Roken is slecht: waarom is roken slecht?

Roken is slecht, dat weet iedereen wel. Maar waarom is roken slecht? Dat weten heel veel mensen dan weer niet. Daarom paffen ze er rustig op los en laten ze anderen ook in hun rook staan. Want wat velen niet weten is dat meeroken bijna net zo slecht is. Per jaar overlijden aan meeroken ook zo’n 2000 mensen. Omdat roken zo slecht is, besloot het Antoni van Leeuwenhoek in 2018 aangifte te doen tegen tabaksfabrikanten. Ze vond het niet langer kunnen dat 30 procent van haar patiënten overlijdt door roken en dat alleen omdat tabaksproducten er zoveel verslavende stoffen in stoppen.

De gevaren van roken

Als er ergens een enge ziekte ontstaat waarvan komkommers, tomaten of andere groenten de schuld krijgen houdt iedereen direct op met het eten daarvan. Zelfs al er dan maar (!) tientallen doden vallen. Door roken vallen er jaarlijks wel 22.000 doden te betreuren. Toch is dat voor al die rokers niet de reden om te stoppen. Ook wordt in Nederlandse cafés nog heel veel gerookt, terwijl dat helemaal niet mag. De gezondheid van de mensen is blijkbaar niet belangrijk.

Waarom is roken een gevaar voor de gezondheid?

• Sigarettenrook bevat vierduizend chemische stoffen. Daarvan zijn er in ieder geval 40 kankerverwekkend. Mensen die zelf roken hebben daardoor veel meer kans op kanker. Longkanker, maar bijvoorbeeld ook op andere soorten kanker.
• Mensen die zelf niet roken, maar wel de rook van anderen langdurig inademen hebben daardoor ook kans op longkanker. En dat terwijl ze zelf nog nooit een sigaret hebben aangeraakt.
• Overigens is korte tijd meeroken ook al gevaarlijk. Wie een half uur in de rook van een ander staat, heeft al last van bloedvaten die zich gaan vernauwen.
• Voor mensen die al hartpatiënt zijn, kan dat fatale gevolgen hebben.
• Mensen die op zich goede aderen en een hart hadden, brengen zichzelf grote schade aan door te roken. Door het roken verstoppen de aderen (aderverkalking) en dat betekent dat er te weinig bloedtoevoer naar het hart plaatsvindt. Dit kan zorgen voor een infarct, met alle gevolgen van dien. Is iemand er wel op tijd bij dan moeten er vaak hele zware operaties aan te pas komen waarbij de verstopte aderen plaatsmaken voor nieuwe of kunststof aderen. Daarbij wordt de hele borstkas opengesneden, de ribben losgemaakt en het herstel duurt erg lang. Anderen kunnen met shunts of stents worden geholpen. Op die manier moet de bloedtoevoer in hun aderen weer hersteld worden. Maar ook dat blijft een medische ingreep met alle gevolgen van dien. Wie bovendien door blijft roken, heeft grote kans dat de verstoppingen er binnen now time weer zitten. En iemand die verstopte aderen heeft, voelt zich niet bepaald fijn. Vermoeidheid, maar hele korte stukken kunnen lopen, etalagebenen, kortademigheid het zijn allemaal symptomen.
• Wie longkanker krijgt door roken, zal zich waarschijnlijk ook wel duizend keer afvragen waarom hij of zij ooit aan die smerige gewoonte is begonnen. Longkanker openbaart zich vaak wat vaag. Niet lekker voelen, wat kortademig, wat grieperig. In de periode daarna kan het zo zijn dat iemand bloed opgeeft. Is er longkanker dan moet gekeken worden of de long verwijderd kan worden. Dat kan alleen als er geen uitzaaiingen zijn. Zijn die er niet, dan is het kijken naar de tumor heel belangrijk. Zit de tumor tegen een bloedvat aan, dan is het vaak al onmogelijk om te opereren. Kan het wel, dan is het een zware operatie. Het missen van een long heeft bovendien verregaande consequenties. De persoon in kwestie moet het met de helft van de capaciteit doen en kan bijvoorbeeld vaak in de bergen niet bivakkeren. Daar ontstaat grote benauwdheid.

Nederlanders weten niet zo slecht roken is: de overheid faalt in haar voorlichting

In een land als China wordt nog steeds veel gerookt. Toch weten de mensen daar wel dat het slecht is. In Nederland weten mensen eigenlijk helemaal niet zo goed wat er nu zo slecht is aan roken. De feiten van roken en meeroken op een rijtje:

1. Roken of meeroken zorgt jaarlijks voor 30 keer meer slachtoffers dan dat er doden in het verkeer vallen
2. Er sterven per jaar zo’n 20.000 mensen aan de gevolgen van roken (in vergelijking, in het verkeer sterven er per jaar zo’n 600 – 700 mensen. In 2010 waren dat er 640.)
3. Er sterven per jaar zo’n 2000 mensen aan de gevolgen van meeroken
4. Zelfs aan infectieziekten sterven veel minder mensen dan aan de gevolgen van roken. En dit terwijl Nederlanders denken dat het tegendeel het geval is.

