De illusies van het ego

Het ego neemt verschillende rollen aan. Vaak zijn we hier onbewust van. Hoe vaker wij de gedachten van de egorollen doorzien, hoe meer afstand wij kunnen doen van het ego. Tenzij je hieruit wilt leven. Het ego heeft als positieve functie dat het als beschermingmechanisme dient. Wanneer het ego aangevallen voelt zal het zich met man en macht verdedigen. De negatieve functie van het ego is dat het illusies, gescheidenheid, angst, verdriet en stress schept. Wanneer wij vanuit het ego leven zien wij de zelfgeschapen illusies als waarheid en dragen deze uit naar de buitenwereld in woorden en daden. Iemand die niet vanuit het ego leeft, heeft zich ontdaan van illusies. Zij ervaren de werkelijkheid zoals het is. Dat er slechts eenheid is dat alleen rust en liefde kent. Ieder mens is in staat om continue te leven vanuit eenheid, rust en liefde. Alleen het ego kan je weerhouden om hieruit te leven.

We leggen het ego af door bewust te worden van onze gedachten, emoties en handelingen. Dit doen we door te observeren. Als wij eens 5 minuten in stilte zitten, kunnen we dat kleine stemmetje al in onszelf horen. Het is dat stemmetje dat oordeelt, dat tekortkomingen ziet en belangrijk gevonden wil worden. We gaan ons hierdoor bijzonder, geweldig, verdrietig, angstig of gestrest voelen en nemen deze houding aan in ons handelen. Het is vaak een terugkomende cyclus waarin steeds opnieuw deze tijdelijke emotionele staten worden ervaren alleen in andere situaties. Geen van alleen geeft echte voldoening. Het geeft slechts aandacht, troost en voeding voor het ego.

Het ego voedt zich aan de positieve aandacht die het krijgt als het verdrietig is, belangrijk is of mensen helpt. Degene die verdrietig is zou je kunnen omschrijven als slachtoffer. Degene die belangrijk gevonden wil worden zou je omschrijven als geweldenaar en diegene die helpt zou je kunnen omschrijven als helper. Drie rollen zijn hier beschreven die het ego kan spelen. Deze zal ik hieronder verder toelichten:

Het slachtoffer

De slachtofferrol vertoont zelfmedelijdend gedrag en laat dit vaak wel blijken aan anderen. In deze rol probeert het ego medelijden, aandacht en toewijding bij anderen op te roepen. De zogenaamde oorzaak heeft niets te maken met de slachtoffer maar altijd met situaties buiten zichzelf. Voorbeeld die we soms zien bij kinderen is de volgende: ‘Het wil een snoepje en krijgt deze niet van moeder. Moeder is boosdoener en gaat krijsen en schreeuwen waardoor moeder het kind alsnog een snoepje geeft’.

De geweldenaar

De geweldenaar voelt zich meer en beter als een ander. Het oordeelt snel over anderen. Wil belangrijk gevonden worden door anderen. Zal er alles aan doen om status en macht te verwerven ten opzichte van anderen. Eenmaal die status bereikt gaat het ermee pronken en aan anderen vertellen hoe bijzonder hij wel niet is. Voorbeeld: Twee mannen zitten aan een bar en de ene schept nog meer op als de ander over hoeveel vrouwen die versiert heeft op die avond.

De helper

Iemand die de ander helpt om zelf iets voor terug te krijgen. Dit kan o.a. een compliment, cadeautje of geld zijn. In sommige gevallen wil het zo graag helpen om goed gevoel voor zichzelf te scheppen dat het niet stilstaat bij andermans belangen.
Voorbeeld: ‘Een oude vrouw beladen met grote zak boodschappen staat bij een kruising en een jonge man zegt ik help je wel zonder verder te vragen pakt hij de tas en sleept het naar de overkant. Eenmaal aan de overkant zet hij de tas neer, groet en met een goed gevoel loopt hij verder. Nu schijnt de oude vrouw de andere kant op te moeten en niet over de kruising.
Het schept nu een onplezierige situatie want de oude vrouw moet nu over een drukke kruising met verkeer wat zij daarvoor niet hoefde.’

Er zijn een aantal relaties tussen de bovenstaande rollen. Slachtoffers zoeken vooral slachtoffers op. Ze praten gezamenlijk over hun klachten en hoe zielig ze zijn. De aandacht die ze geven aan mekaar voelt vertrouwd en goed. Als de ene slachtoffer gaat troosten is het geen slachtoffer meer maar een helper geworden. De geweldenaars vinden slachtoffers niets. De zien hen als zwak en de mindere soort. Zij zoeken naar geweldenaars die op dezelfde golflengte zitten. De grootste bedreiging voor geweldenaars is een grotere geweldenaar die de zijne teniet doet. Het voelt zich dan bedreigt wat kan uitmonden in conflicten.

We hebben hierboven de rollen die het ego kan spelen beschreven. Nu we een voorstelling van deze rollen hebben, kunnen we bewuster omgaan met deze rollen in onszelf. Door deze bewustwording kunnen we afstand nemen van deze rollen op het moment we er in verkeren. Door het afstand doen van deze illusionaire gedachten schep je een meer evenwichtig balans schept in emotie in plaats van de impulsieve emotionele reacties. Dit is het begin van het ervaren van de natuurlijke staat van eenheid, liefde en rust in onszelf.

Telkens als je de ego doorziet door observatie verliest het zijn kracht. De volgende valkuil is dat je gaat reageren op het stemmetje dat je observeert. Door te reageren in gedachten ontstaat er een vicieuze cirkel. Gedachten houden gedachten in stand. Je observeert een probleem met de bijhorende emotie. Wat we dan vaak doen is erover nadenken. Hersenspinsels ontstaan en houden de emoties en gedachten in stand. De oplossing is observeren zonder te reageren. Je doorbreekt dan de vicieuze cirkel van gedachten. Op het moment dat je geen energie meer aan besteed verdwijnt ook de bijbehorende emotie.

Dit observeren zorgt ervoor dat je terugkeert naar het moment ‘nu’. Dat moment observeer je gedachten die dan plaatsvinden. Zuiver observeren is niet denken maar aanwezig zijn wat er afspeelt op het moment zelf. Dit observeren brengt je terug naar de natuurlijke staat van liefde, rust en eenheid in onszelf. Observeren ontstaat niet uit zichzelf daarvoor is focus nodig.

Een sterke focus op een activiteit geeft geen ruimte voor gedachten. De momenten dat je hoge berg beklimt is er geen moment om af te dwalen. Je bent gefocust op de volgende stap die je gaat zetten. Deze focus houdt je in het moment ‘nu’. Door deze focus ervaar je het leven op zijn meest. Hier zit het geluk en kunnen dit terug zien in alles. Als je muziek luistert en op gaat in het nummer ben je jezelf aan het samensmelten met het nummer. Je focus ligt op het muzieknummer en de gedachten dwalen niet af naar andere dingen. Het zelfde is als je een boek leest waar je helemaal in op gaat. Je leest de woorden en niets ontgaat je wat er staat. JE dwaalt niet af maar bent gefocust op wat er staat. Deze momenten voel je een volledigheid van liefde in jezelf. Dat is de natuurlijke staat waaruit we elk moment van de dag kunnen leven als we daarvoor kiezen. Het spreken uit dualiteit is een schepping van het ego. Onze natuurlijke staat kent alleen eenheid, liefde en rust. Overwinnen kunnen we door observatie zodat we bewust worden van het ego. Een andere manier is focus waardoor het gedachten geen ruimte krijgen.