Wie veel melk drinkt loopt risico om eerder dood te gaan

Zonder melk zou een volwassene niet aan voldoende calcium en kalk komen wordt wel beweerd. Een vreemde theorie, want de dierenwereld laat zien dat melk uitsluitend voor zuigelingen is. Zelfs onze koe drinkt totaal geen melk en produceert toch meer kalk en calcium dan ze voor zichzelf nodig heeft. Melk is voor pasgeborenen en niet bedoeld voor volwassenen, want menigeen krijgt klachten van zuivelproducten. Wie veel melk drinkt loopt zelfs risico eerder dood te gaan. Vandaar dat de vroegere slagzin "Melk de witte motor" nog steeds sarcastisch wordt gewijzigd in: "Melk de witte sloper".

Melk is niet voor elk

Nederland heeft in de vorige eeuw jarenlang gekampt met een overschot aan zuivelproducten. Dit kwam door de politiek die de boeren subsidieerde via een gegarandeerde minimumprijs voor hun melk, waardoor er overaanbod ontstond. Gevolg was dat overheid en zuivelindustrie er bij de bevolking destijds heeft ingestampt dat:

• Melk is goed voor elk,
• Melk de witte motor,
• Melk moet

Eveneens als gevolg van de overschotten werd kort na de oorlog "schoolmelk" ingevoerd. Vrijwel alle kinderen op de lagere school kregen vanaf 1950 dagelijks een flesje (pakje) gesubsidieerde melk.

Van melk ga je eerder dood

Inmiddels gaan er steeds meer stemmen op dat melk niet altijd goed is voor de gezondheid. Zo wordt aan mensen die veel slijm ophoesten dikwijls geadviseerd een tijdje geen zuivelproducten te gebruiken.

Zweeds onderzoek in 2014 toont aan:

• Volgens dit onderzoek kun je eerder overlijden als je veel melk drinkt, dat geldt voor mannen in iets mindere mate dan voor vrouwen.
• Melk drinken verkleint de kans op botbreuken niet, volgens dit onderzoek dat is gepubliceerd in het British Medical Journal. In tegendeel: het risico op botbreuken neemt juist toe. Vrouwen die veel melk drinken lopen 50% meer kans op een heupbreuk.

Volgens het onderzoek zijn het vermoedelijk de suikers in de melk (galactose en lactose) die de oorzaak zijn van het eerder overlijden en de grotere kans op botbreuken. Het omgekeerde geldt echter voor kaas en yoghurt die wel een positief effect op onze levensduur en de kwaliteit van onze botten hebben.

Lactose intolerantie

Sommige mensen zijn extra gevoelig voor de lactose die zich in zuivelproducten bevindt Om lactose (melksuiker) namelijk goed te kunnen verteren is in ons lichaam het enzym lactase nodig. Als ons lichaam echter geen of onvoldoende lactase aanmaakt, komt de lactose onverteerd in de dikke darm. De bacteriën in de dikke darm gaan lactose dan ‘vergisten’ waardoor klachten, als winderigheid, diarree, buikpijn kunnen ontstaan. Er is dan sprake van lactose-intolerantie.

Lactose (melksuiker) zit vooral in:

• zoete melkproducten zoals ook gewone melk, chocolademelk en melk met (fruit)smaakjes,
• smeltkaas, smeerkaas, en veel buitenlandse kaassoorten,
• zuiveltoetjes zoals vla, pap etc.,
• boter, (slag)room, koffiemelk, crème fraîche, roomijs,
• frisdranken op basis van wei, o.a. Rivella.

In zure melkproducten zoals gewone kwark, yoghurt en karnemelk zit niet zoveel lactose. Ook normale harde kaas bevat nauwelijks lactose. Door de meeste mensen met lactose-intolerantie worden deze goed verdragen.

Zuivel in kwaad daglicht

Ondanks de ongetwijfeld vele goede bestanddelen van zuivel, niet alleen calcium maar ook diverse vitamines, kan er dus ook de nodige kritiek op zuivelproducten worden geleverd.

• In volvette melk, kaas en boter zit naast gezonde bestanddelen ook een flinke hoeveelheid vet, waarvan het grootste deel onverzadigd is. Veel verzadigd vet verhoogt, zoals algemeen bekend, de kans op hart- en vaatziekten.
• Bovendien bevatten volvette zuivelproducten veel cholesterol.
• En volgens sommige critici zouden zuivelproducten osteoporose (botverlies) juist in de hand werken, zoals ook uit het bovengenoemde Zweedse onderzoek blijkt.
• Zuivelproducten, met name melk en kaas, hebben een prikkelende uitwerking op de bovenste slijmvliezen, bij mensen die daar (erfelijk) gevoelig voor zijn.
• Melk wordt ook steeds meer in verband gebracht met problemen zoals eczeem, astma, allergieproblemen, darmproblemen etc.

De noodzaak van Calcium ofwel kalk

Een mineraal dat we hard nodig hebben voor een goede botstructuur, en om botontkalking (osteoporose) tegen te gaan. Botontkalking ontstaat vaak op latere leeftijd en de kwaal leidt ertoe dat gemakkelijk botbreuken kunnen ontstaan. Zowel mannen als vrouwen kunnen te maken krijgen met broze botten. Bij vrouwen is de boosdoener meestal de menopauze: het oestrogeentekort tijdens de overgang leidt ertoe dat calcium uit de botten wordt vrijgemaakt, dat vervolgens via de urine het lichaam verlaat. Volwassenen hebben per dag 800 tot 1000 mg calcium nodig. Dat staat gelijk aan ongeveer 3 glazen melk.

Alternatieve calciumbronnen

Boerenkool, Chinese kool, postelein en raapstelen zijn groenten met een hoog calciumgehalte (meer dan 150mg per portie)
Voedingsmiddelen met een gemiddeld calciumgehalte (tussen de 50-150 mg per portie) zijn bleekselderij, bramen, garnalen, koolrabi, mosselen, noten(50 gram), olijven (50 gram), peulvruchten, prei, rabarber en sperziebonen. Tevens zijn er tegenwoordig allerlei soyadrinks met calcium te verkrijgen.

Lichaamsbeweging noodzakelijk

Rust roest. Als het gaat om sterke botten is voldoende calcium consumeren niet alleen voldoende. We moeten ook onze botten goed gebruiken willen ze sterk blijven. Wat uiteraard ook geldt voor onze spieren.