Wortels, kracht voor de winter

Wortels, kracht voor de winter. En ik bedoel met wortels, niet alleen onze oranje peentjes, maar alles wat er in de grond zit. Andere grondgroenten zoals rapen en rode bieten, maar ook paardenbloemwortel, engelwortel, look zonder look en zeker ook valeriaan en smeerwortel. Voor de plant zelf zijn de ondergrondse delen reservevoedsel voor het volgend voorjaar, van dat bulkvoedsel maken wij gebruikt om onszelf te voeden of te genezen.

Wortels voor hoofd en zenuwstelsel

Maar er is meer! Volgens antroposofische en andere filosofieën heeft ieder deel van de plant een bijzondere relatie met een bepaald deel van het menselijk lichaam. In lang vervlogen tijden wisten artsen en kruidendokters dat wortels van een plant een bijzondere uitwerking op het zenuwstelsel van de mens hebben. Planten waarbij de wortel uitgesproken sterk ontwikkeld zijn, hadden een versterkende uitwerking op het hoofd en het zenuwstelsel. Die ritmische beweging die de plant door de seizoenen heen vertoont, namelijk het afsterven en terugtrekken in de wortels, om vervolgens weer uit te lopen en uitbundig te groeien en bloeien, ja, dat ritme kent de mens eigenlijk ook, zeker in vroeger tijden.

In het donkere deel van het jaar trok de mens zich terug, zoals de plant zich terugtrekt in haar wortels. Een lichamelijke, maar geen spirituele winterslaap. Iets van een verinnerlijking, een activering van de processen in het hoofd. En hoe verinnerlijkte de mens zich dan wel in zijn hoofd? Door in de winter­maanden vooral gericht te zijn op meer intellectuele en spirituele arbeid. In de zomer werd er gereisd, er was volop beweging en men was bezig in de natuur. In de wintermaanden werden dan al deze ervaringen via het denken en dromen verwerkt. De mens leefde mogelijk, veel meer dan wij tegenwoordig, nog helemaal mee in die ritmen van de natuur!

Volgens deze filosofie zouden we dan ook net voor de winter wortels moeten verzamelen die ons in die koude en donkere periode zowel lichamelijk als geestelijk tot voedsel kunnen dienen. Niet alleen om ons tot rust te brengen maar ook om ons geestelijk evenwicht te vinden. Sedativa zoals valeriaan maar ook adaptogenen zoals ginseng en rozenwortel konden en kunnen ons daarbij helpen.

Mooie theorieën die, zelfs als ze niet waar zouden zijn, ons toch kunnen helpen om wat evenwicht, wat natuurlijk ritme in ons leven te brengen.

Valeriaantinctuur

Maak eens een ritmische tinctuur van valeriaanwortel, best is natuurlijk dat je die wortel zelf in de tuin of nog spiritueler in de natuur, gaat oogsten, beleef de vreemde, muffe geur. Ontdek de wirwar van harige wortels die via een korte wortelstok verbonden zijn met mekaar. Moederwortel met kroost, een nest als het ware. Neem het moederdeel van die wortels, scheuren noemt men dat in teeltjargon, in meer romantische, dramatische termen, haal de kleintjes weg van de moeder. Zet de moederwortel in alcohol en plant de jonge wortels terug in de grond. De eenvoudigste tinctuur verkrijg je door 100 gram grof gesneden wortelstukjes te overgieten met 500 cc alcohol van 45%, dit mengsel 14 dagen koel en donker te laten trekken (macereren) en dit regelmatig en ritmisch te schudden. Na die 14 dagen zeven en uitpersen, het mogelijk verlies aan alcohol weer aanvullen tot 500 cc. Van deze drank gedurende 3 weken, smorgens en savonds 20 druppels in de mond langzaam laten oplossen.

Dezelfde bereidingswijze kun je ook toepassen op andere wortels, vooral Angelica archangelica, de aartsengelwortel geeft een bijzondere aromatische tinctuur met een harmoniserende werking op zenuwstelsel en spijsvertering.

En dan hebben we natuurlijke nog onze adaptogene planten, zoal Ginseng en Rozenwortel, helaas groeien deze planten bij ons niet in het wild. De Rozenwortel kan wel in Scandinavië en in de Alpen gevonden worden. Ver weg dat wel, maar zo'n expeditie, bedevaart of ritueel uitvoeren is het summum van beleving. Het bewust bezig zijn met wat dan ook, is sowieso gezonder dan welk natuurlijk of chemisch medicijn dan ook.