Ouderen en zieken en hitte: oppassen

Hogere temperaturen, veel mensen gedijen er volledig op. De warmte, het licht, de vrolijkheid, het buiten zijn maakt dat veel mensen zich er heel goed bij voelen. Voor ouderen en zieken is het echter een heel ander verhaal. Voor hen is hitte niet alleen onprettig, maar soms zelfs levensbedreigend. Ouderen, maar ook zieken kunnen slecht tegen hitte. Ouderen en zieken kunnen zelfs overlijden door hitte.

Grote sterfte tijdens hittegolf

Tijdens een hittegolf sterven in Nederland zo’n duizend mensen extra. Dit wordt gedeeltelijk veroorzaakt door oververhitting. Warmte moet namelijk afgevoerd worden om het lichaam goed te laten functioneren. Dat gebeurt door te zweten, het lichaam koelt daardoor af. Maar veel ouderen kunnen steeds minder goed kunnen transpireren. En juist dat is nodig om af te koelen.

Oververhitting

Oververhitting kan leiden tot uitputting. Dit komt door vocht- en of zoutverlies. De symptomen zijn:

• Prikkelbaarheid
• Hevige dorst
• Uitputting
• Duizeligheid
• Spierspasmen

Bij gebrek aan zouten kunnen de volgende symptomen voorkomen:

• Spierkrampen
• Hevige vermoeidheid
• Voorhoofdspijn
• Duizeligheid
• Misselijkheid
• Braken

Minder dorst terwijl drinken belangrijk is

Oudere mensen kunnen niet alleen minder goed zweten, zij hebben ook vaak minder dorst dan jongere mensen, terwijl goed drinken met warm weer een absolute must is. Te weinig drinken als het zo heet is maakt dat ook mensen die niets mankeren wel last hebben van de warmte.

Mensen met hartaandoeningen, longziekten en die medicijnen gebruiken

Voor mensen met hartaandoeningen, longziektes en sommige medicijnen is de warmte nog veel erger. Mensen met hart-, en vaatproblemen lopen veel grotere kans om met hoge temperaturen een hart- of herseninfarct te krijgen Zij zijn door hun aandoening veel gevoeliger voor de hitte en kunnen het beste de schaduw en de koelte opzoeken.

Warmteberoertes

Extreme warmte kan ook warmteberoertes veroorzaken. Daarbij stijgt de temperatuur van het lichaam tot wel 45 graden Celcius. Het eerste symptoom van een warmteberoerte is dat iemand zomaar bewusteloos raakt. Warmteberoertes komen vooral voor op de vierde dag van een hittegolf. Een hittegolf ontstaat als 5 dagen lang de temperatuur 25 graden of hoger is en er 3 dagen vallen binnen die periode met een temperatuur van 30 graden.

Niet alleen de temperatuur, maar ook kleding en luchtvochtigheid zijn belangrijk

Aandoeningen worden overigens niet alleen veroorzaakt door de temperatuur. Iemand die veel te dik is ingepakt kan ook last krijgen van de warmte. Ook de luchtvochtigheid, en wat iemand aan activiteiten ontplooit is van invloed. Sporten in de hitte is bijvoorbeeld niet goed voor mensen met een aandoening, maar vaak ook niet voor mensen die wel een goed gesteld hebben. Er wordt, zeker bij een hittegolf, dan veel te veel van het lichaam geeist.

Sluit de zon buiten, vanaf het opkomen tot het ondergaan

Om de minste risico’s te lopen is het daarom goed om te proberen om het binnen in de woning zo’n 23 graden te hebben. Dat betekent dat de zon zoveel mogelijk buitengesloten moet worden. Gordijnen en zonwering dicht dus vanaf het moment dat de zon opkomt totdat de zon weer ondergaat. Buitenzonwering helpt bovendien beter dan binnenzonwering. Als de zon verdwenen is, dan de woning koelen door alles open te zetten. Oppassen met licht, want de gevleugelde vrienden of te wel insecten komen dan massaal binnen. Bovendien zorgen licht en computers die aanstaan ook voor extra warmte. Als ze uit kunnen, levert dat toch weer op dat het koeler wordt.

Verdere maatregelen om koel te blijven

• Gebruik een ventilator. Die zorgt er niet voor dat het kouder wordt, maar het lichaam wordt wel koeler omdat zweet eerder opdroogt en het lichaam dus beter afkoelt.
• Katoenen of linnen kleding zorgt voor een betere afvoer van de hitte.
• Daarnaast moet veel gedronken worden bij warm weer, zeker 2 liter per dag. Kan er moeilijk geplast worden of is de urine donkergeel dan nog meer gaan drinken. Wat vaker een bouillon drinken, soep, melk of ijs zorgen ervoor dat het zoutgehalte weer op peil wordt gebracht.
• Om de woning koel te houden gebruiken mensen die rond de middellandse zee wonen natte handdoeken of een nat laken. Die hangen ze in de deuropeningen. Als de deur open blijft staan geeft de verdamping van het water in het gordijn en of laken een basistemperatuur in huis van ongeveer 23 graden Celsius.
• Voor iemand die al oververhit is geraakt werkt het volgende: Neem ijsblokjes, doe die in een plastic zak, leg dit geheel op de blote buik, doe dat net zolang totdat de persoon in kwestie geestelijk weer alert is. Doe het dus niet te lang.
• Een voetenbadje kan er bovendien voor zorgen dat het lichaam weer afkoelt. In dat geval wel lauw of koud water gebruiken.
• Beweeg niet intensief. Dit zorgt alleen maar voor meer verhitting en kan tot grote problemen leiden.
• Neem altijd een fles water mee als u buiten bent en het is warm. Daarmee kunt u uitdroging voorkomen.

Nationaal hitteplan

De overheid heeft zelfs een plan opgesteld om mensen die extra risico lopen te beschermen bij hitte. Dit Nationale Hitteplan wordt van kracht als het 5 dagen achter elkaar 27 graden Celcius of meer is. Het KNMI stuurt dan een bericht naar het Instituut voor Volksgezondheid (RIVM) om duidelijk te maken dat de situatie ernstig is. Het RIVM kan dan vervolgens een officiële hittewaarschuwing uit laten gaan, waardoor hulpverleninginstanties in de hoogste staat van paraatheid worden gebracht.