Pak of herenkostuum dragen volgens dresscode en etiquette

Er bestaan een aantal (on)geschreven regels bij het dragen van een herenkostuum of pak. Dit betekent niet dat er geen ruimte overblijft voor een individuele stijl. Deze regels kunnen het dragen juist verheffen tot een uniek stijlstatement en de eigen stijl nog meer tot uitdrukking laten komen. Zij zorgen ervoor, dat de drager er altijd perfect gekleed uitziet ongeacht de gelegenheid. En wie wil dat niet? Wat is de dresscode en etiquette precies bij het dragen van een herenkostuum? Wanneer doe je de knopen van het jasje los of juist vast en welke kleur schoenen horen bij een bepaalde kleur kostuum bijvoorbeeld? De basisvorm van een herenkostuum - alhoewel aan modedetails onderhevig - bestaat al jaren en jaren. Het is een kledingstuk dat uitkomst biedt bij formele gelegenheden zoals een trouwerij, een begrafenis of in bepaalde werkkringen. Door de kleur en snit te veranderen, kan het prima passen in een creatieve of minder formele omgeving. Een goedgeklede man straalt waar dan ook zelfverzekerdheid uit en charme. Wie een zelfverzekerde indruk in een pak wil maken tijdens een sollicitatie bijvoorbeeld, doet er daarom goed aan bekend te worden met de dresscode en etiquette rondom het dragen van het kostuum.

In tegenstelling tot dameskleding (waarbij het lijkt of alles wel is toegestaan) bestaat een aantal ongeschreven, vaste regels bij het dragen van een pak. Dit is gebaseerd op kledingetiquette en op allerlei gemeenschappelijke ervaringen, zoals het draaggemak. Met de opkomst van de zogeheten metroman is aandacht voor de uiterlijke verzorging van de man toegenomen en de verkoop van modeaccessoires voor heren flink gestegen. Met behulp van bijzondere dassen, mooie overhemden en accessoires kan een man van een doorsnee kostuum een persoonlijke, onderscheidende stijl ontwikkelen die op en top verzorgd en trendy oogt. Dat alles neemt niet weg dat de basis moet kloppen en bepaalde wetmatigheden correct dienen te worden toegepast. Daar komen juist de dresscode en etiquette bij kijken om het geheel af te maken.

Het herenkostuum of pak: de hoofdonderdelen

Een herenkostuum is tweedelig of driedelig te noemen. Het bestaat uit:

• een colbert dan wel het jasje;
• een broek dan wel de pantalon;
• eventueel een gilet oftewel het mouwloze vest.

De knopen van het jasje

Uiteraard dient het jasje goed te passen. De lengte van het jasje, de lengte van de mouwen en de plaatsing van de naden op de schouders zijn erg belangrijk. Een jasje knoop je dicht tijdens het staan. Dit geeft een beter silhouet en meer draagcomfort. Je draagt het open tijdens het zitten, omdat de knopen anders onder teveel spanning kunnen staan en het jasje kan trekken. Dit zit letterlijk en figuurlijk gewoon niet lekker. Het helpt ook tegen het kreuken. Dit betekent dat jasjes met één knoop altijd dichtgeknoopt zijn tijdens het staan en open (niet geknoopt) tijdens het zitten.

Bij een jasje met twee knopen wordt de onderste knoop nooit vastgeknoopt. Die knoop is er meer voor de sier. Bij moderne jasjes zal door de snit de knoop zelfs vaak niet eens bij het knoopsgat kunnen komen. De bovenste knoop wordt bij een jasje met twee knopen vastgeknoopt gedragen tijdens het staan. Jasjes met drie knopen hebben weer andere regels. De onderste knoop wordt niet vastgezet. Bij het staan kan (maar het hoeft niet) de bovenste knoop worden dichtgeknoopt. De middelste knoop wordt dicht gehouden tijdens het staan en de onderste knoop los. Bij een gilet wordt de onderste knoop nooit vastgemaakt.

