Het Eetmaatje: een goed initiatief?

Volgens de meest recente cijfers uit 2013 van de Rijksoverheid, verdwijnt 14% van de Nederlandse voedingsmiddelen in de prullenbak. Voedselverspilling kost veel geld, jaarlijks verspillen Nederlanders hiermee €150. Het weggooien van voedingsmiddelen is niet alleen slecht voor de portemonnee, het is ook nog eens schadelijk voor het milieu. De energie die er is gestoken in de teelt, bewerking, verpakking,transport, koeling en bereiding van voedsel gaat verloren. De extra CO2 uitstoot bij transport en afvalverwerking is schadelijk voor het milieu. Daarbij is het afvalmassa divers, waardoor er weinig mogelijkheden zijn voor hergebruik. De voedingsmiddelen melk en melkproducten, brood, groenten, fruit, sauzen, oliën en vetten worden door consumenten het vaakst weggegooid.

Het 'Eetmaatje'

De maatbeker het Eetmaatje, is uniek in zijn soort: tot voor kort waren er nog geen maatbekers met porties. Dit initiatief van het Voedingscentrum werd voornamelijk genomen om het consumenten gemakkelijker te maken om een juiste hoeveelheid pasta, rijst, couscous, risotto en water te koken. Daarbij biedt de unieke portiemaatbeker meer voordelen: door het aangeven van porties met streepjes, kook je nooit teveel en gaat het hiermee voedselverspilling tegen. Ook het materiaal van het Eetmaatje is milieuvriendelijk. Het is gemaakt van Polypropyleen (PP), wat volledig recyclebaar en licht van gewicht is.

Afgepast koken

Door de portiemaatbeker kook je erg afgepast. Voor studenten kan dit erg handig zijn, zo leren zij als beginnende koks meteen wat goede portiegroottes zijn.
Daarentegen kan het koken met het Eetmaatje ook beperkend werken. Door het exact koken van een juiste portie, kunnen mensen minder makkelijk spontaan aanschuiven. Het spontaan aanschuiven bij de warme maaltijd wordt hierdoor belemmerd. De sociale aangelegenheid van eten kan hiermee tekort worden gedaan.

Portiegrootte

De aangegeven streepjes als portie op de maatbeker, geven gemiddelde porties aan. Maar niet iedereen heeft dezelfde energiebehoefte en dus dezelfde portie nodig. Zo heeft bijvoorbeeld een topsporter een andere behoefte dan iemand met een kantoorbaan. Ook je leeftijd, geslacht en andere factoren zoals ziekte bepalen je energiebehoefte en zijn zo van invloed op je portiegrootte. Hierdoor zijn de aangegeven porties op het Eetmaatje dan ook niet voor iedereen makkelijk hanteerbaar. De vraag is dan ook of er genoeg mensen zijn die profijt kunnen hebben van het Eetmaatje.

Aanbevolen hoeveelheden andere voedingsmiddelen

Volgens voedselconsumptie peilingen eten Nederlanders nog steeds te weinig groente, fruit, vis en vezels. Een deel van de bevolking krijgt hiermee minder vitaminen en mineralen binnen dan wordt aanbevolen. Het Eetmaatje biedt dan misschien wel de mogelijkheid om de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van de zetmeelcomponent te behalen, maar de aanbevolen dagelijks hoeveelheid van overige voedingsmiddelen wordt hiermee nog steeds niet behaald. De gunstige voedingskundige aspecten van het Eetmaatje zijn dan ook beperkt.

Het geldt niet voor alle voedingsmiddelen

De streepjes op de maatbeker geven wel een indicatie van een portiegrootte van pasta, rijst, couscous en risotto aan, maar aan de portiegrootte van onder andere aardappelen, peulvruchten en mie wordt geen aandacht besteed.
Daarbij wordt op etiketten van bijvoorbeeld peulvruchten, ook vaak portiegroottes aangegeven door fabrikanten. Deze portie is door de fabrikant bedacht, en sluit niet aan bij de maten en gewichten die het Voedingscentrum gebruikt. Wanneer er aardappelen, peulvruchten, een eenpansgerecht of iets anders wordt gegeten, ligt het gevaar voor voedselverspilling nog steeds op de loer.

Andere vormen van voedselverspilling

Bovendien is gebleken dat melk en melkproducten, brood, groenten, fruit sauzen, oliën en vetten de voedingsmiddelen zijn die het meest worden weggegooid. Het Eetmaatje is niet ontworpen voor deze voedingsmiddelen. Hoe efficiënt het Eetmaatje kan bijdragen aan het verminderen van voedselverspilling door alleen portiegroottes aan te geven voor zetmeelcomponenten, zal de toekomst uitwijzen.

Doel bereikt?

Ja, het Eetmaatje geeft de portiegrootte van deze zetmeelcomponent voor het merendeel van de Nederlandse bevolking aan. Het kan hiermee zeker de verspilling van deze productgroep tegengaan en hiermee een bijdrage leveren aan het verminderen van de schadelijke gevolgen voor het milieu.
Echter zou de verspilling van de zetmeelcomponent ook tegen gegaan kunnen worden wanneer men zich simpel weg houdt aan de Schijf van vijf. Hierin staat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor alle voedingsmiddelen per categorie aangegeven. Met deze kennis in het achterhoofd en samen met de andere kanttekeningen, is het de vraag hoe sterk het Eetmaatje zijn doel bereikt.