Eenzaamheid: Oorzaken, gevolgen en tips

Eenzaamheid is een gevoel: het gevoel alleen te zijn en het gevoel geïsoleerd te zijn van anderen. Het is niet per definitie zo dat iemand met veel sociale contacten niet eenzaam is en dat iemand met weinig sociale contacten wel eenzaam is, al kan dit natuurlijk wel. Sommige mensen voelen zich prima bij het feit dat ze alleen zijn. Eenzaamheid zegt dus meer over het gevoel van de persoon dan over zijn situatie. Hoe ontstaat eenzaamheid? Wat zijn de gevolgen op lange termijn en wat kun je doen wanneer je met gevoelens van eenzaamheid te maken hebt?

Verschillende soorten eenzaamheid

Je kunt eenzaamheid onderverdelen in twee soorten, namelijk sociale eenzaamheid en emotionele eenzaamheid. Bij sociale eenzaamheid wordt het gevoel alleen te zijn veroorzaakt doordat iemand geen of weinig mensen om zich heen heeft. Bij emotionele eenzaamheid heeft de persoon wel mensen om zich heen, maar voelt hij zich niet verbonden met hen. De kwaliteit van het contact is beduidend minder dan hij zou willen.

Waarom kunnen mensen zich zo eenzaam voelen?

Het gevoel van eenzaamheid heeft een functie: het geeft net als pijn aan dat er iets niet in orde is. Mensen hebben andere mensen nodig. Wanneer het hieraan of aan een hechte band met anderen ontbreekt, maakt ons lichaam ons op deze manier kenbaar dat er iets moet gaan veranderen. Dit eenzame gevoel moedigt je aan om op zoek te gaan naar andere mensen, om minder alleen door het leven te hoeven gaan.

Wanneer ontstaat eenzaamheid?

Ieder mens is weleens eenzaam. Vaak ontstaat dit gevoel na een grote verandering in het leven, zoals een verhuizing, het einde van een relatie of het krijgen van een kind. Ook kan het zijn dat je sociaal niet heel vaardig bent en daardoor moeite hebt met het leggen van contacten en het maken van vrienden. Periodes van eenzaamheid komen bij veel mensen voor. Uit onderzoek blijkt dat 30% van de Nederlanders zich eenzaam voelt, waarvan 10% aangeeft zich sterk eenzaam te voelen. Deze gevoelens ervaren is dus niet gek of raar en je hoeft je er zeker niet voor te schamen.

Symptomen van eenzaamheid

Wanneer je het gemis aan (kwalitatieve) contacten in je leven ervaart, kan dit zich uiten in de volgende symptomen:

• Gevoelens van verdriet
• Rusteloosheid
• Concentratieproblemen
• Gevoel van leegte
• Depressieve gevoelens
• Het gevoel buitengesloten te zijn
• Doelloosheid voelen

Eenzaamheid is een serieus probleem. Niet alleen mentaal, maar ook lichamelijk kan eenzaamheid ernstige schade aanrichten.

Gevolgen van eenzaamheid op lange termijn

De gevolgen van eenzaamheid worden zwaar onderschat. Niet alleen intens verdriet, een depressie en slapeloosheid kunnen het gevolg zijn, maar op lange termijn zijn de gevolgen voor de gezondheid zelfs schadelijker dan roken en even schadelijk als obesitas! Het is dus zaak om wanneer je aan eenzaamheid lijdt, dit serieus te nemen en te zoeken naar een oplossing.

Tips om eenzaamheid te lijf te gaan

Er is een aantal dingen dat je kunt doen om je eenzaamheid te verminderen en je weer meer sociaal betrokken te voelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

• Het delen van gevoel. Dit kan zijn met een andere persoon, maar ook met een dagboek.
• Het uitlaten van een hond geeft mogelijkheden tot het maken van contact. Als je er zelf geen hebt, laat dan de hond van de buren uit.
• Het doen van vrijwilligerswerk. Je voelt je nuttig en maakt deel uit van de samenleving.
• Het zoeken van lotgenoten. Het internet biedt hier mogelijkheden voor.
• Het schenken van je aandacht aan iemand die nog eenzamer is dan jij.

Het is hoe dan ook belangrijk om dingen te blijven ondernemen, ook al staat je hoofd er waarschijnlijk niet naar. Langdurige eenzaamheid gaat niet vanzelf over, zeker niet door alleen thuis te zitten.