Een jasje kan één of meer splits hebben aan de achterkant afhankelijk van de snit (Engels, Italiaans of Amerikaans). Aangezien een jasje in principe afgeleverd wordt met dicht geregen splits en zakken om het in model te houden, is het zaak om deze steken los te tornen. Dit geldt ook voor het label dat vastgenaaid is op de rand van de mouw. Het pronken met een duur merklabel op de mouw wordt beschouwd als een vorm van slechte etiquette, hoe duur het kostuum ook mocht zijn geweest. Wie chique wil zijn, hoeft namelijk niet zijn uitgaven ten toon te stellen.

Knopen op de mouwen

Er zijn twee soorten knoopafwerkingen, die op de mouwen worden aangebracht:

• decoratieve knopen;
• functionele knopen ('surgeon cuff')

Rijen met drie of vier knopen aan het einde van de mouw zijn de meest gebruikelijke afwerkingen. De knopen kunnen elkaar raken ('kissing') iets overlappen ('waterfall') of niet raken ('non kissing'). Dit hangt van de persoonlijke voorkeur af. Functionele knopen worden in principe aangebracht op jasjes in het duurdere segment. Het wordt niet als een kenmerk van goede smaak gezien om de onderste knoop bij de mouwen tijdens het dragen los te hebben om daarmee de prijs die betaald is voor het kostuum te onderstrepen. Niet iedereen deelt deze mening.

Herenkostuum etiquette en het overhemd

Overhemden met korte mouwen horen niet thuis onder een pak. Een vrijetijdsoverhemd hoort ook niet onder een kostuum gedragen te worden. Dit geldt eveneens voor overhemden met een borstzak, button downs en overhemden met kragen of manchetten in een andere kleurstelling of met een motief. De binnenkant van de kragen en manchetten wordt hier ook onder begrepen. Effen wit en lichtblauwe overhemden zijn tijdloos en altijd een prima keus, wat overigens niet betekent dat andere kleuren niet gedragen mogen worden. De bovenste knoop van een overhemd dient altijd gesloten te zijn. De kraag van de overhemd steekt ongeveer een centimeter boven de kraag van het jasje uit (ook aan de achterkant). Wees alert op zogeheten 'collar gap'. De revers van het jasje en de boord van de overhemd dienen netjes en naadloos op elkaar aan te sluiten zonder gaten er tussen.

Dresscode en de manchetten van een overhemd

De manchetten van een overhemd steken in principe iets uit onder de mouwen van het jasje uit. Er zijn veel manchetsoorten, waarvan de bekendste de volgende zijn:

• manchetten met twee of drie knopen;
• afgeronde manchetten ('round cut');
• afgesneden manchetten ('angle cut');
• dubbele manchet, de teruggeslagen manchet ('French cuff').

De keuze in manchetsoort is afhankelijk van de gewenste uitstraling en situatie. Een dubbele manchet is bijvoorbeeld erg formeel (smoking), terwijl afgeronde manchetten minder formeel ogen. Manchetten worden gesloten met knopen, manchetknopen of zijden knopen ('bachelor knots'). Hoeveel stof is zichtbaar van de manchet van je overhemd? Aangezien mensen bewegen en verschillen in armlengte is een precieze aantal centimeters niet aan te geven. Stelregel is dat de rand van de manchet eindigt waar de muis van de hand begint. De manchetten steken dan gemiddeld 1 cm tot 2 cm uit onder de mouw van het jasje. Dit is uiteraard afhankelijk van de snit van het jasje, de lengte van de mouwen en de armen. De klassieke standaard zegt dat manchetten niet zichtbaar mogen zijn, wanneer de armen losjes langs het lichaam hangen. De moderne gedachte is dat altijd een randje manchet zichtbaar mag zijn. Vooral bij het dragen van manchetknopen is dit de geaccepteerde manier om een overhemd onder een jasje te dragen. De kleur van de manchetknopen dienen dan wel afgestemd te zijn op de kleur van het pak en een eventuele horloge(band). Initialen die geborduurd zijn op de manchetten is in Europa 'not done'. Ook hier geldt dat 'understated' gepaster is.

