De kwetsbare kinderziel

Steeds meer leren we over het leven van baby's in de baarmoeder. Wat krijgt een kind mee als het verborgen zit in de moeder? Hoe groot is zijn of haar kwetsbaarheid?

Kwetsingen in de zwangerschap

Wordt een baby blanco geboren? Als een onbeschreven blad dat ingevuld gaat worden? Het antwoord is nee. Een kind ervaart gevoelens als het in de buik van de moeder zit. Is de moeder ontspannen dan zal de baby die ontspannenheid voelen. Is de moeder gespannen dan voelt de baby die spanning. De grote vraag voor een baby is of hij of zij welkom is in het leven van zijn ouders. Als je als moeder moeite hebt met de komst van je kind door welke omstandigheid dan ook, geef je die spanning door.
Het mag duidelijk zijn dat een overwogen abortus gevoeld wordt door een kind als een afwijzing. Maar een warm welkomstgevoel dringt ook diep door in de gevoelswereld van een baby.

Françoise Dalto en Caroline Eliacheff

Françoise Dalto was een Franse Kinderarts en psychoanalyticus in Parijs. Ze leefde van 1908-1988. Zij deed veel psychotherapeutisch werk met baby's. Eliacheff volgde haar op en werkte ook in Parijs met baby's en kleuters die ernstig getraumatiseerd zijn; de kinderen werden bij de geboorte afgestaan en hadden vaak verslaafde ouders en hun moeders overwogen veelal een abortus. Net als haar beroemde voorgangster Françoise Dolto praatte ze met hen, gaf ze hun symptomen een naam en legde hen uit waarom ze zo moesten lijden. Kinderen zijn voor deze therapeuten ook 'mensen'. Ze kunnen voelen, denken en ook inzicht verwerven in wat hen is aangedaan. De zogenaamde rupturen. Caroline Eliacheff nam haar werk over, nadat ze eerst meeliep met Dalto.

Kinderen in het Kindertehuis in Parijs, kregen bijvoorbeeld ernstig exceem, respiratoire klachten of apathisch gedrag. Dalto las het dossier van de kinderen en nam plaats naast de soms slapende baby. Op rustige toon begon zij de baby te vertellen wat ze gelezen had. 'Jouw moeder wilde je niet houden' sprak ze. ' Nou is het voor jou de vraag of het leven de moeite waard is, of je er mag zijn'. In een ander geval zei ze: 'Jouw moeder heeft jou afgestaan. Ze kon niet voor jou zorgen. Het is haar wens dat je opgroeit in een adoptiegezin. Er wordt gezocht naar een goede plek voor jou. Zodra het zover is zullen we het aan je vertellen'. Ze raakte de kinderen nooit aan, maar benoemde de strijd die de moeder had gehad en verwoordde wat het met het kind deed. Ze ontdekte dat de klachten vaak parallel liepen met de tijd in de baarmoeder. Wilde de moeder het kind kwijt met drie maanden zwangerschap dan ontwikkelden zich klachten drie maanden na hun geboorte. Heel veel kinderen werden beter na consulten met zowel Dalto als Eliacheff. Ze zaten na de consulten beter in hun vel.

Ervaringen in de zwangerschap

Dalto constateerde dat er taal was voor de taalontwikkeling na de geboorte. Dat is een imponerend gegeven: een baby begrijpt wat er wordt gezegd! Het kan de boodschap ontvangen en verwerken, gezien het feit dat er een verbetering optreedt van het lichamelijke probleem.

In het boek dat Eliacheff schreef: ' Het kind dat een kat wilde zijn', schrijft zij naar aanleiding van vragen hoe het kan dat een kind de taal begrijpt die zij spreekt als psychoanalyticus het volgende: 'De vraag kan beter omgekeerd worden! Hoe komt het dat wij zolang gedacht hebben dat baby's die taal niet begrijpen! Dat een kind niet terug kan praten betekent niet dat het niets begrijpt! Integendeel, er is een innerlijk weten.'

Geboren worden is ontvangen worden

Kwetsbaar, dat is een kind dat groeit in de schoot van zijn moeder. Niet alleen maar mensje in wording, maar al mens in innerlijk weten. Het geeft hoe dan ook informatie aan ons ouders. Een kind welkom heten begint direct nadat je als moeder weet dat je verwacht. Immers de ziel is al na de conceptie ingedaald.

Handleiding

Veel ouders merken op dat ze bij de komst van de baby graag een handleiding hadden mee gekregen. Maar de handleiding is je kind zelf! Je baby leren lezen is een hele klus, die ontstaat door goed te kijken en luisteren wat kinderen jou te vertellen hebben. Volgen betekent proberen te kijken door de ogen van je kind en benoemen wat je doet, vindt, wilt, tegenop ziet, waar je van houdt.
Je baby kent jou al!

Een jonge moeder moest op de tiende kraamdag vreselijk huilen toen ze zich realiseerde dat haar vriend de volgende dag weer aan het werk moest. Ze hadden die tien dagen samen doorgebracht en elkaar gesteund. Ze was in verwarring en angstig of ze het wel allemaal alleen kon. Ze zag de baby onrustig worden en besloot met hem op een rustig plekje te gaan zitten en vertelde hem wat haar dwars zat. ' Ik ben zo blij met jou en ik huil omdat ik die mooie dagen moet loslaten. Nu gaat papa werken, dat is goed, maar ik zal zijn steun missen. En ik ben even bang dat ik het niet alleen kan, maar het komt goed schatje, ik kan het echt wel'.

De baby werd direct rustig. Beneden gekomen zei ze:' Hij begrijpt alles'. Dat gaf een hoop gegniffel. ' Ha ha, een baby van tien dagen die alles begrijpt!' zeiden familieleden. Maar deze moeder begreep van nature hoe het zit.