De menselijke huid

De huid is het grootste orgaan van de mens, het beschermt de mens tegen invloeden van buitenaf. Aan de buitenkant ziet de huid er vrij simpel uit, maar wanneer je eenmaal weet waar je huid voor dient, wat voor ingewikkelde procedures de huid doorloopt en hoe deze werkt, dan kijk je nooit meer zonder respect naar je huid.

Huidstructuur

Niet overal op ons lichaam is de huid hetzelfde, kijk maar naar de huid op ons hoofd, dat veruit het meeste haar bevat. De huid op onze handpalmen en voetzolen heeft nagenoeg helemaal geen haar. Bovenop de handen, voeten en het gezicht zit het minste haar. Behalve bij de man, waar de baard en snor zich bevinden. Toch is de meeste huid op ons lichaam behaard. Onze huid bestaat uit drie lagen:

Opperhuid:

Deze bestaat ook weer uit twee lagen: de basale laag die bevat Keratinocyten en enkele melanocyten, dit zijn de cellen waaruit de opperhuid is opgebouwd. De melanocyten scheiden pigment uit dat zij doorgeven aan de keratinocyten waarmee zij hun celkern beschermen tegen UV-straling. De celdeling vindt alleen plaats in de onderste lagen van de basale laag. Daardoor schuiven de andere cellen door naar boven en op een bepaalde hoogte verhoornen de cellen en vormen zo de buitenste huidlaag, de hoornlaag. Deze hoornlaag is de laag die in contact staat met de buitenwereld. Door deze buitenste laag wordt het lichaam beschermd tegen vochtverlies en tegen invloeden van buitenaf. De opperhuid wordt door het verschuiven van de cellen continu vernieuwd, dit proces duurt gemiddeld vier tot zes weken.

Lederhuid:

In de lederhuid bevinden zich de klieren, adertjes en haarzakje. Deze laag zorgt voor de stevigheid van de huid en bestaat uit dicht bindweefsel. In de lederhuid zitten talg- en zweetklieren, haarzakjes, zenuwen en bloedvaten. Deze worden door bindweefsel en collageen ondersteund.

Onderhuid:

De onderhuid bestaat uit een laag bindweefsel en onderhuids vet en wordt voornamelijk gebruikt voor vetopslag.

Huidweetjes

De huid heeft een oppervlakte van gemiddeld anderhalf tot twee vierkante meter en weegt ongeveer vier kilo. De dikte van de huid varieert van 0,1 mm tot meer dan vier mm. Dat ligt aan de plaats waar de huid zich bevindt. Op een vierkante centimeter huid zitten ongeveer honderd zweetklieren, tien haren, zeventig meter bloedvaten, vijftig centimeter zenuwen, 230 gevoelsreceptoren, 15 talgklieren en meer dan 400.000 cellen. De huid van een man is ongeveer vijftien tot twintig procent dikker dan dat van een vrouw. Ook hebben mannen meer haarvaatjes en zenuwuiteinden. Vrouwen hebben een minder hoge zweetproductie, daardoor houdt de huid beter vocht vast. Vrouwen krijgen eerder rimpels dan mannen, maar deze rimpels zijn minder diep dan die van de man. Mannen hebben een minder dikke onderhuidse vetlaag dan vrouwen, waardoor hun huid sterker reageert op prikkels en zij gevoeliger zijn voor pijn. De PH-waarde (zuurgraad) in de huid van vrouwen is lager dan die van de man, daardoor hebben vrouwen een hogere weerstand tegen bacteriën.

Functies van de huid

Zonder huid kan de mens niet leven. Men kan zelfs sterven aan teveel huidverlies door bijvoorbeeld verbranding. Dat ligt aan de leeftijd van een persoon en aan de hoeveelheid huid die derdegraads is verbrand:


Het allerbelangrijkste om als eerste te doen wanneer een persoon verbrand is, is koelen. Desnoods met slootwater. Het liefst een kwartier met lauw water, koel alleen de verbrande plek, dit om onderkoeling te voorkomen.

