Coca, ook een kruid
In de moderne westerse wereld is de harddrug cocaïne, geïsoleerd in 1860, een relatieve nieuwkomer. Cocaïne is afkomstig van de cocaplant, Erythroxylum coca Lam. en andere Erythroxylum-soorten, die al heel lang in het vóór-Spaanse Zuid-Amerika als opwekkend middel bekend stonden. In de taal van de Aymara's, die tussen de vierde en dertiende eeuw aan de oevers van het Titicacameer leefden, betekent coca hetzelfde als plant. Volgens overlevering hebben 'kinderen van de zon' hun het gebruik geleerd zoals de onderstaande legende weergeeft.Legende over de cocaplant
Lang geleden, toen onze voorouders de Aymara's zich vestigden aan de oevers van het Titicacameer, wisten zij niet hoe ze de gewassen van het veld moesten verbouwen en ze leden vaak honger. De zonnegod zag dit en had medelijden. Hij zond twee van zijn kinderen, Manco Capac en diens zuster Manna Oello, de dochter van de maan, om zijn volk over de landbouw te leren. Ook leerden ze de werktuigen te maken die daarbij nodig waren. Maar het werk was zwaar en onze voorvaderen konden het bijna niet volhouden. Ook hier wisten de hemelse helpers raad op. Ze brachten hun de plant coca en lieten de werkers zien hoe ze die moesten gebruiken om kracht te krijgen. En onze voorouders gebruikten het en werkten hard. En ze zagen dat het een goede raad was. Toen zeiden de priesters en de eersten van ons volk dat we veel bereikt hadden. Ze zeiden dat we niet meer zo heel hard moesten werken, maar dat we nu onze dankbaarheid aan de zonnegod moesten tonen. En omdat zij veel weten en ook weten hoe wij de zonnegod moeten dienen, namen zij de coca en gingen zij voor in de ceremoniën.Uit dankbaarheid offerden zij de coca. Zij legden haar bloemen op het offervuur en de geest van de bloemen ging als rook naar de zonnegod. En de rook heeft grote kracht. De zonnegod nam de gave aan en verheugde zich. Maar hij wilde ook tonen dat hij zijn volk lief had en daarom verspreidde hij de kostelijke rook. En eenieder die door de rook beroerd werd, werd een deugdzame mens en een gelukkige toekomst was zijn deel.
