De twee types van de ziekte van Alzheimer

Alzheimer-patiënten hebben minder acetylcholine in de hersenen. Dat stofje zorgt ervoor dat de zenuwcellen in de hersenen met elkaar kunnen communiceren. Door een mindere opname van suikers verschrompelen de hersencellen en functioneren ze steeds slechter. Gaatjes in de herinneringen worden daardoor in ons brein middels een onbewuste wijze opgevuld. Dementie is een verzamelnaam van meer dan vijftig ziekten, waarbij de ziekte van Alzheimer met 70% de meest voorkomende vorm is.

• Algemeen
• De oorzaak van de ziekte van Alzheimer
• Risicofactoren om de ziekte van Alzheimer te krijgen
• Medicatie

Algemeen

Bij de ziekte van Alzheimer is het vooreerst van belang om onderscheid te maken tussen twee types van Alzheimer dementie. Er is een familiale en een sporadische vorm. De eerste, die slechts zo'n tien procent van de gevallen omvat, is autosomaal dominant en kan soms al op relatief jonge leeftijd toeslaan. De genetische achtergrond van de tweede vorm is veel complexer en meestal begint de ziekte zich pas te manifesteren nadat men 65 jaar geworden is. De ziekte van Alzheimer is vaak al 10-15 jaar en soms zelfs nog langer latent aanwezig voordat de eerste tekenen van dementie zich openbaren. Het begint veelal met een stoornis in het omzetten van amyloïd-bèta, waardoor afbraak van deze stof stagneert en deswege begint de opstapeling ervan buiten de cellen. Daarbij ontstaan problemen met het geheugen, gevolgd door het niet goed geestelijk kunnen functioneren. Sommige Alzheimer-patiënten worden niet dement, omdat hun hersenen een alternatief circuit ontwikkelen om zo de aangetaste hersendelen te omzeilen.

Het aanleren van nieuwe dingen

Demente mensen dienen nieuwe dingen of verloren gegane vaardigheden opnieuw aan te leren, Dit doen ze door deze in stapjes te oefenen en dingen te herhalen en nog eens te herhalen. Zodoende wordt het onbewuste geheugen aangesproken, dat wel intact blijft. Goed gedrag dient hierbij beloond te worden.

De oorzaak van de ziekte van Alzheimer

Algemeen wordt aangenomen dat het ophopen van eiwitachtige afzettingen (plaques) en/of het stapelen van amyloïd-bèta in de ruimte tussen de hersencellen en rondom de kleine bloedvaten in de hersenen, de oorzaak of gevolg van de familiale vorm van de ziekte van Alzheimer zijn. Die aantasting c.q. verstopping van de bloedvaten en het ontstaan van micro bloedingen in de hersenen vormen naar men aanneemt een eerste aanzet in de ontwrichting van de stofwisseling in de hersencellen. Deze ontwrichting leidt vervolgens tot de vorming van plaques en kluwen van eiwitten in de hersenen. De familiale vorm van deze ziekte kan veroorzaakt worden door een mutatie in een van de volgende genen: PS 1, PS 2 en APP. Ook zou Alzheimer, wellicht een agressievere vorm van vasculaire dementie, veroorzaakt kunnen worden door RNA, wat genetisch materiaal opgeslagen in het DNA, omzet in eiwitten. Daarbij zouden twee afwijkende eiwitten kunnen worden gevormd.

Het ApoR4-gen

De andere gevallen van Alzheimer lijken multifactorieel bepaald te worden. Bovendien vertonen ze de symptomen van deze ziekte reeds op jongere leeftijd. Met een MRI-scan is te zien of de hersenen gekrompen zijn, hetgeen kan duiden op de ziekte van Alzheimer. De diagnose Alzheimer kan anno 2014 middels een richtlijn vrijwel zeker reeds tijdens het leven bepaald worden. Mensen die een bepaalde variant van het ApoE4-gen bij zich dragen hebben 15 x meer risico op het ontwikkelen van Alzheimer.

