De stropdas: symbool van gezag of onderwerping?

De stropdas geldt als een klassieker. Heren die voor een corporate business look gaan, combineren hem met hun pak. Wie liever wat meer casual gekleed gaat, draagt er een overhemd en een spijkerbroek bij. Zelfs zakenvrouwen schuwen de stropdas niet. Een mantelpak in combinatie met een tie helpt immers om autoriteit uit te stralen. Is de stropdas daarmee een gezagssymbool?

De autoriteit van de stropdas

De stropdas is niet weg te denken uit de wereld van internationale mode. Naast het zakenleven wordt de das ook gedragen tijdens diners, informele lunches of feesten. De kracht van de stropdas is dat hij status en autoriteit uitstraalt. In veel bedrijven wordt de das gedragen door het kaderpersoneel, terwijl op de gewone werkvloer de jeans prevaleert. In dat opzicht markeert de black tie een verschil in standing. Ook saleslieden dragen er graag één. Wie zich met das presenteert, straalt immers uit dat hij weet waarover hij het heeft. De black tie, zeker in combinatie met een stijlvol pak, wekt de indruk dat je je goed kunt presenteren en dat je oog hebt voor details.

De stropdas als symbool van onderwerping

Toch leven er ook andere geluiden. Zo richt het Comité 'Op de Spits' zich tegen kledingstukken die onderdrukkend werken. In het bijzonder de stropdas, oftewel het kravat, is verdacht. Zo zou de stropdas verwijzen naar de strop. Ook zou de das symbool staan voor conformisme en voor de onderwerping van het individu aan het collectief. Dan is er nog de vorm. De das, die meestal wordt gedragen door mannen, kan worden geïnterpreteerd als een omgekeerd mannelijk lid. In dat opzicht staat hij voor paternalisme, temeer omdat vrouwen hem doorgaans niet dragen.

Naar verluidt heeft de stropdas een bewogen geschiedenis. Het Franse woord cravate verwijst naar Kroatië, waar de stropdas werd gedragen door de zogenaamde Ustasha's die tijdens de Tweede Wereldoorlog het vuile werk opknapten voor de nazi's. Niet zelden droegen zij hierbij een stropdas. Ook de Klu Klux Klan schroomde niet om zwarte burgers op te knopen aan hun stropdas.

In de ban dan maar?

Is de stropdas dus een fout kledingstuk? Weg ermee? Dat zou te scherp gesteld zijn. De meeste van onze kledingstukken, van jeans tot aan blazers en trouwjurken, weerspiegelen een bewogen geschiedenis. En ook vandaag kunnen ze zowel door filantropen als door witte-boordjes-criminelen worden gedragen. Ook in functioneel opzicht kan het alle kanten op. Je kunt er zowel misdaden mee plegen als een slagaderlijke bloeding mee afbinden. In dat laatste opzicht kan de stropdas dus zelfs nog van pas komen.

Wat als mijn werkgever me dwingt om een stropdas te dragen?

Een stropdas kan zogezegd veel toevoegen aan een stijlvolle look. Vandaag is de das toch vooral een fashion statement voor de goedgeklede heer (of dame). Toch voelt lang niet iedereen zich er prettig bij, en het gebeurt nogal eens dat mensen door kledingvoorschriften in de das worden gedwongen. Zo hebben sommige werknemers de stropdas in hun kledingreglement laten opnemen. Maar ook bruiloften met de code 'black tie' laten geen hals onbedekt. Een vraag die vaak rijst is: kan dit zomaar?

Het antwoord is ja en nee. Enerzijds geldt de stropdas als cultureel symbool voor nette en professionele kleding. Functies die professionaliteit vereisen, vragen dan ook vaak om de stropdas – of voor vrouwen om een sjaaltje. Dit kan gelden achter de balie van een vijfsterrenhotel, maar ook op een advocatenkantoor of op zakenlunch. De vraag blijft echter of dat juridisch verdedigbaar is. Alle gendergelijkheid ten spijt, is de stropdas namelijk niet zonder aanziens des persoons. Hij maakt nog wel degelijk onderscheid tussen mannen en vrouwen. Mannen moeten een pak en stropdas dragen, vrouwen hebben vaak aanzienlijk meer opties. Onvrijwillige dragers zouden zich in dat opzicht kunnen beroepen op discriminatie. Dan is er nog de vraag of de stropdas functioneel is. Helpt hij om je werkzaamheden beter te kunnen uitvoeren? Als je last hebt van kortademigheid waarschijnlijk niet. In dat geval biedt een briefje van de huisarts soelaas. Ook bij stropdassen die bekneld kunnen raken, wordt het misschien tijd om op zoek te gaan naar een veiliger fashion statement.

Aandachtspunten bij het dragen van een stropdas

De stof

Let erop dat je de juiste stof gebruikt. Voor formele situaties zijn zijden stropdassen het meest gangbaar. Stropdassen zijn tevens verkrijgbaar in andere materialen, zoals wol, katoen, polyester of zelfs denim of leer, maar deze varianten zijn geschikt voor andere gelegenheden.

De breedte

Idealiter vormt de stropdas een natuurlijk onderdeel van het pak. De das moet dus in verhouding zijn met het pak en met de persoon zelf. Vermijd dus een te brede das bij een smal persoon, of een flinterdunne das bij een wat zwaarder gebouwd postuur.

De knoop

Bij de uitstraling van de stropdas komt het aan op de juiste knoop. Dit is geen kwestie van routine, maar een techniek die aandacht vereist. Een belangrijke vuistregel: gebruik bij een bredere das een bredere knoop, en bij een smallere das een smallere knoop. Houd ook rekening met de vorm van je gezicht. Heb je een smal gezicht? Voorkom dan dat je knoop naar verhouding te breed is.

De lengte

Een goed geknoopte das reikt met de punt tot ongeveer je broekrand. De dasspeld draag je op één of tweederde van de lengte.

Kleur en patroon

Kies je voor stijlvol antraciet, of kun je uitpakken met grappige bloemetjes of stripfiguren? Dat is vooral afhankelijk van de gelegenheid en van het soort pak dat je draagt. Een zwart pak, wit overhemd en zwarte das geldt traditioneel als een klassieke outfit voor formele gelegenheden. Wil je liever een wat speelsere touch toevoegen, voeg dan gerust wat kleur toe aan je outfit. Ga bij voorkeur altijd uit van één basiskleur. Kies bijvoorbeeld voor een pak in marineblauw, een lichtblauw overhemd en een das in de kleur van het pak. Door de basiskleur te laten terugkomen in je das, zorg je voor een rustige en evenwichtige look. En de patroontjes? Voeg gerust een vrolijke noot aan je garderobe toe, zolang je de rest maar effen houdt. Zo zorg je voor een gezaghebbende look, maar dan wel met een olijke knipoog.