De bemoeizucht van ouders

Niet dat alle ouders zo zijn, gelukkig niet , maar je hebt ouders. Die laten geen gelegenheid voorbij gaan om je te vertellen hoe je je zaakjes moet regelen, dat je dit niet mag en dat juist moet. Zij zullen jouw leven wel even voor je regelen! Ouders. Ze zijn de oorzaak van je bestaan, en ze bemoeien zich met dat bestaan. Soms een beetje, soms zelfs misschien te weinig, maar heel vaak veel te veel tegen je zin. Waarom laten ze je niet vrij? Er is eigenlijk niets in je leven te verzinnen of ouders willen er zich, in meer of mindere mate, wel moee bemoeien. “Die jongen is te oud voor je”,”Die discotheek deugt niet, je mag er niet heen”. Of het tegenovergestelde: “Ga toch eens uit, je hebt toch wel een vriendin”.

Hoop en verwachting

Je vraag je soms af wat ouders nou eigenlijk van hun kinderen willen. Vanuit het standpunt van het kind gezien lijkt het er vaak op dat ouders altijd precies dát willen wat het kind niet wil. Vanuit het standpunt van de ouders klinkt het verhaal natuurlijk net andersom. Terwijl andere kinderen kennelijk altijd dingen doen die jouw ouders als voorbeeld stellen, zie jij andere ouders zich gedragen als de perfecte, tolerante, belangstellende volwassenen waarbij je als een vis in het water zou voelen.

Natuurlijk zijn er (gelukkig) ouders en kinderen die vinden dat ze het met elkaar best getroffen hebben. Maar zelfs daar komt het voor dat je je afvraagt: wat verwàchten ze nou eigenlijk van me?

Op het moment dat de meeste kinderen naar de middelbare school gaan, belangstelling voor vrijen en uitgaan krijgen en zich beginnen te ontwikkelen tot zelfstandige wezens met een eigen kijk, hebben veel ouders juist de leeftijd bereikt waarop hun bestaan een vaste koers heeft genomen.

Ze kunnen zowel vooruit als achterom kijken en hebben het idee dat ze naar beide kanten toe weten wat ze daar hebben. Veel ouders denken, dat ze eigenlijk niet zoveel nieuws meer van het leven hebben te verwachten. Maar: ze hebben hun kinderen, die nog helemaal aan het begin staan. Die hebben alle kansen nog voor zich, als ze maar niet zo dom zijn om dezelfde fouten te maken als pa en ma, als ze maar willen luisteren naar de ervaring van hun ouders...

Dat is één factor die ervoor kan zorgen dat je ouders steeds achter je vodden zitten met kreten als: “Leer goed, zorg dat je diploma's hebt, neem niet te vroeg verkering.”

Verlengstuk of individu

Iets anders is dat heel veel mensen eigenlijk niet goed door hebben dat andere mensen ook werkelijke anders in elkaar zitten.
Ouders hebben daarbij een extra 'handicap': hun kinderen vertonen uiteraard trekken die ze herkennen van zichzelf. Voor je het weet hebben sommige ouders alleen nog maar oog voor dat, wat hun kinderen “hetzelfde” hebben. Ze zien ze als een soort verlengstuk van zichzelf. Als ze hun kinderen dingen zien doen, waar ze zelf spijt hebben of die ze van zichzelf onhandig vinden, dan denken ze al gauw: “Oh nee, maak nou niet dezelfde fout!” en ze gaan er bovenop zitten om te zorgen dat dàt niet gebeurt. Maar ook andersom: op gebieden waar de kinderen verschillen van de ouders, kijken ze daar makkelijk overheen.

Zoals die ouders die willen dat hun kinderen “hobby's” hebben. Of als heel vroeg op vrijersvoeten gaan. Dat iemand met een andere opvatting toch heel gelukkig kan zijn is soms voor ouders en beetje moeilijk te aanvaarden, als het om hun eigen kinderen gaat. En ze willen hun kinderen toch meestal graag gelukkig zien.

Teleurstelling en afgunst

Soms stellen ouders zulke hoge eisen aan hun kinderen dat niemand daar ooit aan zou kunnen voldoen. Of ze vertellen hun kinderen op sombere toon, dat ze er maar niet aan moeten beginnen, wat er komt toch niets van terecht. Die ouders zijn vaak zelf heel erg teleurgesteld in hun eigen leven. Soms denken ze echt dat niemand zijn ideaal kan bereiken, dat het onbegonnen werk is. En soms zijn ze eigenlijk jaloers. Ouders zijn ook maar mensen, en sommige ouders kunnen de gedachte niet goed verdragen dat hun kinderen hen kunnen tonen dat het ook anders kan.

Gewone liefde en zorg

Maar de meeste ouders zijn gewoon bezorgd over hun kinderen en houden gewoon van ze. Alleen moeten ze dan toch vaak nog wennen aan hun opgroeiende kinderen, die ze zo lang als tamelijk onmondige, afhankelijke wezen bezig hebben gezien. En, laten we eerlijk wezen, je gedraagt je ook niet altijd even verantwoordelijk. Wie doet dat nou uiteindelijk wel voor de volle honderd procent?

De beste raad die je als kind kunt krijgen is: Bekijk eerst eens of ze gelijk hebben en in welk opzicht. Verwijten ze je dat je nooit op tijd thuis komt en kom je inderdaad op de meest ongeregelde tijden midden in de nacht aanzwalken, incasseer dat verwijt dan. Heb je steeds onvoldoendes en maak je je huiswerk ook niet, begin dan niet te roepen dat je toch zo vreselijk je best doet.

Met kinderachtigheden kom je geen steek verder, zeker niet bij die ouders van je die je ervan wilt doordringen dat je oud en wijs genoeg bent om je eigen boontjes te doppen. Dop dus je eigen boontjes zo goed mogelijk. Lukt je dat niet, wees dan niet koppig, schaam je niet en vraag hulp.

Praat met je ouders. Kies er momenten voor uit dat ze niet net kwaad op je zijn (laat die bui overwaaien, een woedeaanval is niet bepaald het beste moment om je vader of moeder redelijk te benaderen). Leg ze uit hoe jij in elkaar zit, hoe jij je dingen aanpakt, in welk opzicht jij van hen verschilt. Maar vooral: vraag ze waarom ze willen dat je dit of dat doet. Hoe zij dat vroeger deden. Probeer ze te laten praten over wat het met henzelf te maken heeft. Zodat ze tenslotte misschien zelf in de gaten krijgen dat ze hun eigen gemiste kansen door jou willen laten overdoen, hun eigen teleurstellingen in jouw schoenen schuiven, of hun eigen ego door jouw prestaties willen laten opkrikken. Bij sommige ouders kun je dat misschien beter doen door het eerst eens ter sprake te brengen als er een familielid of kennis bij is, van wie je kunt verwachten dat die een beetje partij voor jou zal kiezen of op z'n minst partijdig is. Maar veel ouders zullen er niet zo'n “tolk” bij nodig hebben. Want veel ouders zijn gewoon heel redelijke mensen, die niets liever zouden willen dan de verstandhouding met hun kinderen zo goed mogelijk te hebben. En die het op prijs stellen als jij belangstelling hebt voor hen en ze vertelt wat jij van hun zou willen. Want het is waarschijnlijk wel een van de beste manieren om je ouders ervan te overtuigen dat jij ook een redelijk mens bent die recht heeft op een eigen leven en een eigen manier van doen!