Oplossing voor agressie door trauma bij jonge kinderen

Wat doe je als een kind in je klas als gevolg van bijvoorbeeld een ´trauma´ overdreven agressief reageert. En niet zo maar agressief maar zelfs tot slaan en krabben aan toe.

Het probleem

Het probleem is dat er een kind is, dat overdreven reageert op iets wat een leraar of ouder zegt. Het kind reageert op een extreem agressieve manier terwijl dit niet nodig is. Dit kan komen door een trauma, of door opgekropte emoties van het kind. In het eerste geval is het kind kwaad op zich zelf en iedereen om zich heen, of op een van beide. Waarom het kind kwaad is kan zeer uit een lopende redenen hebben; Misschien is er een scheiding tussen de ouders geweest, of is een van de ouders gestorven. Het kan ook juist komen door een nieuw kindje in het gezin waardoor het oudere kind minder aandacht krijgt als vroeger. Als het agressieve gedrag door opgekropte emoties komt, is het vaak zo dat het kind het moeilijk vindt om zijn of haar emoties vrij te laten. Dat sommige kinderen het moeilijk vinden om emoties vrij te laten, heeft meestal weinig met opvoeding te maken. Het probleem zit dan echt in het hoofd van het kind. Doordat emoties als boosheid en verdriet dan opgekropt worden kan het kind een overdreven agressieve reactie geven. In sommige gevallen heeft het kind niet geleerd om emoties te tonen. Als het kind niet geleerd heeft om emoties te tonen, zal het niet snel geuit worden door extreme agressiviteit.

Wat gebeurt er?

Als je tegen het kind zegt dat hij iets doet wat niet goed is of wat niet mag, en het kind is het hier niet mee eens, krijg je een agressieve reactie. Een voorbeeld is dat je in de klas een spelletje aan het doen bent. Ze moeten woorden goed leren spellen. Alle kinderen moeten staan, en om de beurt een woord spellen. Als een kind een fout maakt moet hij gaan zitten. Het kind dat als laatste overblijft, krijgt een stikker. Het kind wat de reactie vertoond moet een woord spellen. Hij spelt het woord bijna helemaal goed, maar zegt per ongeluk toch iets fout. Als hij dan verder spelt, merkt hij zelf zijn eigen fout op. De lerares rekent dit fout, want ze moesten het in een keer goed spellen en anders is het niet eerlijk tegen over de andere leerlingen. Het kind is het hier niet mee eens en wordt in een keer ontzettend boos. Het kind is niet meer voor reden vat baar, en krijgt niet veel meer mee van wat er om hem heen gebeurt. Het kan zelfs zo uit de hand lopen, dat een kind begint te slaan, schoppen, bijten of krabben. Dit voornamelijk naar de gene die met hem wil praten, en dus vaak de lerares of eventuele ouder. Af en toe komt het zelf voor dat het kind zich af reageert op de andere kinderen in de klas.

Oplossing

Korte termijn:

De oplossing in eerste instantie is natuurlijk om het kind rustig te krijgen. Hoe je dit moet doen is natuurlijk bij elk kind anders. Toch zijn er een aantal dingen die bij de meeste kinderen wel werken. Begin met het kind naar een rustige ruimte te brengen zonder andere kinderen om hem heen. Haal voor de zekerheid de spullen die gevaarlijk kunnen zijn weg. Probeer het kind niet alleen te laten en direct met hem te gaan praten. Als het mogelijk is kun je tegen de andere kinderen zeggen dat ze zelfstandig moeten gaan werken, of aan een andere leraar, overblijfouder, of misschien zelf conciërge vragen of ze heel even op de klas willen letten. Als dit niet kan, zul je het kind even alleen moeten laten afkoelen, geef hem bij voor keur een stressballetje of iets dergelijks zodat hij daar zijn agressie op af gaat reageren. Als het wel mogelijk is om bij het kind te blijven, kies hier dan voor. Laat het kind rustig zitten, en leg uit dat je met hem wil praten. Vertel duidelijk waarom je met het kind wil praten, en wat je van het kind verwacht. Zorg dat je op dezelfde oog hoogte zit als het kind, hierdoor zal het gemakkelijker zijn om ‘contact te leggen’. Zorg er verder voor dat je heel rustig blijft. Hoe rustiger jij blijft, hoe sneller het kind die rust over neemt. Zelfs als het kind wil gaan schoppen of slaan, probeer rustig te blijven. Als het kind weigert te blijven zitten of gaat slaan, pak dan voorzichtig de armen van het kind vast zodat hij jou en zich zelf geen pijn kan doen. Laat hem vertellen waarom hij zo boos is. Laat hem dan uit praten en vertel pas als hij klaar is jouw kant van het verhaal. Geef ook duidelijk aan waarom jij deze keus hebt gemaakt. Als het kind dan helemaal tot rust is gekomen, kun je hem weer mee terug nemen naar de klas.

Preventief:

De oplossing op korte termijn werkt prima, maar hier kun je natuurlijk niet tot in de eeuwigheid meer door gaan. Er is een andere oplossing die niet bij elk kind zal werken, maar bij een groot gedeelte wel. Neem het kind een keer apart en spreek met het kind af dat hij een eigen hoekje in de klas krijgt. Dit geef je een naam dat het kind aanspreekt, en rust uitstraalt. Dit hoekje richt je dan ook enigszins rustgevend in. Leg er bijvoorbeeld een kussen neer waar hij lekker op kan gaan zitten. Ook kun je er een stressballetje of een knuffel neerleggen zodat hij wat vast kan pakken en ergens in kan knijpen. Vraag het kind om hier heen te gaan als hij een woede aanval op voelt komen. In eerst instantie zal dit vaak fout gaan. Breng hem dan zelf naar deze hoek toe, en praat daar met hem. Hoe vaker je dit probeert hoe vaker het goed zal gaan. Uiteindelijk gaat hij zelf in de hoek zitten als hij boos wordt, en leert zo om meer zelfbeheersing te krijgen. Ga een keer, indien mogelijk, met de ouder(s) praten, en vraag of ze dit thuis ook willen doen als hij boos wordt. Doordat hij thuis hetzelfde krijgt aangeleerd zal de methode sneller werken.