Babytaal: Leer jouw kindje begrijpen met babygebaren

Het babygebaren concept is al ruim twintig jaar bekend in de Verenigde Staten en wordt de laatste jaren steeds meer gebruikt in Europese landen zoals Duitsland, België, Engeland en nu ook in Nederland. Communiceren met zeer jonge kinderen kan namelijk nog best moeilijk zijn als zij nog niet (goed) kunnen praten. Hierdoor moet u als ouder maar gissen naar wat uw kindje bedoelt en wat zijn of haar behoeften zijn. Dit kan echter soms problemen, onbegrip en stress opleveren. Babygebarentechnieken worden gebruikt door zowel ouders en verzorgers als door kinderdagverblijven en blijken zeer voordelig te zijn bij het communiceren met jonge kinderen.

Inhoud

• Wat houdt de babygebarenmethode in?
• Hoe is de babygebaren methode ontstaan?
• Voordelen
• Babygebaren in 10 stapjes

Wat houdt de babygebarenmethode in?

Misschien heeft u wel al eens gehoord over de Dunstan methode. Deze methode wordt gebruikt door ouders en verzorgers bij jonge kinderen van nul tot drie maanden oud, zodat zij weten wat de behoeften van de baby zijn en daarop kunnen inspelen. Echter, kinderen beginnen over het algemeen pas te praten als ze één jaar of anderhalf jaar oud zijn. Daarvoor is het slechts gebabbel en is het onduidelijk waarover de kindjes ‘praten’. De babygebarenmethode biedt hier een oplossing voor. Kinderen van die leeftijd zijn namelijk wel cognitief klaar voor communiceren: tussen de leeftijd van zes tot negen maanden oud zijn de hersenfuncties van kinderen al voldoende ontwikkeld om hun eigen omgeving waar te nemen en te observeren. De babygebarenmethode is daarom ook geschikt voor kinderen vanaf zes maanden oud. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen vanaf die leeftijd gebaren konden produceren om hun behoeften duidelijk te maken aan anderen. Door het gebruik van babygebarentechnieken kunt u als ouder of verzorger te weten komen waar het kindje zich mee bezig houdt.

Door de babygebarenmethode leren de kindjes al vroeg dat woorden of gebaren aan acties en voorwerpen verbonden zijn. Daarnaast leren de kindjes dat hetzelfde gebaar of woord in verschillende situaties kan worden gebruikt. Bijvoorbeeld het gebaar voor ‘meer’ kan worden toegepast voor eten, maar ook voor spelen. Het begint met het leren van de gebaren die staan voor basisbehoeften zoals ‘honger’ en ‘slaap’. Vervolgens kan de ‘woordenschat’ worden uitgebreid met woorden zoals ‘meisje’, ‘auto’, ‘boek’ en zelfs ‘aardbei’ en ‘avocado’. Het is hierbij belangrijk om het daadwerkelijke woord ook steeds uit te spreken, zodat het kind het woord ook verbaal leert kennen. Het is ideaal om te beginnen wanneer het kindje rond de zes maanden oud is, maar eerder of later is ook prima. Uit onderzoek is gebleken dat het aanleren van babygebaren bij kinderen vanaf 24 maanden oud ook nog tot voorsprong in de taalontwikkeling leidt ten opzichte van niet-gebaren kinderen die 24 maanden of ouder zijn.

Hoe is de babygebaren methode ontstaan?

De grondlegger van de babygebaren methode is de Amerikaanse doventolk dr. Joseph Garcia. Hij ontdekte in 1970 dat de kinderen van dove personen veel eerder in staat waren om hun behoeften te communiceren met hun ouders, dan kindjes zonder dove ouders. Joseph Garcia begon aan een onderzoek naar de mogelijkheden en gevolgen van het gebruik van gebarentaal bij baby’s met niet-dove ouders in 1987. Uit dit onderzoek resulteerde dat kindjes vanaf zes à zeven maanden oud die regelmatig in aanraking komen met gebarentaal vanaf een leeftijd van acht à negen maanden al beginnen te praten. Garcia begon later met het ontwikkelen van een simpele gebarentaal die ouders kunnen gebruiken om te communiceren met hun baby’s. Hierover publiceerde hij in 1994 een boek, genaamd ‘Toddler talk’ (in het Nederlands ‘Peuter praat’). Dit boek is zo populair dat het meerdere malen herdrukt is. In de Verenigde Staten is het al een tijd bekend en tegenwoordig doet de methode ook zijn intreden in Europese landen zoals Nederland.