De broek of pantalon

Broeken hebben langere pijpen dan noodzakelijk om ze passend te kunnen maken. Waar de zoom valt is een persoonlijke keus. De zoom van een klassieke broekspijp maakt een lichte knik ('break') op de schoen zonder een knik te maken. De moderne broekspijp hangt iets boven of op de schoen. Een broek die te lang is, oogt slonzig en clownesk. Een broek mag ook niet zo kort zijn, dat de sokken zichtbaar zijn tijdens het staan en gaan. De sokken dienen lang genoeg te zijn om zichtbare blote enkels en hoger te voorkomen tijdens het zitten. Effen sokken staan klassieker dan sokken met een motiefje. Sokken in de broekkleur of in een tint donkerder staan gekleed. Tennissokken (witte sokken) zijn uit den boze onder een kostuum. De kleur van de broekriem dient afgestemd te zijn op de kleur van de schoenen.

Schoenen

De kleur van de schoenen dient te passen bij de kleur van het kostuum. Door de vele schakeringen in leer- en suedesoorten is niet een vaste regel te geven voor alle situaties. Zwarte schoenen zijn formeel, bruine schoenen zijn qua opties flexibeler en wijnrood geeft een creatieve uitstraling mee. De meest gangbare kleuren voor herenschoenen zijn zwart, bruin en wijnrood. De volgende matrix laat de (on)mogelijkheden zien:

De das

Een das kan op diverse manieren worden geknoopt. Een mooie, klassieke knoop die nooit verkeerd is, is de zogeheten 'Windsor knoop'. De knoop in de das hoort de omgekeerde V tussen de kraagpunten op te vullen. De 'Windsor' knoop zorgt voor een sleufje in de das ('tie dimple') en geeft een verzorgde look. Er zijn ook knopen die minder stof gebruiken voor de kortere dassen in een dassencollectie. Een das dient niet te kort te zijn of te lang. Het hoort in principe te vallen tot iets over aan de tailleband van de broek (halverwege de beugel van de broeksriem) of iets er boven. Het is niet de bedoeling dat een stuk van het overhemd onder de das zichtbaar is. Het smalle deel van de das en de achterkant dienen niet zichtbaar te zijn tijdens het dragen. Een das dient verder onberispelijk te zijn zonder vlekken. Een dasspeld op een bescheiden das ziet er goed uit, maar een dasspeld op een opzichtige das slaat de plank mis en druist tegen de etiquette in. Een eventueel te dragen pochet is qua stof of kleur anders dan de te dragen das. Dassen (en sokken) met ingebouwde muziekjes en afbeeldingen van cartoonfiguren maken de drager ervan ongeloofwaardig in een zakelijke setting. Het druist in tegen de etiquette in een zakelijke omgeving.

Etiquette bij 'eyecatchers'

Het is in modekringen een ongeschreven regel, dat een persoon maximaal zeven 'eyecatcher' tegelijk draagt. Het geheel wordt anders te druk. Ook dient afgewogen te worden hoe intens de 'eyecatcher' is. De zuurstok roze voering van een jasje is best wel al heftig bijvoorbeeld bij een rode aktetas en felblauwe vlinderstrik. 'Eyecatchers' zijn zoal: een baardje, een gekrulde snor, een horloge, bretels, een opvallende das, een gilet of een pochet. Verder geldt de ongeschreven regel dat één voorwerp in een patroon (bijvoorbeeld een felgekleurde das, gebloemde gilet, kostuumstof in een ruit) zich tegenover twee voorwerpen in meer ingetogen blokkleuren dient te verhouden.

Lees verder

• Voetverzorging voor de man in 10 stappen. De mannenpedicure