Het nut van meer bewegen

Bewegen, daarbij valt te denken aan 20 minuten stevig doorstappen per dag, is een belangrijk onderdeel in de preventie om dement te worden, doordat het onder meer de volgende factoren beïnvloedt:

• het vermindert de kans op een hoge bloeddruk en een hoog cholesterolgehalte
• eveneens vermindert het de kans op diabetes type II
• het maakt dat de hersenschors dikker wordt, waardoor er minder bloedingen ontstaan

Risicofactoren om de ziekte van Alzheimer te krijgen

Daarbij kunnen onder meer de volgende elementen onderscheiden worden:

• te weinig bewegen, geestelijke inactiviteit en een hartslag onder de 60, wat vorming van toxinen geeft
• een verhoogde homocysteïne spiegel in het bloedplasma door tekorten aan vitamine B3, B6, B11 en B12
• overgewicht en hoge bloeddruk
• diabetes, roken en depressie
• abnormale ijzerconcentraties en aluminium in zieke hersengedeelten, waardoor zuurstofnood. Een Hb bepaling is wenselijk
• een afname van het ontgiftingsvermogen van de lever, te verbeteren met suppletie vitamine B2 en C

Een van de gekende risicofactoren is een mutatie in het ApoE4-gen op de lange arm van chromosoom 19, dat normaal een functie heeft bij het transport van vet.

Medicatie

Hierbij kunnen we onder meer onderscheiden:

• Het bij een milde ziekte van Alzheimer 2x per maand via een infuus toedienen van IVIG, daarbij zou het geheugen drie jaar stabiel blijven
• het verbeteren van het afweersysteem door het inzetten van antilichamen om het afvalproduct amyloïd-bèta te bestrijden
• lage doses acetylsalicylzuur en remmers van het enzym acetylcholine om de ziekte van Alzheimer te vertragen
• suppletie met Q10, glutathion en natuurlijk progesteron
• oestrogeen wat de contacten tussen de zenuwcellen verbetert, indometacine en carnitine supplementen
• bloedvaten verwijden met 45 mg vitamine B3: deze vitamine om de paar uur innemen
• de pH-waarde van de ochtendurine onder de 5.5 houden en suppletie met vitamine A, B2 300 mg, B-complex en C 3 gram p/dag
• Exelon en het nieuwere medicijn Reminyl welke het leven verlengen met een maand

Aanbevelingen

• Het mediterrane dieet: veel groente, fruit, volkorenproducten, vis en salades.
• Metformine en vooral kokosolie stimuleren de groei van hersencellen en verbeteren het geheugen.
• Meer zuurstof en voeding naar de hersenen brengen, omdat suikers onvoldoende worden opgenomen.
• Het praten over leuke dingen uit het verleden, lichamelijke activiteiten en muziektherapie kalmeren deze patiënten.
• Daarnaast helpt extra licht om het 24-uurs ritme nog enigszins in het gareel te houden.

Nadelige effecten van medicatie

Om Alzheimerpatiënten in verpleeghuizen te kalmeren worden soms neuroleptica, zoals Risperidon, voorgeschreven. Deze verkorten het leven echter met zo'n 6 maanden. Ook antipsychotica, zoals chloorpromazine, veroorzaakt een eerder overlijden, maar dan veelal middels een hartaandoening. Tenslotte kan antidepressiva de geheugenproblemen verergeren. Er is dan ook een richtlijn die voorschrijft dat het voorschrijven van antipsychotica en antidepressiva om de drie maanden dient te worden heroverwogen en zo mogelijk dient te worden gestaakt. Een juiste afweging in deze is echter niet eenvoudig. Ook het bestrijden van ontstekingsverschijnselen met sommige NSAID's veroorzaken ernstige bijwerkingen.

Laatste nieuws

Onderzoeken naar behandelingen van deze ziekte richten zich in eerste instantie op het verminderen van de eiwitophopingen.
GSK 2606414 spoort de hersencellen aan om weer goed te gaan functioneren. Anno 2014 worden er in totaal zo'n dertien verschillende immuuntherapieën op mensen getest, waarvan bapineuzumab dat in de derde testfase verkeert, er één van is