Het gevaar van frituren

Ga gezond frituren of frituur niet! Ja, je kan ook zo min mogelijk ongezond frituren. Het is goed om te weten dat vetten op zich niet ongezond zijn maar snackfood heeft met haar overload aan transvetten ons een verkeerd beeld van vetten gegeven. Snackfoodvetten zijn inderdaad heel slecht maar vetten uit natuurlijke producten zoals noten en zaden niet. Hoe kan het dat frituurvet wel ongezond is? Frituren is ongezond. Dat weten de meeste mensen wel. Maar waarom precies is het niet gezond? Daar zijn verschillende redenen voor aan te wijzen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Kaaskroket
• Hoe worden frituurvetten gemaakt?
• Ingevroren voedsel eten
• Temperatuur
• Acrylamide
• AGE´s
• Transvetten
• Olie wordt te lang gebruikt
• Leven zonder frituren?
• Zelf frituurproducten maken
• Frituur met kokosolie, het minst ongezond

Kaaskroket

Frituren wordt als Nederlands/Belgische vinding gezien. De Nederlandse bitterballen zijn befaamd. Ook kroketten zoals kaaskroketten, viskroketten en garnalenkroketten zijn een Nederlands/Belgische vinding. Toen men dit frituren uitvond gebeurde het in gezonde olie. In die tijd waren de oliën een belangrijke bron van vitaminen en mineralen. Dat zijn ze allang niet meer. Daarom is het goed om of gezond te frituren of niet.

Hoe worden frituurvetten gemaakt?

Frituurvet wordt van plantaardig vet gemaakt. Dit vet is vloeibaar op kamertemperatuur. Voor de industrie is het handiger om gehard plantaardig vet te gebruiken. Vroeger gebruikte men daar roomboter voor maar gehard plantaardig vet is veel goedkoper te verkrijgen. Nu wil het geval dat gehard plantaardig vet transvetten bevat. Het is de meest ongezonde vetsoort op aarde maar het zit tegenwoordig wel bijna in elk supermarkproduct. Kijk maar eens op de verpakking van koekjes, die zijn dan wel niet gefrituurd maar gebakken, maar wel met plantaardige geharde olie ofwel transvetten. Frituurvet is in feite het basismateriaal waarvan koekjes onder andere wordt gemaakt. Een koekje bestaat uit frituurvet, suiker en deeg, met misschien nog een smaakstof erbij. Frituurvet heeft als voordeel dat het hard is. Zo is het makkelijk te vervoeren en in de winkel op te slaan. Als je het verwarmd wordt het vloeibaar en kan er in gefrituurd worden. Vroeger werd om te frituren allerlei andere oliën gebruikt zoals olijfolie en beukenotenolie.

Ingevroren voedsel eten

Een frituurpoduct uit de supermarkt is ingevroren. Wetenschappers maten de voedingswaarde van voedsel als het is ingevroren. Het blijkt dat na zes maanden er nog maar de helft van het oorspronkelijke aantal vitaminen in zitten als het wordt ingevroren. Maar, zo zagen de voedingswetenschappers: ingevroren voedsel behoudt meer voedingswaarde dan ingeblikt voedsel. Toch is het gebruik van verse producten om te frituren beter dan het gebruik van voorgeproduceerde ingevroren producten.

Temperatuur

Door producten te verhitten worden ze gaar. Frituren gebeurt relatief kort maar wel bij hoge temperaturen. Hierdoor gaan er meer vitaminen en mineralen kapot bij het frituren dan bij het koken. Aan de andere kant zijn er voedingstoffen die door verhitting makkelijker worden opgenomen in het lichaam. De buitenkant van het gefrituurde wordt een krokante korst. Dat moge weliswaar aangenaam smaken maar het heeft geen voedingswaarde meer. De binnenkant kan nog over enige voedingswaarde beschikken, vooral als je een hele champignon of een andere (deel van een) verse groente frituurt.

