Kinderarbeid, een probleem van de wereld

Tapijten knopen, stenen slaan, als huisslaaf werken, op plantages ploeteren, wereldwijd werken, naar schatting, tussen 158 en 218 miljoen kinderen regelmatig meerdere uren per dag. 126 Miljoen kinderen werken onder gevaarlijke en slechte omstandigheden. Het vaak te zware werk en mishandelingen veroorzaken bij veel kinderen blijvende schade aan lichaam en geest.

Oorzaken van kinderarbeid

De oorzaken van kinderarbeid is te vinden in de slechte balans in de economie in de wereld en de slechte sociale systemen, het ontbreken van ontwikkeling, armoede en uitbuiting. Volgens statistieken van de Verenigde Naties hadden in 2004 mensen in ontwikkelingslanden minder dan een dollar per dag om van te leven. Dat is niet genoeg om een familie te onderhouden. De ouders kunnen zich geen school veroorloven en zien daar de noodzaak ook niet van in. In veel culturen is het heel normaal dat kinderen hun dankbaarheid tonen door mee te werken en zo de familie te onderhouden. Dit kan een klein baantje of wat meehelpen betekenen, maar ook grove uitbuiting. Meestal betekent het dat kinderen geld moeten inbrengen en het maakt niet uit hoe. Vaak gaat het daarbij alleen maar om overleven. In plaats van te leren en te zorgen voor een goede scholing, moeten veel kinderen van jongs af aan werken. Vaak gaat het er om, schulden af te lossen. Vooral in Zuid-Azië lenen werkgevers hun mensen geld tegen woekerrentes en laten ze niet meer gaan, tot alles terugbetaald is. Wegens de hongerlonen heeft een werknemer bijna geen kans het geld op te brengen. De schulden worden aan de volgende generatie doorgegeven en alle familieleden, ook de kinderen, worden slaven van de werkgevers. Veel van deze kinderen behoren tot minderheden of andere onderdrukte groepen. Vooral meisjes, die in veel culturen minder waard zijn dan jongens, lopen gevaar. In plaats van naar school te gaan, moeten ze werken of in de prostitutie gaan. Vooral in Afrika leiden burgeroorlogen en de verspreiding van aids ertoe, dat veel kinderen wees worden en zich alleen moeten redden.

Geen opleiding

Het ontbreken van scholing is een gevolg, maar ook een oorzaak van kinderarbeid. Kinderen die werken gaan meestal helemaal niet, of maar een paar uur naar school. Maar vaak zijn ze ook te moe om de les te volgen, zijn ziek, missen teveel door hun werk en worden gewoon niet gemotiveerd om te leren. Vaak ook verbieden werkgevers de kinderen naar school te gaan. Kinderen zonder opleiding maken later nauwelijks een kans een goed leven op te bouwen. De werkgevers zetten de kinderen vaak voor zwaar, maar simpel werk in. Dat betekent dat ze nooit een goede opleiding kunnen volgen of een beroep kunnen leren. Het is bewezen, dat voormalige werkende kinderen die moesten werken vaak hun eigen kinderen ook weer laten werken, het is een vicieuze cirkel waardoor de mensen altijd in armoede blijven leven.

Hulp voor kinderen

Kinderarbeid is een groot probleem en de rijke industrielanden zijn een deel van het probleem, omdat ze producten, afkomstig uit kinderarbeid, kopen. Het is echter geen oplossing, er niet meer te kopen of in te voeren. Als het boycotten en straffen niet door verdere positieve maatregelen wordt begeleid, worden de verkeerden hierdoor getroffen: de kinderen en hun families hebben het inkomen nodig. Kinderen, die simpelweg ontslagen worden, krijgen geen hulp en belanden op straat of nog erger. Kinderen uit de textielindustrie in Bangladesh, die vanwege een boycot ontslagen werden, belandden bijv. in steengroeves of in de prostitutie. Hulporganisaties als Unicef of Terre des Hommes raden daarom dus ook boycot-acties af. Daarentegen heeft het wél zin, maatregelen om dingen structureel te veranderen, te ondersteunen. Ieder hulpproject tegen kinderarbeid moet door omvangrijke sociale- en scholingsmaatregelen begeleid worden. Succesvolle projecten bieden oplossingen en compromissen met flexibele scholen aan, zodat kinderen hun arbeid niet helemaal op hoeven te geven en toch lessen kunnen volgen. Werkgevers verplichten zich in zulke projecten de arbeids- en gezondheidsvoorwaarden in hun bedrijf te verbeteren. Belangrijk is ook het geven van kredieten en het verbeteren van de lonen voor de ouders, zodat ze het zich kunnen permitteren hun kinderen niet meer te laten werken. Unicef heeft criteria vastgelegd, die laten zien, wanneer kinderarbeid schadelijk is. Dat is het geval als kinderen voltijds moeten werken, ze teveel verantwoording dragen, te weinig betaald worden, het werk langdradig en monotoon is, de werkomgeving gevaarlijk is, als het werk te belastend is en als de kinderen geen tijd overhouden voor school.

Europese ondersteuning

Steeds meer bedrijven komen onder publieke druk te staan, waardoor ze verplicht worden geen illegale, uitbuitende kinderarbeid mee toe te staan. Internationale hulp wordt geboden aan bedrijven om producten zonder kinderarbeid voort te brengen. Bedrijven die daartoe bereid zijn, produceren waren, waaraan men door een keurmerk kan zien dat die waren zonder kinderarbeid zijn vervaardigd.