Het kalmerende effect van de natuur op de gezondheid

De natuur heeft altijd een belangrijke rol gespeeld op het welzijn van mensen. Hoe meer kennis en onderzoek er kwam van de werking, des te meer is dit toegepast. Al vanaf de Middeleeuwen zijn meditatieve tuinen aangelegd om patiënten tot rust te laten komen. Een natuurrijke omgeving kan stress verminderen en aanzetten tot verschillende gezonde activiteiten. De natuur is op verschillende manieren te ervaren.

Rol van de natuur door de jaren heen

De natuur heeft altijd al een belangrijke rol gespeeld in het leven van mensen, zowel in positieve als in negatieve zin. Naarmate de mensheid zich ontwikkelde en er steeds meer kennis werd opgedaan over het effect van de natuur op de mens is dit toegepast in bijvoorbeeld de gezondheidszorg. In de Middeleeuwen wordt de kracht van de natuur voor het eerst toegepast op de gezondheidszorg. Kloosters, die toen een belangrijke rol hadden in de gezondheidszorg, legden tuinen aan die meditatieve en herstellende doeleinden hadden. Deze tuinen waren bedoeld om zieken te helpen hun pijn te vergeten door op te gaan in de pracht die de natuur te bieden heeft.

In de Renaissance zoeken rijken steeds meer de buitenwereld op en buitenverblijven worden populair. Het liefst op rustgevende plekken, zoals aan de oever van een rustige rivier of in de buurt van de kust. De natuur wordt steeds meer gezien als een plek van vermaak en genot. Als de medische wetenschap zijn intrede doet, tijdens de Romantiek, wordt het belang van de natuur steeds belangrijker in de gezondheidszorg. Men realiseert zich dat schone lucht verschillende ziektes kan voorkomen. Ziekenhuizen krijgen als reactie hierop meer ventilatiemogelijkheden en worden omgeven door paviljoens. Ook komen er in steden steeds meer parken om een plek te creëren waar men kan genieten van de natuur.

Als de technologie in de medische wereld toeneemt in de twintigste eeuw verdwijnt de natuur meer naar de achtergrond. Het gaat dan vooral om efficiënte oplossingen en ziekenhuizen worden gebouwd op plekken die goed bereikbaar zijn. Een natuurrijke ligging wordt minder belangrijk. Wel komen er steeds meer stichtingen en verenigingen die pleiten voor behoud en erkenning van natuurlijke gebieden. Zij staan voor het belang van de natuur. Ook pleiten zij voor het ontdekken en observeren van de natuur om hier lering uit te halen.

Het kalmerende effect van de natuur

De wetenschap in de medische wereld is tot de conclusie gekomen dat de natuur verschillende positieve effecten heeft op de mens. In perioden van stress is het beter om een natuurlijke omgeving op te zoeken dan een stedelijke. Het is aangetoond dat iemand sneller herstelt van stress in een natuurlijke omgeving. Dit komt door het genieten van het uitzicht dat negatieve gedachten blokkeert, maar kan ook komen doordat de natuurrijke omgeving aanzet tot activiteiten die een positieve invloed hebben op de gezondheid. Voorbeelden van activiteiten zijn een wandel- of fietstocht. Niet enkel heeft bewegen een positieve invloed op zowel de fysieke als de mentale gezondheid, maar men blijft ook langer in de natuurrijke omgeving.

Meer dan stress verminderen

Niet enkel stress kan worden verholpen of voorkomen door de natuur op te zoeken. Het kan ook bijdragen aan persoonlijke groei en zorgen voor bijvoorbeeld meer zelfvertrouwen. Door (lichte) gevaren te overwinnen in de natuur kan het zelfvertrouwen een boost krijgen. Een voorbeeld hiervan is een kanotocht met verschillende stroomversnellingen. Aan het eind hiervan is de natuur 'overwonnen' en dit kan zorgen voor een voldaan en sterk gevoel.

De natuur opzoeken

De natuur opzoeken kan op verschillende manieren. Het is bijvoorbeeld gebleken dat kijken naar vissen in een aquarium het stressniveau al enorm doet dalen. Deze natuur kan in huis gehaald worden. Ook het kijken naar een schilderij of andere afbeelding van een natuurrijke omgeving kan het stressniveau al doen dalen en negatieve gedachten blokkeren. Dit zijn laagdrempelige, maar effectieve manieren om stress tegen te gaan.

Een wandel- of fietstocht is al een stap verder om de natuur op te zoeken. De natuur wordt dan ervaren door gebruik te maken van alle zintuigen van de mens. Het rustgevende effect wordt nu versterkt. Het is een actieve manier om de natuur op te zoeken. Hierdoor wordt niet enkel het stressniveau verlaagd, maar heeft deze activiteit ook een positief effect op de fysieke toestand van iemand. Daarnaast kan door de schoonheid van de omgeving inspiratie worden opgedaan wat zorgt voor nieuwe ideeën.

Daarnaast kan de natuur ook worden opgezocht door deze te willen overwinnen. Dit kan op verschillende manieren. Van een kanotocht tot een survivaltocht. Verschillende extreme sporten, zoals bergbeklimmen, zijn manieren om de natuur te overwinnen. Dit draagt bij aan een verlaging van het stressniveau na afloop, maar ook voor het positieve effect dat het heeft op de fysieke gezondheid. Ook kan de natuur overwinnen bijdragen aan een verhoging van het zelfvertrouwen. Dit kan er weer voor zorgen dat iemand beter in zijn of haar vel zit.