Gameverslavingen

Er komen steeds meer signalen vanuit het werkveld die aangeven dat gameverslaving een opkomend probleem is. Echter wordt de gameverslaving nog niet erkend door de American Psychiatric Association (APA). Dit heeft als gevolg dat de gameverslaving niet 'bestaat' in de gezondheidszorg wat weer als gevolg heeft dat de zorgverzekering de behandeling nog niet altijd vergoedt. Ondanks dat is er een toenemende vraag naar hulp voor het behandelen van een gameverslaving. In Nederland is dit nog in ontwikkeling. Hetzelfde geldt voor de preventie van gameverslavingen.

Wat is een gameverslaving?

Een gameverslaving is een behoefte die iemand kan voelen dat hij of zij moet winnen of moet spelen. De redenen waarom mensen verslaafd raken is verschillend. Veel verslaafden vinden het spel zelf verslavend, voor anderen is het de behoefte om te winnen die hen aanzet om te spelen. Bij mensen met een gameverslaving staat het gamen of het winnen op de eerste plaats. Zij raken door de obsessie het besef van basisbehoefte kwijt. Hierdoor komen hygiëne, eten en slapen op de tweede plaats. Ook hebben zij een grotere kans om in een sociaal isolement te raken.

Bij jongeren lijkt een gameverslaving vaak een op zichzelf staand probleem te zijn, bij adolescenten kan het gebruik van middelen ook een rol spelen, zoals alcohol en cannabis. Bij een gameverslaving zijn er vaak complexe psychosociale problemen, zoals sociale angst, een gebrek aan sociale vaardigheden, en depressieve klachten. Andere problemen die ook van belang kunnen zijn zijn het niet hebben van werk of school, het niet hebben van een dagstructuur en gepest worden. Daarnaast kan het dwangmatige gamegedrag ook nog lijden tot passiviteit en het stilstaan van de ontwikkeling. Dit laatste is vooral in combinatie met het gebruik van cannabis. Ook het syndroom van Asperger en autisme kunnen een rol spelen. Dit alles kan er voor zorgen dat het dagelijks leven van mensen wanneer ze niet aan het gamen zijn en het zelfbeeld van mensen negatief wordt beïnvloed, waardoor de drang om te gamen versterkt wordt. Ze zitten dus eigenlijk in een neerwaartse spiraal waar ze niet uit kunnen komen.

Het blijkt dat mensen die aan een gameverslaving lijden dezelfde kenmerken vertonen als mensen die lijden aan een gok- of drugsverslaving. Een gameverslaving wordt vergeleken met een gokverslaving omdat een gameverslaving ook kan worden gezien als een afwijking in de impulscontrole. Er verstrijkt namelijk weinig tijd tussen de gebeurtenis en het gevolg, waardoor een verslaafden snel wordt beloond voor het vertoonde gedrag. Hierdoor gebruiken de verslaafden het gamen om niet aan hun andere problemen te hoeven denken. Daarnaast zijn er veel overeenkomsten tussen een middelenverslaving en een gameverslaving. Gamen werkt namelijk net zoals bij het gebruik van andere middelen op het neurale beloningssysteem. Hierdoor ontstaat een gedragspatroon dat zich steeds blijft herhalen wat bij sommige mensen voor problemen zorgt. Vaak is er bij een gameverslaving ook sprake van achterliggende problematiek en gaat het om de frequentie van gebruik. Het gaat er niet specifiek om welk middel er gebruikt wordt, maar hoe vaak dit gebruikt wordt en welke andere activiteiten leiden onder het gebruik van dit middel. Ook zou een gameverslaving gezien kunnen worden als een obsessieve-compulsieve stoornis.

Hoe ontstaat een gameverslaving?

Een gameverslaving ontstaat vaak in een stijgende lijn. Het begon meestal met het spelen van een spel voor een paar uur in de week. Dit had verder geen negatieve gevolgen voor het leven van de verslaafde. Hoe verder de tijd vorderde kreeg het spel meer prioriteit en werd het spelen problematischer en dwangmatiger.

De problemen die aanwezig zijn bij een gameverslaving lijken over het algemeen vaak minder ernstig te zijn. Er zou vaak een sprake kunnen zijn van een combinatie een gameverslaving en een leefstijlprobleem dat samenhangt met psychosociale problemen.

Hoeveel mensen lijden aan een gameverslaving?

Uit onderzoek blijkt dat in Nederland 12.000 jongeren gameverslaafd zijn. In de meeste gevallen zijn dit jongens. De leeftijd van de gameverslaafden verschilt sterk. Zo varieert de leeftijd van ongeveer twaalf jaar tot achter in de dertig. De gemiddelde leeftijd ligt ergens tussen de twintig en vijfentwintig jaar.

De gameverslaafden zelf zoeken zelden contact met hulpverleners om van hun verslaving af te komen. Meestal zoeken andere naasten, de schoolarts of ouders naar hulp of informatie.