De levensboom, schakel tussen hemel en aarde
In vele culturen bestaat en bestond het concept van de levensboom. Bij de Germanen was het de wereldboom Yggdrasil, de es. In Zuidwest-Azië was het vaak een olijf of ceder. De machtige boom reikt hoog met zijn takken naar de hemel, stevig geworteld in de aarde, de stam als verbinding. Zelfs het kruis van Christus zou men als een variant op de levensboom kunnen beschouwen, ware het niet dat het meer een doodsboom is, maar dan wel met een Christusfiguur die weer is opgestaan. In het concept van de levensboom is vervat hoe leven en dood, hemel en aarde onlosmakelijk verbonden zijn. De eeuwigheid wordt uitgedrukt in de vorm van een boom. Ook de mens zelf kun je zien als een soort levensboom, de ruggengraat is dan het stevige, verbindende kanaal. Ook de mens is een schakel tussen hemel en aarde.
Waarom een boom?
Het is niet vreemd dat de boom als schakel tussen hemel en aarde fungeert. Welke levende vorm of wezen is er meer toe geëigend? Een vogel kan hoog boven het menselijke uitvliegen, maar dan is hij ver van de aarde weg. Een engel heeft al helemaal geen anker op de aarde. Maar een boom is stevig verankerd in de aarde en geeft aldus vertrouwen, hij kan als symbool voor veiligheid en stevigheid dienen. Het aardse heeft veiligheid nodig, zoals het hemelse juist ruimte en vrijheid nodig heeft. De takken die als je onder een grote boom staat tot in de hemel lijken te reiken, nemen alle ruimte en vrijheid.
De levensboom symbool voor het leven zelf
In Europa waren de eik, of de es, maar ook de
taxus symbool voor de levensboom en het eeuwige leven. In Noord Azië waren het de berk, den, of larix. In Mesopotamië had men het beeld van een enorme zuil, toren of berg of een grote boom, die soms op de berg groeide. Deze plek was de navel van de aarde. De Soemerische godin
Inanna vond een ontwortelde boom in de rivier en plantte hem als levensboom in haar heilige tuin. De boom was oorspronkelijk van de wijsheidsgod Enki. Alle leven ontsproot daar waar de wereldboom gevestigd was. Hier was ook vaak het paradijs, het hemelse op aarde. Hier ontsprongen bronnen met geneeskrachtig en levengevend water, nectar, melk. Maar ook waren aan de voet van de boom slangen te vinden, de strijd om het bestaan op het aardse vlak moest gestreden worden. Het kon ook een draak zijn. Boven in de boom huisde dan een mythische vogel zoals Garuda, of de arend. Deze ging de strijd aan met de slangen of draken. Garuda was half mens half vogel en was het rijdier van Vishnu (de in stand houder van hemel en aarde), hij was de zoon van een ziener en hij symboliseerde de zon. Zo zie je dat rondom de levensboom alle leven zich afspeelt, de verschillende krachten, van goed en kwaad, leven en dood, zijn hier bij de navel van de wereld te vinden.
De levensboom in het paradijs
In de Hebreeuwse Bijbel wordt naast de boom van kennis van goed en kwaad ook de levensboom genoemd. God plantte deze bomen, wie van de vruchten van de levensboom at, verwierf onsterfelijkheid. Nadat Adam en Eva tegen Gods gebod in van de appel van de boom van kennis van goed en kwaad gegeten hadden, stuurde God hen het Paradijs uit om te voorkomen dat ze ook nog van de appels van de levensboom zouden eten. En zo was de mens gevangen in de dualiteit van goed en kwaad, en zijn angst voor zijn eigen sterfelijkheid. Dit kunnen we de geboorte van het ego noemen.
Jijzelf als verbinding tussen hemel en aarde
De levensboom kun je ook terugvinden in de mens zelf. Voeten op de aarde, het hoofd en misschien de armen naar de hemel reikend en de hemelse inspiratie opvangend. De rug als kanaal voor al die hemelse en aardse energieën, die door de mens stromen en hun uitdrukking via de mens willen vinden
Oefening
Het voelt goed om eens te doen alsof je boom bent, bij wijze van ontspannende oefening. Je voeten staan stevig, maar de rest van je lichaam wiegt heen en weer, soms rustig, soms wat heftiger, zoals het voelt. Je bent nu zelf de verbinding tussen hemel en aarde. Het kan een hele ervaring zijn, je bent vrij om een stijve of juist een speelse boom te zijn, als je maar in evenwicht blijft en je voeten stevig verankerd blijven. Een mooi muziekje maakt het tot een aangename beleving, op een verloren zondagmiddag bijvoorbeeld, of een donkere winterse avond, of juist 's morgens vroeg, bij wijze van ochtendgroet, of voor het slapengaan.
Lees verder