Omgaan met piekeren

Wat is piekeren? Lost piekeren problemen op? Is er een verschil tussen piekeren en nadenken over een probleem? Wat is het kenmerk van piekeren? Is piekeren gekoppeld aan negatieve emoties? Beter leren omgaan met piekeren betekent beter leren te piekeren. Hoe kunnen we beter piekeren? Iemand met veel stress in zijn leven, of zelfs met een burnout, kan door beter leren piekeren veel rust in zijn gedachten brengen. Hoe kan al dat gepieker verbeteren?

Wat is piekeren?

Piekeren is niet nadenken over een bepaald probleem in uw leven, maar u wordt overvallen door binnendringende gedachten en associaties. Deze binnendringende gedachten zijn gekoppeld aan negatieve gevoelens.

Wanneer?

Wanneer wordt er gepiekerd? Waarom pieker ik? Binnendringende gedachten worden vaak veroorzaakt en opgeroepen tijdens situaties die:

• Onzeker zijn,
• Waar een zekere bedreiging van uit gaat of
• Waar de uikomst nog niet vast staat.

Problemen

Is piekeren hetzelfde als problemen overdenken? De piekeraar is bezig met problemen. Vermoedelijk heeft de piekeraar zoveel problemen in zijn leven dat het hem zelfs te veel wordt. Maar piekeren heeft een andere kwaliteit dan problemen overdenken. Piekeren lost ook geen enkel probleem op, het is niet oplossend gericht. Als iemand nadenkt over problemen heeft men er controle over. Als u piekert, heeft u er geen controle over.

Negatieve emoties

Wat is het verschil tussen piekeren en nadenken over een probleem? De piekeraar balanceert tussen:

• Overvallen worden door binnendringende gedachten en associaties, en tussen
• Het vermijden om er over na te denken.

Zoals we al eerder zagen zijn deze binnendringende gedachten gekoppeld aan negatieve emoties. Deze negatieve emoties staan het:

• Overdenken,
• Oplossen en
• Ordenen van de problemen in de weg.

Automatische gedachten

Piekeren gebeurd automatisch en komt veel voor bij mensen met:

• Stress,
• Te veel stress,
• Burn out.

Vaak lijken deze automatische gedachten, deze binnendringende gedachten, te worden gekenmerkt door een verwachting van:

• Overschatting van de risico´s,
• Ondraaglijkheid van de onzekerheid (onzekerheden),
• Gedachten over eigen falen,
• Fatale uikomsten.

Controle

Iemand die veel piekert zal in eerste instantie denken dat hij over problemen nadenkt. Een piekeraar kan zeggen dat ij te veel nadenkt over zijn problemen. Tot het moment dat de piekeraar beseft dat hij geen enkele controle meer heeft over het nadenken over zijn problemen, piekeren dus.

Oplossing

Piekeren lost niets op. Het enige resultaat van piekeren, is dat de piekeraar een vervelend gevoel over houdt van al dat gepieker.

Verbeteren

Om een goede omgang met al het gepieker te krijgen, is het van belang dat de piekeraar leert omgaan met piekeren. Het piekeren moet verbeteren. Hoe verbeteren we het piekeren?

Piekeruur

Als eerste om beter te leren piekeren is dat de piekeraar een “piekeruur” per dag instelt. De piekeraar stelt dagelijks zo´n 30 a 60 minuten beschikbaar om te piekeren. Deze piekeruur moet gebruikt worden door een probleem die de piekeraar die dag flink bezig hield. Er kunnen meerdere problemen zijn, zodat er een selectie gemaakt moet worden, welk probleem is het belangrijkst voor de piekeraar?

Schrift

Als tweede om beter te leren piekeren is dat de piekeraar een “piekerschrift” gebruikt. Het uitdenken van het probleem tijdens de piekeruur wordt al schrijvend uitgevoerd.

Structuur

Als derde om beter te leren piekeren is structuur aanbrengen tijdens de piekeruur, zoals:

• Wat is het probleem wat u graag wil aanpakken?
• Wat zou u willen bereiken?
• Hebt u alternatieven?
• Wat zouden de gevolgen van ieder alternatief kunnen zijn?
• Welk alternatief gaat u uitproberen?
• Hoe gaat u het alternatief uitvoeren?
• Hoe kunt u nagaan of uw alternatief werkt?

Ook kan het gunstig werken dat als de piekeraar gaat piekeren buiten de piekeruur om, het piekerschrift van de dag daarvoor eens door te lezen.

Resultaat

De bovenstaande beschrijvingen om beter te leren omgaan met piekeren, bevatten een veronderstelling dat de negatieve gevoelens van het piekeren langzaam zullen uitdoven.

Lees verder

• Negatieve gedachten tegengaan