Schaam je niet voor blozen

Blozen, vaak niet zo leuk en het lijkt onvermijdelijk op de meest stressvolle momenten. Je wordt rood wanneer je bang bent, door schaamte of stress. Wanneer je bloost, worden je wangen rood maar ook je voorhoofd, je kin en vaak krijg je vuurrode vlekken in je hals. Wat is blozen, waarom bloos je en vooral hoe kom je van het blozen af? Maar om te beginnen dit: mensen die blozen worden vaak aardiger gevonden dan diegenen die stoïcijns blijven.

Wat is blozen

Alleen mensen blozen. Wangen worden rood, je neus begint te glimmen en vreselijke vlekken verschijnen in je hals en daar kun je niets aan doen. Je bloost in een situatie wanneer je een fout maakt, wanneer je onzeker bent, wanneer de stress te veel wordt. Bloedvaten in je wangen worden onder invloed van adrenaline wijder, meer bloed gaat naar je wangen en daarom worden ze rood. Vaak is die rode kleur na een paar minuten wel weg maar, en dat maakt het zo lastig, blozen is vervelend. Van blozen word je vaak onzeker, de stress loopt op en daar ga je juist weer erger van blozen. Die stoot adrenaline wordt geleverd door een het ‘vluchten of vechten stelsel’. In de oertijd absoluut noodzakelijk, in de moderne wereld niet zo praktisch meer.

Ik vlucht of ik vecht

Blozen wordt veroorzaakt door acties van je sympathisch zenuwstelsel. Ons eigen alarmsysteem in tijden van acute crisis. Helaas heeft dat zenuwstelsel een eigen willetje, het is niet uit te zetten wanneer het even niet uitkomt. Het sympathisch zenuwstelsel neemt het over in tijden van nood.

Terug naar onze verre voorouders. Als jager/verzamelaar leefde je in een gevaarlijke wereld. Kwam je een holenbeer tegen in het bos had je twee opties: vechten of vluchten. Voor beide acties maakt het sympathisch zenuwstelsel het lichaam klaar. Een aantal processen volgen elkaar snel op, vooral belangrijk is dat er een enorme stoot adrenaline wordt aangemaakt. Die adrenaline is goed voor alle spieren die twee dingen moeten kunnen, vechten of vluchten. (of in ieder geval één van beide) Het vervelende van adrenaline is, het laat je blozen.

Ik schaam me en vergeet veel

De aanmaak van adrenaline wordt ook gestimuleerd door stress en schaamte. Adrenaline stroomt naar je spieren, vooral die van benen en armen. Het maakt je lichaam klaar voor de vlucht. Aangezien vluchten tijdens een belangrijke prestatie geen optie is blijf je zitten met een oerreactie waaraan je niet kunt toegeven. Om het nog onaangenamer te maken gaat je hartslag én je bloeddruk omhoog. Je ademhaling gaat sneller en je pupillen worden groter, je bent klaar om te vertrekken!

Een vervelend bijverschijnsel is dat bloed en vooral zuurstof gaan naar de belangrijkste lichaamsdelen, de spieren waarmee je vecht of vlucht. Je spijsvertering wordt even stopgezet en (dit is lastiger) ook je hersenen hebben geen hoge prioriteit. Geen wonder dat je even niet uit je woorden kunt komen!

Oeroude instincten laten je staan met een rood hoofd en zoekend naar woorden.

Niet alleen schaamte

Stress en schaamte zijn niet alleen verantwoordelijk voor blozen. Koorts, alcohol, seks, ‘opvliegers’ en zelfs te gekruid eten, kunnen ook zorgen voor rode wangen. Soms spelen medicijnen een rol. Maar het ‘echte’ blozen is een reactie op stress of schaamte.

Hoe stop ik het blozen

Er zijn verschillende manieren om het blozen te beperken, helemaal verdwijnen? Waarschijnlijk niet.

Negeer het: Blozen wordt erger wanneer je je schaamt voor het blozen. Je komt terecht in een vicieuze cirkel wanneer je meer stress krijgt door je rode wangen.

Aanvaarding: Als je zeker weet dat je in een bepaalde situatie gaat blozen zou je dat ook kunnen accepteren. Blozen hoort bij sommige mensen en hoe lastig het is, soms moet je dat accepteren.

Adverteren: Vertel dat je gaat blozen. Iedereen zal met je meevoelen, je kalmeert daardoor en de blos is vrij snel verdwenen.

Hulp: Wanneer de angst voor het blozen je professionele maar vooral ook sociale leven gaat beheersen, zoek hulp. Kijk samen met een huisarts naar oplossingen.

(Er zijn medicijnen die kunnen helpen, zelfs een operatie, maar alleen in zeer ernstige gevallen.)

Blozen maakt je sympathiek!

Hoewel je zelf denkt dat je compleet voor aap staat met je rode wangen, zien anderen dat anders. Sympathie en medeleven overheersen. Het goede nieuws is ook dat het overgaat! Naarmate mensen ouder worden, wordt het blozen minder.