ook in Europa gekweekt wordt, is niet alleen smakelijk maar heeft ook een grote gezondheiswaarde. Kwaliteiten en geschiedenis van deze Lentinus edodes. De geneeskrachtige paddenstoel Shii-take is inheems in Japan, China en andere Aziatische streken met gematigd klimaat. Hij groeit op dood hout, in het wild vooral op omgevallen bomen (eik, beuk, kastanje, notelaar, esdoorn). Hij wordt in het verre Oosten traditioneel gekweekt op houtstronken in het woud.

De shii-take draagt met recht de eretitel 'koning der paddenstoelen': hij werd eeuwenlang vooral geserveerd aan de Japanse en Chinese keizerlijke hofhouding. Hij wordt er trouwens al duizenden jaren gebruikt als voedsel én als medicijn, o.a. voor preventie en behandeling van kanker en hartkwalen (cholesterol- en bloeddrukverlagend effect). In Japan kreeg de shii-take, die er traditioneel "het levenselixir" genoemd wordt, ondertussen wetenschappelijke erkenning: de poeders en extracten kregen een licentie als medicijn tegen kanker. De antitumorale effecten zijn aangetoond voor maag-, darm-, lever, long- en ovariumkanker. Het wordt er ook gebruikt bij de behandeling van AIDS, o.a. om de AZT-behandeling te versterken.
Omdat de shii-take een waaier aan geneeskrachtige eigenschappen combineert met uitstekende culinaire eigenschappen, hij is niet alleen eetbaar, maar zelfs zeer lekker en voedzaam, is hij een ideaal gezondheidsvoedsel. En gezien deze wonderlijke paddenstoel bij ons niet alleen beschikbaar is gedroogd en als voedingssupplement, maar ook hier gekweekt wordt, kan hij makkelijk vers opgenomen worden in de dagelijkse voeding. Gezond én lekker!

Een beetje geschiedenis

Wu Rui, de dokter van keizer Ming, noemt de shii-take in zijn 'Materia Medica voor alle dagen' (1309): een tonicum, zuivert het bloed en verbetert de fluïditeit, anti-infectieus (verkoudheid, griep, ettervorming), antiparasitair, anti-inflammatoir (yegen steken en beten) antireumatisch (artritis, fibromyalgie, migraine, vermoeidheid), verwarmend, stimulans van de sexuele en de vitale energie (Yin-Yang).
De shii-take wordt traditioneel ook gebruikt voor zowel voor hoge als lage bloeddruk, aambeien, hepatitis B en levercirrhose, diabetes, kanker en leukemie, auto-immuunziekten, constipatie, myalgie, reuma en neuralgieën, allergie en astma, oogproblemen, huidziekten, veroudering... en noem maar op. Weer te veel van het goede, maar het geeft wel aan dat deze paddenstoel bijzonder gewaardeerd werd.

Onderzoek

De eerste wetenschappelijke onderzoeken werden gepubliceerd door Prof. Kisaku Mori, stichter van het 'Mushroom Institute of Japan', die vanaf 1965 aantoonde dat de shii-take inderdaad vele geneeskrachtige eigenschappen bezit. Hij bewees eerst de tonische en bloeddrukregulerende effecten, en dat door regelmatige consumptie bloedaandrang en hoofdpijn verzacht kunnen worden. Later werd het cholesterolverlagend, de immuunstimulerende én antitumorale werking ontdekt.
Een aantal onderzoeken zijn wel met het geisoleerde lentinaan verricht, wat een enigszins verkeerd beeld geeft van de werking van de shiitake zelf. Toch geeft zelfs de zeer strenge Natural Standard aan dat 'Shiitake has been taken by mouth for boosting the immune system, decreasing cholesterol levels, and for anti-aging. Lentinan, derived from shiitake (Lentinus edodes), has been injected as an adjunct treatment for cancer and HIV infection, although currently high quality human scientific evidence is lacking for many proposed indications. Purified lentinan is considered a drug in Japan.

Een overvloed aan wetenschappelijke onderzoeksresultaten laat zien dat lentinan, toegediend per injectie of infuus, een waardevolle toevoeging kan zijn bij de behandeling van maag- en pancreaskanker en andere kankers aan het spijsverteringskanaal. Nieuwe ontwikkelingen hebben er toe geleid dat lentinan sinds kort in een oraal opneembare vorm beschikbaar is. De orale toepasbaarheid kan aan de behoefte van veel kankerpatiënten tegemoet komen, die zoeken naar een veilig middel dat de kwaliteit van leven ondersteunt. Bovendien is een orale vorm aanzienlijk kostenbesparend ten opzichte van de toediening per injectie of infuus.
Recente studies laten zien dat lentinan, in een vorm die na inname goed wordt opgenomen, gunstige effecten heeft in combinatie met gangbare therapieën tegen kanker.