Integrale aanpak: laat iedereen weten dat roken heel schadelijk is en je voorkomt 13.000 tabaksdoden

Stivoro pleit er nu voor om veel betere voorlichting te geven. Ook de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) heeft dat eerder al gedaan. Al deze kennis moet er voor zorgen dat:

• Kinderen niet gaan roken
• Mensen worden beschermd tegen meeroken (door bijvoorbeeld maatregelen in de horeca)
• Rokers stoppen met roken
• Er 13.000 minder tabaksdoden vallen

Geen geld voor voorlichting: de Nederlandse overheid faalt in haar voorlichting over roken

Het wrange is echter wel dat de Nederlandse overheid sinds 2003 het voorlichtingsbudget voor voorlichting over roken met 2/3 heeft verminderd. In 2012 is er helemaal geen geld meer voor die voorlichting. Daar komt nog bij dat het stoppen met roken waarschijnlijk volgend jaar ook uit het basispakket van de zorgverzekering verdwijnt. Niet de beste manieren om mensen er van te doordringen dat roken echt kan leiden tot de dood. Ook heeft Nederland er niet voor gekozen om uit te leggen waarom het roken in openbare ruimten voor anderen zoveel gevaren met zich meebrengt. De Wereldgezondheidsorganisatie had dat wel geadviseerd. De meeste landen voeren een duidelijke voorlichtingscampagne en doen dat, maar de Nederlandse overheid heeft dit advies naast zich neergelegd. In de Postbus 51 reclames over roken, is nooit gesproken over de gevaren van meeroken.

Het Antoni van Leeuwenhoek doet aangifte tegen tabaksfabrikanten

In 2018 was het het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) dat als eerste ziekenhuis/onderzoeksinstituut in Nederland aangifte deed in de strafzaak die al liep tegen de tabaksproducenten. Met de aangifte wilde het AVL dat het Openbaar Ministerie stappen neemt tegen tabaksproducenten. Het ziekenhuis wil mensen genezen, maar ziet dat zeker 30 procent van haar patiënten sterft door roken. Ze wil dat dit stopt. Landelijk sterven in Nederland elke dag minstens 55 mensen door roken, laat ze verder weten. Omdat vrouwen zijn gan roken overlijden zij bijvoorbeeld nu al vaker aan longkanker dan aan borstkanker. Het ziekenhuis geeft te kennen dat civiele procedures over de hele wereld het rookprobleem niet hebben opgelost. "Iedere dag doen we er bij ons alles aan om patiënten met kanker de allerbeste zorg te geven. Onze onderzoekers en onze behandelaars zoeken continu naar oplossingen van het kankerprobleem en de beste behandeling voor al hun patiënten. Tegelijkertijd zien we de tabaksproducenten willens en wetens mensen verslaafd maken aan het meest kankerverwekkende product dat er is: de sigaret", aldus prof. dr René Medema voorzitter van de Raad van Bestuur van het AVL. "Maar liefst 30% van alle kankerpatiënten krijgt de ziekte door roken. Veel mensen realiseren zich nog steeds niet voldoende dat twee van de drie rokers aan de gevolgen van tabak ook daadwerkelijk overlijdt. Een kwart van hen al voor hun pensioen. Roken is ook van invloed op het ontstaan van onder andere chronische ziektes zoals COPD, hart- en hersenfalen. Het risico op bijvoorbeeld een hartinfarct is drie tot zes keer zo hoog."

Hoeveel wordt er nog gerookt in cafés in Nederland?

In andere landen was het aantal mensen dat rookt in openbare gelegenheden drastisch verminderd. Onderzocht is een jaar na het rookverbod wat het percentage rokers nog was. In Ierland rookte nog maar 3 procent, in Frankrijk ook 3 procent, maar in Nederland maar liefst nog 34 procent. Duitsland spande overigens de kroon, daar rookte een jaar na de invoering nog 44 procent in cafés. In Ierland en Frankrijk is veel voorlichting gegeven, in Nederland en Duitsland niet. Bovendien bleek de Nederlandse en de Duitse roker zich helemaal niet bewust van de risico’s die ze veroorzaken bij anderen door in hun bijzijn te roken. Overigens was de lakse houding van de overheid ook debet aan deze situatie. In de eerste jaren na het rookverbod werd er in nog heel veel kroegen wel gerookt. Toezicht was er nauwelijks en de boetes waren veel te laag om herhaling te voorkomen. In landen als Spanje en België was dat wel anders. Daar zijn alle uitzonderingen uit de wet gehaald en mag er gewoon nergens meer gerookt worden. Anno 2018 is het beleid in Nederland ook behoorlijk aangescherpt. Als een kroeg nu controle krijgt en wordt betrapt op roken (buiten de rookzones) dan worden er fikse boetes gegeven.

Rookverbod in New York: zelfs in parken mag niet meer gerookt worden

In steden als New York is het nog rookverbod nog veel strenger. Het was één van de eerste Amerikaanse steden die in 2003 roken in cafés en restaurants verbood. In veel huurcontracten staat bovendien dat roken in huis verboden is. Sinds mei is bovendien het roken in stadsparken in New York en op zo’n 20 kilometer strand verboden. Dus ook buiten kan daar geen peuk meer opgestoken worden. Mensen die dat wel doen, dus ook toeristen, krijgen een boete van 50 dollar.