Verslaafd aan Utopia

Utopia, wie kent het niet? Het Nederlandse televisieprogramma is immens populair, en we horen mensen dan ook veel zeggen dat zij ‘verslaafd zijn’ aan Utopia. Hier wordt uiteraard in de meeste gevallen bedoeld dat zij het programma gewoonweg bijzonder leuk vinden. Echter, er zijn inmiddels mensen die letterlijk en zeer serieus verslaafd zijn aan Utopia, en dit is erg ongezond. Verslaafd aan Utopia; voor velen klinkt dat wellicht lachwekkend. Toch zijn er zeker mensen waarbij het lachen al lang vergaan is. Inmiddels zijn er mensen die daadwerkelijk ernstig verslaafd zijn aan het televisieprogramma.

Utopia, in het kort

Een ontzettend grote groep volgt Utopia dagelijks, en eigenlijk heeft vrijwel iedereen in Nederland wel eens van het programma gehoord. Voor die enkeling die niet weet wat Utopia is; Utopia is een televisieprogramma dat wordt uitgezonden op de Nederlandse zender SBS6. Het programma werd bedacht door John de Mol, als moderne opvolger van diverse andere reality programma’s, als onder meer de hits Big Brother en Het Glazen Huis. Het doel van Utopia is om een nieuwe samenleving te realiseren met vijftien personen. Op 31 december 2013 werd Utopia betrokken door de eerste vijftien personen, welke vanaf dat moment Utopianen genoemd werden. Gedurende het programma vertrekken er Utopianen, vrijwillig of middels wegstemmen door mede-Utopianen, en komen er nieuwe inwoners van Utopia voor terug. De Utopianen zijn volledig op zichzelf aangewezen. Het project begon met enkel een oude loods. Binnen zeer korte tijd was er al gas, water, licht, een keuken, een badkamer en een toilet. Tevens werden er diverse meubels gemaakt en werd er eigen voedsel verbouwd. Alle Utopianen hebben een borg betaald om in Utopia te mogen wonen. Deze borg varieert en ligt tussen de 0 en 25.000 euro. Deze borg ontvangt een Utopiaan terug wanneer deze wordt weggestemd. Indien een Utopiaan de samenleving op eigen initiatief verlaat, gaat de borg verloren en wordt deze geschonken aan Stichting Heppie.

Hoe raak je verslaafd aan Utopia?

Al veel mensen zeggen ‘verslaafd’ te zijn aan Utopia, waarmee eenvoudigweg wordt bedoeld dat zij het programma graag volgen. Echter, er zijn mensen die daadwerkelijk verslaafd zijn aan het programma. Deze mensen doen vrijwel niet anders meer dan het volgen van de Utopianen. Wie enkel de afleveringen op televisie volgt loopt geen risico daadwerkelijk schadelijk verslaafd te raken aan Utopia. Je kunt wel verslaafd aan Utopia raken wanneer je maandelijks betaalt om toegang te krijgen tot de livestreams. Je kunt een Utopia paspoort kopen en online 24 uur per dag volgen wat de Utopianen aan het doen zijn. Mensen die deze investering doen, hebben een grotere kans om verslaafd te raken aan Utopia. Mensen die gevoelig zijn voor verslavingen, mensen die geen werk hebben of van huis uit werken, en personen die sociaal minder actief zijn lopen het grootste risico om verslaafd aan Utopia te raken.

