Waar plagen ophoudt en pesten begint

Plagen en pest. Wat is het verschil en hoe maak je daar een onderscheid in? Hoewel voor de één plagen al pesten is, is er een duidelijk onderscheid tussen de beide. Dat is van belang in de bestrijding van pesten, omdat het bij pesten vooral gaat om een groepsdynamiek en machtsverhoudingen. Beide moeten veranderen om pesten te kunnen laten stoppen. Alles over waar plagen ophoudt en pesten begint.

Plagen is geen pesten

Hoewel voor de één plagen al pesten is, is er een duidelijk onderscheid tussen de beide. Hieronder een lijstje om aan te geven waar plagen ophoudt en pesten begint.

Plagen

1. Er is sprake van incidenten
2. De partijen zijn aan elkaar gewaagd
3. Er is geen winnaar of een verliezer
4. Het slachtoffer kan zichzelf verdedigen en het loopt geen (blijvende) en of geestelijke schade op

Pesten

• Bij pesten is er een systematiek of regelmaat
• De machtsverhoudingen zijn ongelijk
• De pester is de winnaar of wordt zo gezien
• De gepeste is de verliezer of wordt zo gezien
• Het slachtoffer mag of kan niet meer voor zichzelf opkomen en het loopt (blijvende) lichamelijke en of geestelijke schade op

 

Pesten; de kille cijfers

• Uit onderzoek is gebleken dat één op de vijf leerlingen in het basisonderwijs en één op de zes leerlingen in het voortgezet onderwijs andere klasgenoten of leeftijdsgenoten pest.
• Echte pestkoppen lopen vier zoveel kans om later in het criminele circuit te belanden
• Ongeveer 500.000 kinderen worden wekelijks een aantal keren gepest. Het grootste deel van hen gaat naar het basisonderwijs. Ook in het voortgezet onderwijs wordt gepest.
• Kinderen die in de leeftijd van 0 tot 5 jaar gepest worden, blijven daar vaak een leven lang last van houden.
• Maar ook bij volwassenen is pesten een groot probleem. Een op de tien volwassenen wordt op de werkvloer zo gepest dat het daardoor doodsbang is. Daarnaast worden drie van de tien volwassenen regelmatig gepest.

Waarom wordt het ene kind wel gepest en het andere niet?

Ieder kind kan slachtoffer worden van pestgedrag. Toch lopen vooral kinderen die wat anders zijn dan anderen het meeste risico. Het zijn vaak ook gevoelige kinderen en helaas overkomt het kinderen die al eerder de zondebok zijn geweest vaker dat ze opnieuw gepest worden. Een kind is overigens anders als het niet voldoet aan de norm binnen een groep. Is iedereen macho en loopt er een jongetje rond dat wat vrouwelijker is dan is de kans groot dat hij de pineut is. Is de cultuur bij de meisjes heel barbie-achtig en loopt er een meisje rond dat meer op een jongen lijkt, dan is de kans groot dat zij het doelwit van pesterijen wordt.

Kinderen die het meest worden gepest

Kinderen die het meest worden gepest zijn:

• Kinderen die niet goed zijn in sport
• Hoogbegaafde kinderen
• Kinderen die juist niet zo goed mee kunnen komen
• Kinderen die van de stad naar het platteland verhuizen
• Kinderen die van het platteland naar de stad verhuizen
• Kinderen die niet gekleed gaan zoals de heersende mode dat voorschrijft
• Kinderen met een andere of speciale godsdienst

Gevoelige kinderen worden veel eerder gepest

Kinderen die gepest worden zijn over het algemeen uiterste gevoelig. Ze zijn niet of niet zo weerbaar en dat wordt door pesters direct opgepikt.

Kom op en vecht terug werkt echt niet bij pesten

Lange tijd is gedacht dat als je een kind dat gepest wordt maar lang genoeg vertelt dat het terug moet slaan het probleem wel wordt opgelost. Duidelijk moet zijn dat dit advies niet werkt, omdat het kind daartoe tot dan toe niet in staat is gebleken en het bovendien het probleem ook niet tackelt. Het gedrag van de pester moet worden aangepakt, maar dat kan alleen als ook de groepsdynamiek verandert. Als de groep een kind gaat dragen dat gepest wordt, is namelijk de machtspositie van de pester verdwenen en daarmee heeft het voor de pester ook helemaal geen zin meer om te pesten. Want om die macht is het hem of haar nu eenmaal te doen, zelfs al gebeurt dit op een onbewust niveau.

Wanneer wordt een kind een pester?

Dat bepaalde kinderen sneller gepest worden is een feit. Maar het is ook een feit dat bepaalde kinderen veel sneller pesters worden dan anderen. Dit heeft vooral te maken met de thuissituatie. Veel pesters zijn emotioneel verwaarloosd door hun ouders. Andere redenen zijn:

1. Als een kind thuis regelmatig ziet dat zijn vader zijn moeder kleineert of mishandelt of omgekeerd, wordt dat heel gewoon gedrag. Het kind kopieert het gedrag en wordt een pester.
2. Als het kind thuis te weinig aandacht krijgt is de kans ook groter dat zo’n kind anderen gaat treiteren
3. Kinderen die niet worden gecorrigeerd voor hun agressie door hun ouders maken veel meer kans om pester te worden.
4. Kinderen die zelf worden geslagen lopen ook meer kans om later pester te worden.
5. Maar ook kinderen die zelf zijn gepest, lopen kans om zelf dader te worden. Om te voorkomen dat ze opnieuw slachtoffer worden, gaan ze dan zelf anderen maar treiteren.
6. De genen van een kind zijn ook medebepalend. Het ene kind heeft meer empathisch vermogen dan het andere. Hetgeen wij als geweten aanmerken is geen vanzelfsprekendheid. Empathisch vermogen is niet bij iedereen in gelijke mate aanwezig. Het geweten moet gevoed worden, er moeten mensen zijn die aangeven wat wel kan en wat niet kan. Is bij een kind dat weinig empathische gevoelens van zichzelf heeft geen persoon in de buurt die dat doet, dan kan heel snel een pester ontstaan.
7. Psychische problemen van het kind. Door de dood van een ouder, de scheiding van vader en moeder of andere zaken kan een kind helemaal knel komen te zitten.
8. De invloed van tv en videospelletjes is ook niet te onderschatten. De agressie die daar tentoon wordt gesteld, zet kinderen die daar vatbaar voor zijn aan tot geweld en pesten.