Gevolgen van seksueel misbruik

Seksueel misbruik is een ernstig misdrijf en brengt vaak grote schade aan bij het slachtoffer. De gevolgen van seksueel misbruik hangen af van een aantal factoren.

Frequentie van het misbruik

De ernst van de gevolgen hangt af van de frequentie waarmee het misbruik heeft plaatsgevonden. Sommige slachtoffers worden één keer misbruikt, voor andere slachtoffers geldt een lange lijdensweg van wel jaren waarin hij/zij seksueel wordt misbruikt. Hoe langer het misbruik duurt, hoe groter het risico dat de persoon te maken krijgt met langdurige gevolgen van het misbruik. Maar ook een eenmalige ervaring met seksueel misbruik kan ernstige schade aanbrengen.

Ernst van het seksueel misbruik

De gevolgen van seksueel misbruik hangen ook af van de ernst van het misbruik. Personen die te maken hebben gehad met ongewenste betastingen ondervinden vaak minder klachten dan mensen bij wie ongewenste penetratie heeft plaatsgevonden.

Wie was de dader

Daarnaast hangen de gevolgen van het seksueel misbruik af van wie de dader was. Over het algemeen geldt dat de gevolgen ernstiger zijn als de dader een vertrouwenspersoon van het slachtoffer was. Is een kind bijvoorbeeld misbruikt door zijn vader of moeder zijn de gevolgen vaak erger dan wanneer er sprake is geweest van seksueel misbruik door een buitenstaander. Dit omdat het kind afhankelijk is van zijn vader en/of moeder om op te groeien. Daarnaast zijn kinderen vaak extreem loyaal aan hun ouders. Tegelijkertijd vervalt hiermee ook de kans dat een kind na een ervaring met seksueel misbruik liefdevol wordt opgevangen door zijn of haar ouders.

Leeftijd waarop het misbruik is begonnen

Hiervoor geldt dat hoe jonger de persoon was waarop het seksueel misbruik heeft plaatsgevonden, hoe ernstiger de gevolgen. Als je op oudere leeftijd je eerste seksuele misbruik ervaring meemaakt, heb je vaak ook al andere positieve ervaringen opgedaan. Je hebt als het ware meer positieve bagage in je rugzak. Voor personen die op jonge leeftijd misbruikt zijn geldt dat niet. Ze moeten verder bouwen op die negatieve ervaring(en).

Hoe is het slachtoffer opgevangen?

Nadat er seksueel misbruik heeft plaatsgevonden is het, om de schade te beperken, van essentieel belang hoe het slachtoffer is opgevangen. Zijn er bijvoorbeeld ouders, andere familieleden of vrienden die het slachtoffer kunnen troosten, aanhoren en helpen kan dit de gevolgen beperken. Vaak is het echter zo dat seksueel misbruik een geheim blijft tussen dader en slachtoffer. Uit schaamte en angst durven slachtoffers vaak niet te spreken over het aangedane leed. Voor buitenstaanders is het vaak moeilijk te begrijpen dat mensen zichzelf schamen voor wat er gebeurd is, omdat het in hun ogen zo duidelijk is wie er fout is geweest. Mens eigen, maar vooral kind eigen is het echter om de schuld bij zichzelf te zoeken.

Persoonskenmerken

Eigenlijk geldt voor iedereen die te maken heeft gehad met seksueel misbruik dat er een stukje veiligheid is afgenomen. De ene persoon zal hier veerkrachtiger mee om kunnen gaan dan de andere persoon.

Wat te doen als omstander

Laat weten dat je er voor diegene bent, maar dwing iemand niet te praten. Heb respect voor alles wat die persoon voelt, ook als je je die gevoelens zelf niet voor kunt stellen. Soms zal een persoon behoefte hebben aan afleiding, soms aan wat afstand. Kijk en luister vooral naar wat diegene nodig heeft. En bovenal: respecteer zijn of haar grenzen, deze zijn immers al minimaal 1x teveel overschreden.