In Nederland werd deze methode geïntroduceerd door Lissa Zeviar die geboren is in Canada. Gebarentaal is haar moedertaal, omdat ze deze taal leerde als kind van twee dove ouders. Zij groeide op met de dovengemeenschap en werkte later als doventolk in Amerika. In 2004 kwam zij naar Nederland waar zij al snel de Nederlandse gebarentaal snel onder de knie kreeg. Ze kwam hierdoor terecht in de Nederlandse dovengemeenschap en ontdekte dat babygebarentechnieken in dit land nog niet bekend was. Dit gaf haar de aanleiding om het bedrijf Babygebaren te starten in Nederland in 2005. Ze maakte hier vol op gebruik van haar ervaringen die ze als kind had opgedaan, verworven had uit de dovengemeenschappen en als doventolk in Amerika.

Voordelen

De methode heeft een aantal grote voordelen, namelijk:

• Huilbuien verminderen drastisch (omdat hij sneller en beter wordt begrepen).
• Bijtgedrag wordt zeer verminderd.
• Het kind wordt door de goede communicatie vrolijker.
• Ouder(verzorger) en kind een hechtere band.

• Het is een goede overbrugging voor het kind van taal begrijpen naar taal produceren.
• De geleerde gebaren helpt de kindjes tevens te vertellen waarin ze geïnteresseerd zijn en niet alleen wat hun basisbehoeften zijn.
• Kinderen waarbij de babygebarenmethode is toegepast kunnen communiceren met doven en slechthorende mensen.

• De methode is op spelenderwijs te leren en maakt het dus voor zowel ouder als kind plezierig.
• Gebarende kinderen leren sneller praten. Dit komt omdat het taalverwervingsproces al vroeg in gang wordt gebracht.
• Wanneer de kinderen peuters zijn, zullen zij minder negatief gedrag vertonen. Normaal gesproken wordt dit negatieve gedrag getoond, omdat peuters nog niet de woordenschat hebben om zichzelf op de juiste manier uit te drukken. Kinderen die voorheen de babygebarentechnieken hebben geleerd hebben hier minder last van. Dit scheelt weer frustraties bij zowel ouder als kind.

• Uit onderzoek is gebleken dat gebarende kinderen op latere leeftijd voorlopen op niet-gebarende kinderen qua lezen, schrijven en praten. Hierdoor heeft het gebarende kind dus een goede voorsprong in de ontwikkeling.

Babygebaren in 10 stapjes

1. Begin simpel met slechts één of twee woorden. Deze moet je blijven herhalen totdat uw kindje het gebaar onder de knie heeft. Je kan het beste beginnen met een woord die uw kindje vaak kan gebruiken, zoals ‘honger’.
2. Gebruik gebaren en woorden samen. Gebaren horen de verbale woorden te ondersteunen.
3. Herhalen. Hierdoor wordt het gebaar en het woord beter onthouden.
4. Gebruik voorwerpen ter illustratie. Op deze manier wordt het gebaren leren gemakkelijker. U kunt bijvoorbeeld naar voorwerpen wijzen terwijl u het woord noemt en gebaart.
5. Help uw baby bij het gebaren. Pak de handjes van uw kindjes vast om het gebaar uit te beelden zodat zij de motoriek beter en sneller leren.
6. Gebruik de gebaren de hele dag door. Ook dit ondersteunt het onthouden van de gebaren.
7. Wees flexibel.
8. Zorg dat uw baby zelf gebaren maakt.
9. Heb geduld met uw kindje. Het leren van gebaren kost tijd.
10. Zorg ervoor dat het gebaren leren leuk is en blijft. Wanneer uw kindje een gebaar uitvoert, beloon hem of haar daarvoor en moedig uw kindje aan. Hierdoor blijft hij of zij gemotiveerd.

Hier is een filmpje te zien met voorbeelden van babygebarentaal. Let op: dit is een Engels-talig filmpje. Hier is weer een ander filmpje van een moeder die verschillende gebaren laat zien en tevens laat zij zien hoe zij haar kind gebaren leert.

Lees verder

• Babytaal: Leer jouw baby begrijpen met de Dunstan methode