De huid beschermt ons tegen bacteriën en gifstoffen van buitenaf. Ook is de huid zeer belangrijk voor het regelen van de temperatuur van het lichaam. De haren en zweetklieren vervullen de functie van het handhaven van de temperaturen van het lichaam. Wanneer het lichaam warmer wordt dan gemiddeld zevenendertig graden Celsius, scheiden de eccriene zweetklieren zweet af (eccriene zweetklieren zijn de zweetklieren die over het hele lichaam voorkomen, niet te verwarren met de klieren onder de oksels). Deze klieren zullen zweet op het huidoppervlak afgeven, waardoor dit verdampt en zo zorgt voor verkoeling van het lichaam. De bloedvaten in de lederhuid zetten uit zodat het lichaam nog meer warmte kwijt kan. Wanneer het lichaam te koud wordt, dan trekken de bloedvaten zich juist samen. Ook zorgen oprichtende spiertjes in de haarzakjes ervoor dat de haartjes rechtop gaan staan. Daardoor creëren ze een warme luchtlaag, is er te weinig lichaamshaar aanwezig dan krijgt men kippenvel. Door de receptoren in de huid voelen we pijn, kou, warmte en druk. De nagels zijn een verlenging van de huid, zorgen voor tastervaringen en helpen bij het fijnere werk zoals een naald of een muntstuk oprapen.

Huidaandoeningen

Bloeduitstortingen:

Doordat bloed uit de bloedvaten is gelekt en in het omringende weefsel stolt, ontstaat een blauwe plek. De structuur in het bloed verandert door een aantal chemische reacties van het bloed en dat leidt tot het verkleuren van de plek. Daarom wordt een blauwe plek altijd allerlei kleuren voordat deze verdwijnt. Wanneer je zonder aanwijsbare reden steeds blauwe plekken hebt, is het verstandig om een bezoek aan een arts te brengen. Misschien heb je een tekort aan vitamine C, maar het kan ook een teken zijn van hemofilie. Hemofilie is een stoornis in het bloed waardoor het bloed niet goed kan stollen.

Galbulten:

Bepaald voedsel kan een allergische reactie veroorzaken, maar ook warmte en ultraviolette stralen kunnen galbulten veroorzaken.

Koortsuitslag:

Dit herpes simplexvirus blijft in je systeem zitten als je het eenmaal hebt gehad. Het is zeer besmettelijk en kan een ander al besmetten voor het zichtbaar wordt. Het is zeer gevaarlijk voor pasgeboren baby’s. De oorzaak is vaak een verminderd afweersysteem door ziekte. Maar ook door uitdrogen van de lippen, door zon of door kou, kan een koortslip ontstaan. De meest voorkomende plek van koortsuitslag zijn de lippen, maar het kan ook in de neusgaten voorkomen. Ook is het seksueel overdraagbaar, zodat het ook op de geslachtsdelen voor kan komen.

Acne:

Door verstopping van de haarzakjes wordt acne veroorzaakt. Overmatige talg afscheiding is de reden voor het verstoppen van de haarzakjes. In de adolescentieperiode verandert de hormoonspiegel waardoor er meer talg wordt afgescheiden. De acne veroorzaakt mee-eters, dikke rode pukkels en met vocht gevulde cysten. Acne kan zeer pijnlijk zijn en littekens veroorzaken, vooral als men probeert ze uit te knijpen.

Steenpuisten:

Steenpuisten zijn haarzakjes die ernstig geïnfecteerd zijn. Deze haarzakjes komen vol met pus te zitten en het doorprikken van de steenpuist is dan noodzakelijk. Hierdoor loopt het pus weg en kan de wond genezen.

Wratten:

Doordat een virus de opperhuid binnendringt, ontstaan er wratten, deze zijn zeer besmettelijk. Dit virus zorgt voor een snelle deling van de huid en maakt dat de huid zich verheft.

Rimpels

Naarmate de huid ouder wordt, verliest het zijn elasticiteit. Vanaf je vijfentwintigste neemt de productie van collageen gestaag af. Collageen is een hoofdbestanddeel van het bindweefsel van de huid. Door het verminderen van het collageen in de lederhuid wordt de huid minder soepel en stevig. Ook de aanmaak van talgklieren en zweetklieren verminderd waardoor de onderhuid minder vet wordt. Er ontstaan rimpels en vlekjes, deze worden versterkt door de schadelijke effecten van buiten. We proberen de rimpels weg te smeren met allerlei dure crèmes en maskertjes. Wanneer er eenmaal rimpels zijn, kunnen crèmes daar niets meer aan veranderen. Een goede reden om toch te blijven smeren is enkel het effect dat het heeft op invloeden van buitenaf. Door te smeren met crème breng je een beschermend laagje op je huid aan waardoor wind, zon en vervuiling minder invloed hebben op je huid.