Een goedkope verslaving met dure gevolgen

Financieel is het geen ramp om verslaafd aan Utopia te zijn. Om toegang te krijgen tot de livestreams, welke 24 uur per dag te volgen zijn, betaal je slechts 2,50 euro per maand. Om een verslaving te voeden is dit uiteraard een koopje. Dit betekent echter niet dat een verslaving aan het televisieprogramma geen grote financiële gevolgen kan hebben. Verslaafd aan Utopia betekent voor de meeste verslaafden dat zij zoveel mogelijk uren per dag (en/of nacht) besteden aan het volgen van de Utopianen. Inmiddels zijn al enkele Utopia-verslaafden hun baan kwijt geraakt door voortdurend ziek melden om Utopia te kunnen volgen, door het volgen van Utopia op het werk of door een sterk verminderde concentratie en aanzienlijk slechter functioneren als gevolg van de verslaving. Mensen die van huis uit werken, werken aanzienlijk minder en verdienen daardoor ook aanzienlijk minder. De groep werklozen die verslaafd aan Utopia zijn, zoeken aanzienlijk minder uren per week naar werk. Een deel van deze groep zoekt helemaal niet meer naar werk, uit angst werk te vinden, waardoor men niet meer zoveel naar Utopia kan kijken. Daarnaast zijn er ook andere kosten. Zo zijn er mensen die hun internetabonnement hebben verhoogd om sneller internet te hebben, zodat de livestream beelden beter zijn. Kortom, verslaafd zijn aan Utopia kan financiële problemen als gevolg dragen.

Emotionele schade door verslaving aan Utopia

Wie verslaafd aan Utopia is, gaat op den duur emotionele en mentale schade ondervinden van deze verslaving. Dit heeft meerdere oorzaken. Op de eerste plaats leven de mensen die verslaafd zijn aan Utopia voortdurend met de Utopianen. Zij gaan van de Utopianen houden en leven sterk met hen mee. Dit medeleven gaat al snel te diep, door de enorm sterke band die wordt gevoeld met de Utopianen. De inwoners van Utopia worden gezien als sociale contacten door de verslaafden en zij reageren op onrecht zoals zij zouden reageren op onrecht dat een dierbare wordt aangedaan. Dit heeft als resultaat dat de stemming van de verslaafde sterk afhangt van de stemming binnen Utopia, of de stemming van een bepaalde Utopiaan.

Mentale schade ontstaat ook door het voortdurend leven met personen die niet direct aangesproken kunnen worden. Hierin is Utopia goed te vergelijken met een computerspel, waarin de echte wereld lijkt weg te zakken. Mensen die verslaafd aan Utopia zijn, leven vaak niet meer in de wereld zoals zij voor Utopia kenden. Doordat zij zoveel bezig zijn met Utopia, zeggen zij afspraken af, spreken zij niet meer af met vrienden en bekenden, zien zij de familie niet of nauwelijks en worden zelfs de dagelijkse boodschappen het liefst online besteld. Alles om maar niet achter de computer vandaan te hoeven. Hierdoor ontstaat er een gebrek aan sociale contacten, en dit kan diverse psychische problemen veroorzaken, als pleinvrees / straatvrees, sociale fobie en een sociaal isolement.

Lichamelijke klachten door verslaving aan Utopia

Wie vele uren per dag naar een beeldscherm kijkt, gaat lichamelijke klachten ervaren. Er zijn mensen, die verslaafd zijn aan Utopia, die de laptop werkelijk overal mee naartoe nemen in het huis. Zij volgen Utopia op de bank, in bed, zetten de laptop met hard geluid aan bij de badkamer en nemen soms zelfs de laptop mee naar het toilet. Zo ver kan de verslaving daadwerkelijk gaan. Oogklachten, hoofdpijn, rug-, nek- en schouderpijn zijn dan ook veel gehoorde klachten. Verslaafd aan Utopia betekent in veel gevallen ook een ernstig tekort aan rust en slaap, waardoor het algemene dagelijkse functioneren sterk vermindert. Tevens eet en drinkt men aanzienlijk minder, waardoor het lichaam niet alle nodige stoffen binnen krijgt, en beweegt men aanzienlijk minder, waardoor men zich op den duur futloos gaat voelen.

Verslaafd aan Utopia; wat te doen?

