Goed opvoeden: opvoeden met doelen!

If you don't know where you're going, you will probably end up somewhere else, zoals de Engelsen het mooi zeggen. Als je niet weet waar je naar toe gaat, beland je waarschijnlijk ergens anders. Het is dus belangrijk om je tijdens je opvoeding bewust te zijn van de doelen die je voor jezelf en het leven van je kind hebt. Vaak worden doelen in een negatievere zin geformuleerd, bijvoorbeeld niet te veel drinken. Of heel algemeen: dat mijn kind gelukkig wordt, het leven kan leiden dat hij/zij wil of een baan kunnen vinden.

Makkelijker en succesvoller

Het klinkt als het toevoegen van regels aan de opvoeding en dus moeilijkheden, maar de opvoeding wordt juist makkelijk door het stellen van doelen. Een praktisch voorbeeld van een kind dat de wens heeft om naar de televisie te kijken in de middag, maar je vindt het eigenlijk niet zo'n goed idee. Als je de wens afwijst, gaat je kind waarschijnlijk zeuren. Je zult je sneller laten overhalen als je nog nooit concreet hebt nagedacht over de gevolgen van tv kijken voor de verder ontwikkeling van je kind. Heb je dat wel gedaan dan kun je voor jezelf een consequentere en evenwichtigere houding aan nemen. Hiermee zorg je er bovendien voor dat de wens steeds verder afneemt, aangezien er al eerder duidelijk over gecommuniceerd is.

Hoofddoelen in de opvoeding

Renée Diekstrs van de WHO (Wereld Gezondheidsorganisatie) stelde samen met een grote groep deskundigen, ouders en jongeren een lijst op, om een soort van richtlijn op te zetten voor de zogenaamde doelen die goed zouden zijn.
Dit mondde uit in een drietal hoofddoelen:

1. Dat kinderen zich geestelijk en lichamelijk goed voelen
2. Dat kinderen geholpen worden om hun talenten te ontwikkelen
3. Dat kinderen zich ontwikkelen tot sociale mensen

Implementeren en evalueren (toepassen en terugblikken)

Deze hoofddoelen kun je als uitgangspunt nemen om vervolgens met elkaar te bespreken hoe je er invulling aan geeft of gaat geven. Ten aanzien van hoofddoel 1: wat kun je doen om te zorgen dat je kind lekker in zijn vel zit? Wat vind pt je partner hiervan? Ten aanzien van doel 2: doe je alles om de talenten van je kind verder te ontwikkelingen? Kun je dit volledig aan de school oplaten of moet je bijsturen? En zo ja, hoe dan? En ten aanzien van doel 3: heeft je kind voldoende vaardigheden om conflicten zelfstandig op te lossen? Geef je zelf het goede voorbeeld en het kan er beter?
Door deze vragen en antwoorden erop met elkaar te bespreken (Hoe staat het er nu voor?), zal het opvoeden niet alleen makkelijker gaan, maar ook succesvoller zijn.

Hoofddoel 3

In de praktijk is er echter vaak sprake van een blinde vlek. Er is namelijk veel aandacht voor hoofddoel 1 en 2, maar doel 3 wordt nog al eens over het hoofd gezien. Kinderen kunnen zich minder goed verplaatsen nimf de behoeften van anderen. En kunnen ze minder goed conflicten oplossen, weten ze niet goed wat rechtvaardig is (redeneren vaak alleen in hun voordeel) en komen minder snel voor anderen op.
Om dit aan te pakken heb je soms hulp nodig en een flinke dosis lef, want je moet ik staat zijn kinderen aan te spreken op gedrag en met hen te praten over alternatieven en waarom die alternatieven beter zijn. Bij kinderen om je kind heen zou je hierbij ook moeten ingrijpen, anders leert je kind niet dat het niet-passende gedrag nooit gebruikt mag worden.

Uiteenzetting van de hoofddoelen:

Dat kinderen zich geestelijk en lichamelijke goed voelen:

Denk bijvoorbeeld aan:

• Bescherming en verzorging zolang dat nodig is
• Het helpen ontwikkelen van een positief zelfbeeld, door je kind liefdevolle aandacht en waardering te geven, en geweld of vernedering achterwege te laten
• Positief meedenken over de toekomst van je kind en hem het gevoel geven dat er veel mogelijk is, zonder hierbij de realiteit uit het ook te verliezen
• Je kind erop wijzen dat hij/zij er niet alleen voor staat, dat er altijd mensen, instanties zijn die kunnen helpen

Dat kinderen geholpen worden om hun talenten te ontwikkelen:

Denk bijvoorbeeld aan:

• Stimuleren van een gezonde nieuwsgierigheid en onderzoekend gedrag
• Ontwikkelen van het verlangen om levenslang te leren
• Kweken van doorzettingsvermogen
• Kiezen van een goede school, kijk naar cognitieve vaardigheden zoals spellen en rekenen, maar ook: wat doen ze aan muziek, dans, creatieve vaardigheden?

Dat kinderen zich ontwikkelen tot sociale mensen:

Denk bijvoorbeeld aan:

• Leren om intieme, duurzame relaties op te bouwen met anderen
• Leren om behulpzaam of nuttig voor anderen te zijn
• Verwerven van sociale vaardigheden, bijvoorbeeld om op een goe de manier met conflicten om te gaan
• Leren om respectvol met anderen omtrent gaan, ook met de natuur
• Respecteren dan mensen heel verschillend kunnen zijn (geloofsovertuigingen, seksuele geaardheid en culturele achtergronden) en het aanleren van vaardigheden om hiermee om te gaan.

Lees verder

• Aan tafel! Eetproblemen bij peuters
• Alles over spijbelen
• Geweld op televisie