Ergonomische zitten en werken

Hoe meer je beweegt, hoe beter voor je rug en nek. Maar wat als je wel de hele dag moet zitten, voor je werk bijvoorbeeld? Dan houd je gewoon rekening met deze goede zit-tips!

Ergonomie

Studeren, lezen, eten, autorijden, TV kijken... We doen het zittend. En dan hebben we het nog niet over het feit dat zoveel mensen zittend werk verrichten. Het zou wel eens kunnen, dat een groot deel van al die ‘moderne’ nek- en rugklachten te wijten zijn aan het vele zitten. Veel bedrijven, werkgevers, kinesitherapeuten en natuurlijk ook fabrikanten worden zich stilaan bewust van de enorme (rug)problemen die zittend werk met zich mee kan brengen. En dus gingen ze op zoek naar zogenoemde ‘ergonomische' oplossingen. Ergonomie is de term die gebruikt wordt om het juiste evenwicht tussen de aard van de mens en de aard van zijn werk aan te duiden. ‘Ergonomisch zitten’ is in!

Wat is er mis met gewoon zitten?

Ons lichaam is er absoluut niet naar gebouwd om lange tijd na elkaar te zitten. Het heeft een enorme behoefte aan variatie en beweging. Urenlang stilzitten komt neer op een voortdurende, monotone overbelasting van heel ons lichaam. Kinderen voelen dit intuïtief aan. Daarom zitten ze constant te wiebelen en te schommelen op hun stoel en nemen ze zo vaak mogelijk een andere houding aan. En wij maar zeuren dat ze nu eindelijk eens stil moeten zitten. Om te begrijpen wat er precies mis is met ons ‘zittende’ lichaam, moeten we eerst begrijpen wat ‘staan’ precies is.

Als we rechtop staan, wordt ons bekken lichtjes naar voren gekanteld, zodat er een holte ontstaat ter hoogte van onze lage rug en een bolling ter hoogte van onze romp. Op die manier worden al onze wervels en tussenwervels gelijkmatig belast. Maar als we gaan zitten op een gewone stoel, met een horizontaal vlak, krijgen onze rugspieren het al snel zo zwaar om ons bovenlichaam een beetje recht te houden, dat ze zich zo snel mogelijk willen ontspannen. Het bekken kantelt naar achteren, de holte in de lendenen verdwijnt en we zitten met een bolle rug... Dat heeft meteen een enorme druk voor de tussenwervelschijven tot gevolg. Soms wordt de kern van een tussenwervelschijf zo in de richting van het ruggenmerg geperst, dat een zenuw geklemd kan geraken. Nek en schouders krijgen het ook zwaar te verduren en de ademhaling en spijsvertering verlopen moeilijker.

Tips om goed te zitten en te werken

• Houd bij de inrichting van je werkplek rekening met je eigen lichaamsbouw, want geen enkel lichaam is hetzelfde!
• De ideale stoel zorgt ervoor dat je rug zijn natuurlijke krommingen kan handhaven tijdens het werk.
• Jammer trouwens dat schoolbanken van tegenwoordig geen afhellend schrijfvlak meer hebben. Het is immers veel gezonder dat het werkvlak naar je toe kantelt in plaats van dat jij je naar het werkblad toe moet buigen. Want ook hier worden je nek en schouders weer overbelast!
• Computerwerk is anders dan schrijfwerk. De computer staat het best op een iets lagere werktafel, want het klavier is meestal zo’n vier cm hoog. Schuif het klavier zo’n tien cm op het werkvlak, zodat je polsen voor het klavier kunnen rusten. Het beeldscherm moet zo staan, dat je je nek en schouders niet vermoeit als je ernaar kijkt. De afstand tussen je ogen en het scherm bedraagt 30 a 70 cm. Het beeldscherm staat het liefst loodrecht op de kijkrichting.
• Het werkblad moet aangepast zijn aan het werk dat je doet, maar ook aan je zittende lichaam. Dus niet te laag, want dan zakje sowieso onderuit. Maar ook niet te hoog, want dan worden je nek en schouders te erg belast. Ideale hoogte van het werkblad: 2 a 3 cm boven de elleboog (gemeten met ontspannen schouders en afhangende arm).
• Een documentenhouder die je voor je kunt neerzetten, vlak onder het beeldscherm, is een must als je teksten overtikt. Telkens opzij kijken is, vanwege de voortdurende draai- en buigbewegingen met je ogen en nek, heel slecht.
• Je voeten mogen nooit bengelen! Ben je klein en kunnen de stoelen en tafels niet aangepast worden in de hoogte, dan heb je echt baat bij een voetsteun.
• En tenslotte: ons lichaam is echt niet gemaakt om te zitten. Om de twintig minuten twee minuutjes bewegen, dus!

Ergonomische stoelen

Een ergonomische stoel past zich aan aan de werkzaamheden die de gebruiker verricht. Het dynamisch zitten wordt bepaald door de kenmerken van de persoon in kwestie zoals lengte en breedte. De ergonomische stoel zorgt ervoor dat een eenzijdige overbelasting van de rug wordt vermeden. Ook het veranderen van de zithouding voorkomt rugklachten en vermoeidheid.

Een bureaustoel bv. moet aan de Europese norm NEN1335 voldoen. De NPR 1813 norm gaat nog een stukje verder en voorziet een nog grotere verstelbaarheid van de stoel voor betere ondersteuning. Hierbij wordt rekening gehouden met:

• de bewegingsmechaniek,
• het voetenkruis,
• de wielen,
• de zithoogte,
• de zitdiepte,
• de armleggers,
• de rugleun en bekkensteun