Het onethisch gedrag in de medische wereld

De medische wereld is ook bezweken aan de druk naar meer consumeren. De cliënten bepalen welke behandeling ze willen ondergaan; ze kiezen zelf hoelang ze verslavende medicatie nemen en de geneesheren moeten volgen. Hierdoor zondigen ze meer en meer tegen de geneeskundige code.

Het Michael Jacksonsyndroom

In de huidige maatschappij staat het individu centraal. De klant is opperkoning! Wat hij vraagt kan hij mits het juiste prijskaartje bekomen. Er worden weinig of geen grenzen gesteld aan de consumptie- en individugerichte drang naar meer. Alles is koopbaar! Veel verder dan het ruimtetoerisme kan de mensheid niet gaan.
De medische wereld bezwijkt, ondanks hun gedragscode, ook aan deze tendens.

The King of pop, Michael Jackson, is het slachtoffer van het niet naleven van deze code. Hij was ontevreden over zijn uiterlijk waardoor hij heel wat cosmetische chirurgie heeft laten uitvoeren: zijn neus, zijn kin, zijn wenkbrauwen, een volledige facelift. Toen Toby Mayer, een Amerikaans chirurg, een verdere behandeling weigerde vond Michael Jackson zonder probleem een andere chirurg.
Het muzikaal genie is veel te vroeg ten onder gegaan door verslaving aan plastische chirurgie en pijnstillers. Geen familie of dokter in zijn entourage heeft hem op de hoogte gebracht van de mogelijke risico’s van veelvuldige ingrepen en overdreven zucht naar pijnstillende medicatie.

De theorie van de Belgische geneeskundige code

De code van geneeskundige plichtenleer is opgesteld door de nationale raad van de orde van de geneesheren en biedt de praktiserende geneesheren een goede houvast om in de voortdurend veranderende maatschappij duidelijk grenzen te stellen.
De geneesheer dient ten alle tijden te waken over de gezondheid van het individu en van de gemeenschap. In de geneeskunde staat de menslievende opdracht centraal. (artikel 3)

Wordt er niet vaak gezondigd tegen artikel 10 dat stelt dat geneeskunde op geen enkele wijze als een handelszaak mag opgevat worden?
Klant is koning geldt niet in alle sectoren en zeker niet in de medische wereld waar de klant een beroep doet op de expertise van een geneesheer met als doel de gezondheid te bevorderen. Een arts is vrij om een bepaalde behandeling niet uit te voeren, dit omwille van persoonlijke of beroepsmatige redenen, behalve in geval van hoogdringendheid of vanuit zijn menslievende plicht (artikel 28).

Artikel 36 stelt dat de geneesheer beschikt over een diagnostische en therapeutische vrijheid. Dit houdt het volgende in:

• hij vermijdt onnodig dure onderzoeken of behandelingen.
• hij schrijft enkel medicatie of een behandeling voor indien dit medisch verantwoord is en niet omdat de ‘klant’ hiernaar vraagt.
• hij gaat overconsumptie en overdosering van medicatie tegen.

Elke vorm van afhankelijkheid tracht de geneesheer te voorkomen. De patiënt wordt gewezen op de risico’s van verkeerd gebruik en misbruik van verslavende substanties (artikel 37 a).
Indien er vervangmiddelen worden gegeven zal er regelmatig nagegaan worden of deze afgebouwd of stopgezet kunnen worden. (artikel 37 c)

In artikel 49 staat dat een chirurg een ingreep mag weigeren als de indicatie onvoldoende verantwoord is of indien hij een andere gegronde reden heeft.

Een geneesheer heeft een sociale en economische verantwoordelijkheid. In welk sociaal milieu hij ook werkt, hij dient de kwaliteit van de verzorging te verbeteren. (artikel 100)

De ontspoorde praktijk

De plichtenleer staat loodrecht tegenover de dagelijkse praktijk van de cosmetische chirurgie, de bypassmaagoperaties en het wisselen van huisarts op zoek naar een medicatievoorschrift. Een verslaving wordt vaak in leven gehouden. Daarnaast worden de meeste burgers die de kaap van 45 jaar passeren afhankelijk gemaakt van een of ander medicijn. Hoofdzakelijk gebeurt dit eerder vanuit commerciële redenen dan vanuit medische gronden.

Een artikel in De Morgen haalt een onderzoek aan dat uitgevoerd is in zestien landen. Daaruit blijkt dat zeventien procent van de meisjes en twaalf procent van de jongens tussen vijftien en vijfentwintig jaar plastische chirurgie overweegt. In België heers er een onenigheid tussen de chirurgen of dit verantwoord is bij jongeren onder de achttien jaar. Gelukkig dienen de ouders ook akkoord te gaan met een ingreep. Het meisje in het artikel heeft de 3800€ zelf moeten betalen. In ruil hiervoor heeft ze nog steeds geen gevoel in haar borsten, heeft ze slaapproblemen en meer kans op borstkanker.

Vaak krijgt de ingreep de stempel 'medisch noodzakelijk' waardoor de mutualiteit een groot gedeelte van de kosten terug betalen.
Voordat er overgegaan wordt tot cosmetische chirurgie kan men eerder aan een gedragsmatige aanpak denken. De jonge mensen zijn mentaal en lichamelijk nog niet volledig ontwikkeld. In de puberteit is een laag zelfbeeld of het zichzelf in vraag stellen eigen aan de levensfase. De jongeren spiegelen zich aan hun omgeving. In plaats van obsessief met hun uiterlijk bezig te zijn kunnen ze beter ondersteund worden in het aanvaarden van hun eigen persoon. Elke mens is uniek. Van zodra een persoon zichzelf op een positieve manier benadert, zal die veel zelfbewuster in het leven staan.

In de praktijk is het niet altijd evident. Het is een evenwichtsoefening voor de geneesheren tussen de code van goede praktijk en de eisende, soms psychisch labiele patiënt.