Relatieverslaving

Relatieverslaving betekent niet letterlijk dat je verslaafd bent aan relaties. Het betekent dat je je niet kunt losmaken van de partner die jou liefdeloos, onverschillig of zelfs gewelddadig behandelt. Je praat zijn gedrag steeds goed, en bent ervan overtuigd dat als jij hem genoeg liefde geeft, jouw emotioneel beschadigde partner zal veranderen in de liefdevolle man die jij in hem ziet. De heftigheid van de emoties verwar je met liefde.

Wat houdt relatieverslaving precies in?

Als je relatieverslaafd bent, betekent dat niet dat je steeds maar nieuwe relaties wilt aangaan. Je hebt een relatie met een emotioneel beschadigde man* die jou slecht behandelt, en je kunt je niet van hem losmaken. Je neemt een groot deel van de verantwoordelijkheid, en bent ervan overtuigd dat als jij hem genoeg liefde geeft, hij zal veranderen in de liefdevolle partner die je in hem ziet. Iedere keer dat hij jou liefdeloos, respectloos of gewelddadig behandelt, leg je de schuld bij jezelf. Zijn gedrag praat je goed; hij heeft een moeilijke jeugd gehad, of heeft het druk op zijn werk. Je denkt steeds nieuwe strategieën uit waarvan je hoopt dat ze jullie relatie zullen verbeteren. Hoe vaker je onverschillig en respectloos wordt behandeld, hoe meer je hunkert naar zijn liefde. De intensiteit van de emotionele achtbaan waarin je zit, verwar je met liefde. Je raakt verslaafd aan de geringe momenten waarop je zijn liefde en goedkeuring ontvangt, en je kunt je afvragen of het om liefde gaat, of om een obsessie. Tijdens de seks voel je een connectie met je partner die je normaal gesproken niet voelt. Daarom speelt seks meestal een grote rol bij relatieverslaving. Ook wordt seks vaak ingezet als machtsmiddel.
Typerend is dat als het je wél lukt je los te maken uit deze ongelukkig makende relatie, je opnieuw voor eenzelfde type man valt; een emotioneel beschadigde man die jou slecht behandelt.

*In dit artikel wordt geschreven over de relatieverslaafde vrouw. Er bestaan echter ook relatieverslaafde mannen, al komt dat minder vaak voor.

Het zou zo mooi kunnen zijn'

Vrouwen die gevoelig zijn voor relatieverslaving zijn extreem zorgzaam. Ze vallen, vaak onbewust, op mannen die emotioneel beschadigd zijn. Ze willen hem redden.
Wat je vaak in dit soort relaties ziet, is dat het in de eerste periode zo overdonderend goed gaat dat het te mooi lijkt om waar te zijn, maar al snel zet de neerwaartse spiraal in. Een relatieverslaafde vrouw beëindigt de relatie niet wanneer ze vernederd of bedreigd wordt. In plaats van de harde realiteit onder ogen te zien, fantaseert ze over hoe mooi het zou kunnen zijn en zet alles in het werk om haar utopie te verwezenlijken. Ze negeert het feit dat ze in een relatie zit die allesbehalve gelukkig makend is, en soms zelfs ziekmakend en gevaarlijk. Ze stelt een enorm uithoudingsvermogen tentoon in haar bereidwilligheid hem te ‘genezen’. Doordat ze af en toe een glimp opvangt van haar ideaalbeeld, blijft ze ondanks alle vernederingen volhouden. Ze raakt psychisch afhankelijk en kan hierdoor geïsoleerd raken van haar omgeving. Een relatieverslaafde vrouw is obsessief bezig het haar partner naar de zin te maken, en denkt dat als zij maar zus of zo doet, hij haar goed zal behandelen. Helaas verdwijnt haar liefde in de bodemloze put van de partner, en zal weinig aan de situatie veranderen.

Een relatieverslaving kan tot ernstige gezondheidsklachten leiden, vanwege de chronische stresssituatie die het met zich meebrengt. Ook kunnen er onveilige situaties ontstaan, vooral als de partner gewelddadig is.

It takes two to tango

Vaak is iemand met een relatieverslaving, net als de partner die ze kiest, emotioneel beschadigd. Ze komt uit een gezin waarin weinig liefde werd gegeven en ze niet werd gehoord. Als een vrouw weinig liefde heeft gekregen, zal ze ter compensatie extreem zorgzaam worden naar anderen toe. Doordat haar ouders geen liefdevolle mensen waren, heeft ze de neiging op een man te vallen die kenmerken heeft van de afwijzende ouder. Ironisch genoeg voelt ze zich bij hem op haar gemak. Omdat ze haar ouders niet heeft kunnen veranderen in liefhebbende zorgzame mensen, is er nu de herkansing: haar partner zal ze hoe dan ook veranderen. Doordat ze geen liefdevolle relaties gewend is, neemt ze genoegen met deze hachelijke situatie en hoopt, wacht en vecht. Haar onderdanige, zelfopofferende gedrag zal het negatieve gedrag van haar partner slechts versterken, en vice versa. Haar eigenwaarde is laag. Een stabiele, liefdevolle, respectvolle man die interesse in haar toont, ziet ze niet staan.

Behandeling

Robin Norwood, psychotherapeute en schrijfster, schreef er in 1986 een boek over, getiteld: Als hij maar gelukkig is. Ze beschrijft hierin uitvoerig de kenmerken van een relatieverslaving, waar zelfopoffering toe leidt, en hoe je je uit deze situatie kunt losmaken. Het boek verscheen in 1986 en is vele malen herdrukt. In verschillende steden zijn zogenoemde Norwood hulpgroepen opgericht. Dit zijn anonieme zelfhulpgroepen van vrouwen die door onderlinge steun en herkenning aan zichzelf kunnen werken. Ook zijn er mogelijkheden individuele therapie te volgen om van een relatieverslaving af te komen, zoals psychotherapie of NLP therapie.