Gezondheidsaspecten rond chocolade

Chocolade maakt een opmars in de wereld van de (gezonde) voeding. "Chocolade is helemaal niet zo slecht", horen we vaak. Toch wordt chocolade ook als dikmakend en overlopend van verzadigde vetten gezien. In dat geval is chocolade mogelijk onterecht een product wat in het rijtje van de "gezonde voeding" staat. Waar komt chocolade vandaan, heeft het productieproces invloed en hoe gezond is chocolade uiteindelijk echt?

De basis

Chocolade wordt gemaakt van cacao. Deze cacao wordt gehaald uit de cacaobonen, om precies te zijn de pit van de vrucht van de cacaoboom. De officiële naam van de cacaoboom is Theobroma cacao. Deze wordt geteeld in het gebied rond de evenaar, maar is erg gevoelig voor neerslag en temperatuur. De cacaoboom groeit slecht in de volle zon, dus worden ze onder schaduwbomen geplaatst om het groeiproces te stimuleren.

We moeten voor de basis eeuwen terug waar de Azteken die cacao koppelden aan Xochiquetzal (godin van de aarde). De Azteken dronken een chocoladedrank die goed zou zijn tegen vermoeidheid. Inmiddels weten we dat de cafeïne die erin zit, dit doet. Het is beschreven in verschillende geschriften door missionarissen.

Commercie

Eind van de 16e eeuw werd cacao voor het eerst commercieel ingezet, met name als een te drinken materiaal. Het waren de Europeanen die er de suiker aan toevoegden. In Zuid Amerika voegde men er namelijk chilipeper aan toe.
Het begin van chocolade in Europa ligt in Frankrijk, om precies te zijn aan het Franse hof. We spreken dan nog over een zeer exclusief product en slechts voor de adel. Cacao is dan ook erg lang "verboden terrein" voor de gewone man geweest.

Aan het einde van de 18e eeuw volgden er fabrieken in div. Europese landen zoals Engeland, Duitsland en Frankrijk en werd de later wereldberoemde Zwitserse chocolade gefabriceerd. Van Houten zette een unieke stap begin 19e eeuw en destilleerde het vet van de cacaomassa. Hij werd over de hele wereld gevolgd. Met de fabrieken die volop draaide, ging de prijs van chocolade meer naar normale normen (voor de gemiddelde consument) en is vanaf dat moment meer betaalbaar voor “de gewone man”.

Gezondheidsaspecten van cacao

Als we spreken over onbewerkte cacao dan is deze zeer rijk aan antioxidanten. Het bestaat voor maar liefst 10% uit gezonde flavanoïden. De zogenaamde ORAC-waarde, welke staat voor het vermogen om vrije radicalen op te vangen, is bij onbewerkte chocolade enorm hoog, namelijk 28.000.
Maar ook pure chocolade zoals wij deze in de winkels kennen heeft nog 13.120. Als je het vergelijkt met fruit als de sinaasappel of bosbessen, dan heeft dat pure blokje chocolade nog steeds een hogere waarde. We staan hier vaak niet bij stil.

Wat doet het voor je?
Uiteraard laten we melkchocolade, die de werking van antioxidanten grotendeels teniet doet, verre van ons en de echte kenner ziet melkchocolade dan ook niet als echte chocolade. Dit alles nog even los van het gegeven dat dit product boordevol suiker zit en dus dikmakend is en niet goed voor de gezondheid.

Antioxidanten helpen je lichaam te beschermen tegen hart- en vaatziekten en tegen div. kankersoorten. Daarnaast zitten er stoffen in chocolade die je een goed gevoel geven en dat werkt weer door op het humeur. Er zit verder ook tryptofaan, een aminozuur in. Dit wordt gebruikt voor de aanmaak van serotonine die we kennen voor de slaap, maar ook een positief effect heeft op onze emoties, hoe we pijn ervaren én onze eetlust. Dit laatste heeft weer een positief effect als je af wilt vallen. Een blokje pure chocolade in de ochtend, helpt om minder te eten en je voelt je vrolijker.
Anandamine zorgt weer voor het vrijlaten van dopamine en theobromine heeft een positieve werking op ons zenuwstelsel.
Dit alles maakt dat cacao absoluut van toegevoegde waarde is voor onze gezondheid. Spreekt voor zich dat alles "met mate" ingenomen moet worden.

Wanneer hebben we het over echte chocolade?

Als iets minder dan 32% cacao bevat, mag het in Nederland geen chocolade heten. Het wordt dan verkocht onder de naam “melkchocolade”. Vanaf 54% mag het puur heten en 65% of meer is extra puur. Hoe hoger het gehalte hoe beter (en des te minder suiker zit er in). Vanaf 70% praten we over de goede werking van cacao en het kan oplopen tot zo’n 85%.

Verder laten we alle varianten met kokos, vruchten of likeur buiten beschouwing. Hier is meestal sprake van de de meest "gangbare" chocolade en dat is nog steeds melkchocolade (en soms puur, maar dan niet boven de 70% cacao.

Toepassen

• Het eenvoudigst is toch echt wel de pure reep (let dus op het % cacao wat erin zit). En als je dagelijks zo’n blokje eet, is dat een prima aanvulling op een gezond eetpatroon.
• Je kunt natuurlijk ook wat fijngemaakte pure chocolade door een bakje yoghurt mengen. Eventueel aangevuld met een beetje muesli.
• Cacaopoeder kan je vervolgens ook door de koffie mengen of probeer eens warme melk.
• Roomboter met een cacaosmaakje kan ook heerlijk zijn als broodbeleg. Gewoon wat roomboter, cacaopoeder en wat crèmehoning mengen.

Concluderend

Cacao is helemaal niet verkeerd als aanvulling (geen vervanging dus!) op de normale gezonde voeding. Uiteraard met mate tot je nemen, maar dat geldt voor alles. Geniet er van op de manier die bij je past!