Charles Dickens en depressie

Charles Dickens, één van Engeland grootste schrijvers, onder andere bekend van Oliver Twist en a Christmas Carol. Wij zien beroemde of belangrijke mensen vaak als onfeilbaar. In onze ogen mankeren ze nooit iets. Maar niets is minder waar. Ook deze mensen kunnen ziek zijn. Zo ook Charles Dickens; Charles Dickens leed aan depressies. Aan de hand van voorbeelden uit zijn leven, wil ik meer vertellen over wat depressie precies is, hoe het precies kan ontstaan en hoe het kan voortgaan.

Symptomen

Er zijn verschillende symptomen die wijzen op depressie. De symptomen zijn onder te verdelen in drie verschillende types; emotioneel, fysiologisch en cognitief. De meest voorkomende emotie bij depressieve mensen is bedroefdheid. En dan niet een soort bedroefdheid die we allemaal weleens voelen, maar een diepe, intense pijn. Ook anhedonia kan voorkomen bij mensen. Dit is het verlies in de lust van het leven. Depressieve mensen hebben vaak slaapproblemen, veranderingen in eetlust en activiteitslevel. Soms lijden ze aan psychomotorische vertraging. Ze lopen en bewegen dan langzamer dan gewoonlijk. Veel mensen met depressie hebben een gebrek aan energie, en voelen zich constant moe. In plaats van psychomotorische vertraging, kunnen ze ook lijden aan psychomotorische agitatie. Hierbij kunnen ze juist niet stil zitten en voelen ze zich geagiteerd. Mensen met depressie voelen zich vaak waardeloos, schuldig, hopeloos en soms zelfs suïcidaal. Ze hebben moeite met concentreren en het maken van beslissingen. In heel ernstige gevallen kunnen mensen met depressies lijden aan wanen en hallucinaties, maar het is niet bekend of Charles Dickens hier ook last van had. Hebben mensen hier wel last van dan horen, zien, geloven of voelen dingen die niet waar zijn (Nolen-Hoeksema, 2007). Wel zijn de gevoelens van lusteloosheid terug te vinden in de werken van Charles Dickens en in zijn stukken. Hiervan is bekend dat deze voor een groot gedeelte autobiografisch waren.

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op een geestesziekte vergroten. In het geval van Charles Dickens zijn dit bijvoorbeeld. Early Control Experiences en Parental Responses. Early control experiences houdt in of mensen bepaalde aspecten van hun leven zelf in de hand hebben, bijvoorbeeld toegang tot voedsel (Vasey & Dadds, 2001). In het begin van zijn leven waren de ouders van Charles Dickens best rijk, maar daarna werd zijn vader vanwege schulden in de gevangenis opgenomen en moest Charles met zijn moeder en zeven broers en zussen bij een vriend van de familie gaan wonen. Hierdoor konden ze een stuk slechter voor zichzelf zorgen. Op zijn twaalfde moest Charles al gaan werken. Hij verrichte zwaar werk, kreeg daar niet veel voor betaald, en moest daarmee proberen zijn gezin te helpen ondersteunen. Toen werd het dus een stuk moeilijker om aan voedsel te komen. Ouders kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van hun kinderen (parental responses), maar zoals ik al schreef zat Charles’ vader in de gevangenis en kon dus niets aan zijn opvoeding doen. Bovendien was Charles het tweede kind van de acht kinderen, dus had zijn moeder sowieso weinig tijd voor ieder kind (www.en.wikipedia.org). Ook overleefde Charles Dickens in 1865 een treinongeluk. Hoewel hij hier geen jongere meer was, heeft dit toch een indruk op hem gemaakt. Zelf schreef hij hierover:

I am nog quite right within, but believe it to be an effect of the railway shaking. I am curiously weak – weak as if I were recovering from a long illness. (Jongedijk, 2006)

Ook zijn er zogehete resilience factors. Deze factoren kunnen juist beschermen tégen het verkrijgen van een geestesziekte. En ook van deze zijn aanwijzingen te vinden in het leven van de jonge Charles. Hij had bijvoorbeeld veel familie waar hij op kon terugvallen, hij was intelligent en hij kon veel van zijn problemen van zich afschrijven. Dit valt onder de zogehete individual resilience factors en family resilience factors (Masten & Coatsworth, 1998; Werner & Smith, 1982, 2001, zoals gelezen in Abnormal Child and Adolescent Psychology, Wicks-Nelson & Israel, 2009).

Voortgang

Geestesziektes kunnen overgaan of kunnen altijd voort blijven bestaan. Blijven zijn voortbestaan wordt er gesproken van continuity. Er zijn twee soorten; heterotypische en homotypische. Homotypische voortgang wil zeggen dat de geestesziekte over al de jaren hetzelfde blijft. Bij de heterotypische voortgang, blijft de persoon wel een geestesziekte houden, maar verandert de soort geestesziekte. Ik vermoed dat dit het geval was bij Charles Dickens, dat hij na zijn treinongeval leed aan een posttraumatische stressstoornis, zoals hij zelf eigenlijk ook al aangaf.

Conclusie

Een depressie hebben is iets heel naars, maar het is niet onoverkomenlijk. Met de juiste steun uit de omgeving en de juiste instelling kan het overgaan of misschien zelfs wel voorkomen worden. Helaas wil het overgaan van een depressie niet zeggen dat iemand ook gezond is; het kan ook zijn dat er een andere geestesziekte ontstaat. In het geval van Charles Dickens is dit zo. Charles kreeg na zijn depressie last van een post-traumatische stressstoornis.