Acrylamide

Acrylamide is een kankerverwekkende stof in voeding. Het zit vooral in gebakken en dan met name in gefrituurde producten. Het zit ook in sommige andere producten zoals koffie, brood, ontbijtkoek en crackers. Maar het meest zit acrylamide in chips en andere gefrituurde producten zoals hamburgers, kroketten en kipvleugels.

AGE´s

Gefrituurd voedsel bevat relatief veel AGE´s of glycoprotëinen. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek uit 2013. Deze stoffen worden gevormd tijdens het verhitten van voedsel. Deze stoffen zijn nonnutriënten en kunnen als ze in overtal voorkomen schade toebrengen aan het lichaam. Ook tijdens gewoon koken in water ontstaan er AGE´s. Daarom is het belangrijk om altijd een groente zo kort mogelijk te koken. Vijf minuten is eigenlijk de maximale kooktijd voor groenten. Peulvruchten zoals kikkererwten hebben uiteraard een langere kooktijd nodig. Maar deze bevatten over niet zoveel AGE´s.

Transvetten

Van transvetten hebben we allemaal wel gehoord. Transvetten worden wetenschappelijk in verband gebracht met hart- en vaatziekten maar ook met diabetes en obesitas. Snacks waar veel meervoudig verzadigde vetzuren zitten zoals tacochips behoren tot de minst ongezonde frituurproducten, zo stellen Amerikaanse onderzoekers in 2007. Het zijn echter niet enkel de frituurvetten die voor gevaar zorgen. Transvetten in popcorn, chocoladerepen, lightkoekjes en crackers kwamen er slechter af wat hart- en vaatziekten betreft in vergelijking met de frituurvetten uit de taco's. Dat is tegen de verwachting van veel onderzoekers in.

Olie wordt te lang gebruikt

In een snackbar is tijd geld en het kan gebeuren dat men expres de olie niet op tijd ververst teneinde geld uit te sparen. Dat mag officieel natuurlijk niet. Als de inspectie erachter komt, wordt niemand blij. Olie die te lang wordt gebruikt verbrandt en er zitten veel meer ontstekingsveroorzakende stoffen in.

Leven zonder frituren?

Je kunt leven zonder te frituren. Toch zie je in de praktijk dat mensen het moeilijk vinden om te stoppen met het eten van frituurwaar. Daarom is het misschien verstandig om te overwegen om minder ongezond te gaan frituren. Er zijn twee manieren waarop je het frituren een stuk gezonder kunt maken.

• Zelf frituurproducten maken.
• Een gezonde olie gebruiken

Zelf frituurproducten maken

Ondanks dat je zelf frituurproducten kunt maken halen veel mensen frituurwaar uit de supermarkt. Als je de frituursmaak niet wilt missen maar het iets gezonder wilt doen, kun je beginnen met zelf patat te snijden en te frituren. Ook kun je zelf verse kroketten bakken en frituren. Dat smaakt nog lekkerder. Vroeger was het heel normaal dat in ieder huishouden kaaskroketten werden
gebakken. Deze gewoonte is op de een of andere manier gestopt te bestaan.

Frituur met kokosolie, het minst ongezond

De meeste frituurwaar is vrij ongezond. Frituursnacks zijn niet bedoeld om gezond te zijn. Dat is op zich al een reden om niet te frituren. De meest gezonde manier van frituren zou zijn: een groente die je in eigen gemaakt beslag frituurt in kokosolie. Kokosolie is een beetje duur maar je kunt het vaker dan eens gebruiken. Kokosolie behoudt zijn vitaminen- en mineralenpercentages tot een temperatuur van 180 graden Celsius. Groenten echter niet. Door het verhitten tot 180 graden raakt de groente veel vitaminen en mineralen kwijt. Dat in tegenstelling tot kort koken of blancheren, wat bij 100 graden gebeurt. Daarom is frituren altijd ongezonder dan koken. Maar frituren met kokosolie is wel het minst ongezond.