Mensen die zelf verslaafd aan Utopia zijn, zullen niet snel actie ondernemen om hier verandering in te brengen. In de meeste gevallen wordt de verslaving niet erkent, en wat men niet erkent kan men niet veranderen. Vaak zijn het dan ook de naasten die opmerken dat er een verslaving is ontstaan. Het is zaak om de verslaving zo snel mogelijk de das om te doen, zodat ernstiger gevolgen kunnen worden vermeden. Dit kan natuurlijk heel eenvoudig, door alle apparatuur met een internetverbinding weg te halen uit de omgeving. Denk hierbij aan computers, laptops, iPads en mobiele telefoons met internetverbinding. Echter, dit is lang niet altijd een passende oplossing, daar het internet vaak ook voor andere zaken nodig is.
Een andere optie is om alle online betaalmogelijkheden weg te nemen. Dit houdt in dat er geen mogelijkheid tot internetbankieren meer mag bestaan, en ook het online gebruik van een creditcard of creditvoucher moet worden weggenomen. Dit betekent dat een verantwoordelijke moet worden aangesteld om de financiën te regelen, als online betalingen van de vaste lasten. Voor de wekelijkse boodschappen kan weekgeld in contanten worden gegeven. Uiteraard moet het worden uitgesloten dat dit geld op een bankrekening gestort kan worden om alsnog te kunnen betalen voor een Utopia paspoort.

Wanneer alle mogelijkheden tot het verlengen van het Utopia paspoort zijn weggenomen is het belangrijk de tijd met andere zaken te vullen. Wie verslaafd is aan Utopia zal in een denkbeeldig gat vallen wanneer Utopia niet meer gevolgd kan worden. Het is dan ook niet aan te raden deze persoon alleen te laten, daar er dan alle mogelijkheden zullen worden gezocht om met Utopia bezig te zijn. Wanneer er veel vrienden en familie beschikbaar is, kan worden afgesproken elkaar af te lossen om bij de betreffende persoon te zijn. Tevens is het goed naar buiten te gaan. Het afkicken van een verslaving zorgt vaak voor een opgesloten gevoel. Door activiteiten te ondernemen in de buitenlucht is het afkicken beter te verdragen.

Vertrouwen terugwinnen

Iets waar vrijwel alle ex-verslaafden mee te maken krijgen is het terugwinnen van het vertrouwen van naasten. Zeker in de afkickfase zal een ex-verslaafde vaak zeggen dat het uitstekend gaat en dat alle ontnomen zaken zonder zorgen weer kunnen worden toegekend. Belangrijk om te weten is het dat een ex-verslaafde in de afkickfase eigenlijk nog altijd een verslaafde is. Pas na lange tijd kan worden gesproken van een ex-verslaafde. Een week zonder Utopia is niet voldoende om er voorgoed vanaf te zijn, of om zonder problemen een reguliere uitzending op televisie te kunnen kijken. Om zeker te zijn dat het ook goed gaat wanneer alle verantwoordelijkheid weer in handen van de ex-verslaafde liggen, is het nodig minimaal zes weken af te kicken. Echter, de periode verschilt per persoon.

Een verslaving voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen. Dat klikt heel cliché, maar het is wel een cliché dat in de meeste gevallen op gaat. Kijk je graag Utopia? Dat is natuurlijk helemaal geen probleem. Het is een leuk programma. Niet voor niets zijn er zoveel fans. Echter, merk je dat je dagelijkse taken laat liggen om naar Utopia te kunnen kijken, of ga je aanzienlijk later naar bed om nog even te blijven kijken naar de livestreams? Dan moet je dit zien als een waarschuwing. Makkelijk gezegd; verandert er iets in je dagelijkse routine doordat je Utopia volgt, dan moet je jezelf direct een halt toeroepen en het dagelijks leven weer oppakken. Zo voorkom je dat je te ver in de verslaving zakt om er op korte termijn uit te kruipen, en voorkom je zeker dat je hele leven uit Utopia gaat bestaan.