Handleiding Weerbaarheidstraining tegen verslaving

Dit is een eenvoudig korte handleiding voor een eerste aanzet voor een weerbaarheidstraining. De training is gericht op jongens in de leeftijd van 14 jaar – 18 jaar. De focus ligt op het feit dat er een bewustwording plaats moet vinden als het gaat om karaktereigenschappen, verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. Tijdens een weerbaarheidstraining onderscheiden we twee vormen van weerbaarheid; mentale weerbaarheid en fysieke weerbaarheid.

Doelgroep

Jongens 14- 18 jaar

Intro

Als intro kun je aan de groep de volgende vraag voorleggen.
Beeldvervuiling: Op TV, internet, reclame en computerspellen zien we beelden van een ‘perfecte’ man. Diep in je hart weet je dat deze beelden niet reëel zijn maar waar vind je wel een werkelijk positief man-beeld?

Doelstelling

Deze training heeft twee doelstellingen:

Drempel verlagen voor eventuele toekomstige hulpvraag.
Mentale weerbaarheid verbeteren. Jongens krijgen drie bouwstenen aangereikt voor een gezonde en goede levensstijl.

Zelfbeheersing: leren omgaan met verleiding of agressie.
Zelfreflectie: leren nadenken over eigen handelen en de gevolgen daarvan
Zelfvertrouwen: je eigen kwaliteiten leren kennen en benutten.

Methodiek

De methodiek bestaat uit drie varianten:

Kringgesprek
Oefeningen
Vragen beantwoorden

Lesbrief

Welkom en voorstellen
Aansluiten bij huidige kennis over verslaving: wat is verslaving. Waar kun je aan verslaafd raken.
Basiskennis Rots en Water: NEE leren zeggen tegen verslavende middelen.
Verwerking d.m.v. vragen en oefening.
Afsluiting: leerlingen terug naar school.

Benodigdheden

Lokaal of groepsruimte.
Schrijfbord/WhiteBoard/ flap-over

De drie ‘bouwstenen’ voor het Rots en Water huis.

1e bouwsteen Zelfbeheersing
Omgaan met energie. Ken je eigen lichaam.
Testosteron: belangrijk mannelijk geslachtshormoon. Bevordert de opbouw van het spierweefsel. Maar is ook een ‘action stimulator’. Als het niveau oploopt dan stijgt ook de behoefte aan bewegen. Het is dan belangrijk om je zelf te kunnen beheersen.
Stress en ruzie zorgen voor toename van testosteron.
Het gaat erom positief leren omgaan met je energie.

2e bouwsteen Zelfreflectie
Nadenken over eigen handelen en de gevolgen.
Deed ik er goed aan, zou het anders kunnen?

3e bouwsteen Zelfvertrouwen
Zelfbeheersing en zelfreflectie leiden tot zelfkennis en zelfvertrouwen.

De vijf verdiepingen

De eerste drie verdiepingen hebben betrekking op externe communicatie. (lichaamshouding, assertiviteit en communiceren.

Eerste verdieping Veiligheid

Jongeren moeten zich veilig voelen op school, thuis, maatschappij. In deze fase leer je de basisvaardigheden van communicatie en zelfverdediging. Hoe stel ik me op in een bedreigende situatie? Je leert je verweren op een harde Rots manier. Aanval wordt met hard gespannen spieren geblockt. Aanval kan ook opgevangen worden met een Wateractie: soepel omgaan met de actie van de aanvaller zonder je eigen balans te verliezen.
Jongens leren stevig te staan met de voeten sterk geworteld in de grond; het gronden.
Kalmte centreren in de buik en ademhaling. Leren de kracht van het centreren op één punt; het focussen.

Oefening
Groep gaat in een kring staan. Kijk wie er niet gegrond staan. Leg uit dat kracht niet in sterke spieren zit. Leren gronden. Aanval afslaan.
Rotshouding:
Wateractie:

Tweede verdieping: assertiviteit

Leren om een persoonlijk standpunt over het gebruik van verslavende middelen in te nemen en verdedigen zonder zelfbeheersing te verliezen. Fysieke kracht is hier niet aan de orde maar lichaamstaal speelt wel een grote rol. Assertiviteit is de basis om NEE te zeggen tegen verslavende middelen.
Hoe stel ik me op? Als een rots? > trek me niets aan van de mening van de ander of als water> ik luister en probeer zwakke plekken in het verhaal van de ander te vinden.

Oefening
Een goede vriend biedt je een jointje aan. Hoe reageer je?
Rotshouding:
Wateractie:

Derde verdieping: communicatie

Goed communiceren is belangrijk en is de rode draad in de Rots en Water training. Ook in de communicatie kun je je opstellen als een rots; je bekommert je niet om de gevoelens van de ander.
Je kunt je ook opstellen als water zodat je wel openstaat voor de ander.
Met deze ‘bouwsteen’ besteden we aandacht aan voelen, respect, stellen en verdedigen van grenzen. En het aanvoelen en respecteren van de grenzen van de ander.

Oefening
Wat zijn jouw grenzen? Hoe ver kan de ander over jouw grenzen heen gaan?
Rotshouding:
Wateractie:

Vierde verdieping: het innerlijk kompas

Iedereen heeft kwaliteiten, talenten en mogelijkheden. Deze mogelijkheden streven naar verwezenlijking. Dit kun je zien als een innerlijk kompas. Dat kompas geeft je richting en verantwoordelijkheid over je keuzes.
Volwassen worden bestaat uit het leren kennen en kunnen hanteren van dit innerlijk kompas.

Oefening
Wat zijn jouw kwaliteiten of talenten?
Zou het gebruik van verslavende middelen helpen om je talenten te verbeteren?

Vijfde verdieping: verbondenheid en geloof

Het ontdekken van het innerlijk kompas en het willen bereiken van je doel kan betekenen dat je relaties met vrienden moet verbreken of bij moet stellen.

Oefening
Ga eens na of je nu relaties moet verbreken om je doel te bereiken.

Bij elke vorm van communicatie of handeling kan dus een keuze worden gemaakt tussen de harde Rotsopstelling en de soepele wateropstelling.