De geneeskracht van bergden

De bergden vind je in menig siertuin. Sommige mensen hebben een Japanse tuin waarin de bergden te bewonderen is. In de siertuin kun je het gebruiken als een kleine, blijvende boom of een heester. Het is niet enkel een sierplant; hij heeft vele medicinale toepassingen. De bergden wordt niet heel hoog; vaak maar anderhalve meter en zijn maximale hoogte ligt op zes meter. Het is een boom die echt van de bergen houdt. Van nature zie je hem niet lager dan 200 meter. In bergen in Bulgarije en de Pyreneeën in Frankrijk vind je deze boom tot 2700 meter hoogte. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Jonge scheuten gebruiken
• Algemene informatie
• Naamgeving
• Verzameltijd
• Dennenolie
• Inhoudsstoffen
• Goed voor de ademhalingswegen
• Uitwendig gebruik dennenolie
• Aanwendingsvormen bergden

Jonge scheuten gebruiken

In het noorden van Italië, Friuli, doet men de jonge loten van de bergden in een glas met suiker. Dit wordt twee maanden lang bewaard op een zonnige plek. Er ontstaat een honingachtig product wat wordt gebruikt als zoetmaker in thee, koffie en warme rauwe melk. Waarom rauwe melk? Omdat dit traditioneel gezien de enige melk is. Daarnaast wordt het gebruikt als een hoestdrank.

Algemene informatie

De bergden kan tot 2700 meter hoogte groeien. Daar groeien nog nauwelijks bomen. Het is boven de sneeuwgrens. Bomen boven de sneeuwgrens zie je weinig. De bergden verdraagt harde winden en kan meters sneeuw moeten torsen. Maar dat deert hem niet; hij heeft zich aangepast aan het bergleven. Bergden groeit in de bergen hoger dan alle andere bomen. De bergden behoort tot een grote familie die op heel het Noordelijk Halfrond van de planeet aarde is verspreid. Andere leden uit deze familie zijn de zwarte den, fijnspar, zilverspar en Europese larix. Deze planten kunnen op dezelfde medicinale wijze worden gebruikt als bergden.

De jonge loten van de bergden zijn eetbaar. Ze bevatten veel vitaminen.

Naamgeving

De Latijnse naam die we in de wetenschap gebruiken van bergden is Pinus mugo. In het Engels wordt deze boom mountain pine genoemd. Het Duits heeft het woord Bergkiefer voor deze kleine geneeskrachtige boom. Pinus is een algemene Latijnse familienaam voor deze boom.

Verzameltijd

De dennenappels zelf worden verzameld in de lente als de boom bloeit; zijn bloeitijd is in april en mei. daarna bewaart men dennenappels tot in de herfst. Uit deze plantdelen komt een siroop te voorschijn. Deze siroop wordt samen met suiker gekookt tot een dennensiroop. De takken worden verzameld van april tot juni. Hieruit komt het hars.

Dennenolie

Bergdennenolie is zeer gezond. In Duitsland spreekt men over Latschenkiefernöl. Dat is een etherische olie die wordt gewonnen uit de naalden en de dennenappels. Deze etherische olie heeft cosmetische eigenschappen en beschikt over geneeskracht. De etherische olie wordt verwerkt in crèmes en zalven. Verder wordt de etherische olie gebruikt om een bad van te maken. Door het bad adem je etherische oliën op; het is goed voor de longen en de hele bovenste en benedenste ademhalingswegen. Daarnaast kan een bad met deze bergdennenolie reumatische klachten verlichten.

Sommige tuincentra noemen bergden een naaldhoudende dwergconifeer.

Inhoudsstoffen

In de bergden zitten vooral veel etherische oliën. Er zitten de stoffen pineen, alfapineen, kamfeen, deltacareen, limoneen, myricine, terpinolen, anisaldehyde, monoterpenen zoals bornylacetaat en bornylformiaat in. Verder bevat het harsen, bitterstoffen en vitamine C. Niet alle inhoudsstoffen staan hier vermeld. Een Italiaans onderzoek toonde in 1981 aan dat er minimaal 68 componenten in de etherische olie van bergden te onderscheiden zijn. Een Duits onderzoeksteam liet in 2003 zien dat terpinoleen de sterkste antioxidant is in bergden. Een vervolgonderzoek uit 2005 liet zien dat terpinoleen goed werkt bij hart- en vaatziekten.

In 2004 werd in een skigebied van het Franse centraal massief, hoog in de bergen een nieuwe variëteit van de bergden ontdekt.

Goed voor de ademhalingswegen

De geuren van dennenolie zijn op zich al geneeskrachtig en kunnen worden aangewend bij verkoudheid, hoest en bronchitis. Men zegt wel eens dat zuivere berglucht goed is voor de longen. Deze volkswijsheid wordt helemaal bevestigd want deze genezende berglucht wordt mede mogelijk gemaakt door bergdennen en andere dennensoorten die met hun heerlijke geuren de ademhalingswegen van mensen zachtjes beroeren en helen.

De farmaceutische industrie gebruikt de etherische olie van bergden in mixen die hoesten tegengaan.

Uitwendig gebruik dennenolie

Dennenolie kan op de huid worden aangebracht. Het zorgt voor een verbeterde doorbloeding. De ontstekingsremmende medicinale oliën dringen tot diep in het lichaam door. Hierdoor wordt het ingezet bij een verminderde doorbloeding, reumatische klachten zoals artritis, artrose en jicht, vaatziekten, ischias en spierpijn.

Bergdennenolie is een middel wat bij een herstel van zware ziekten of operaties wordt gebruikt. Ook bij slapeloosheid kan het worden ingezet.

Aanwendingsvormen bergden

Bergden kan op meerdere manier worden aangewend. Je kunt een thee van de naalden drinken, baden met een aftreksel van dennen en een paar druppels etherische olie door een massage doen. Verder is het te verwerken tot een zalf of crème, kun je er omslagen van maken door druppels etherische olie op een natte, vochtige doek te doen en is dennenolie een veel gebruikt middel in sauna´s en stoombaden. Deze laatste twee toepassingen maken het vooral een goed middel voor de longen en ademhalingswegen.