De geschiedenis van BSE

De gekkekoeienziekte heeft heel wat teweeg gebracht in de wereld en dan voornamelijk in Groot-Brittannië waar de ziekte door nalatigheid is ontstaan. De eerste koe overleed in februari 1985, toen de ziekte nog niet officieel erkend was. Jaren van onderzoek, experimenten en onzekerheden volgden.

1985 tot en met 1990

In februari 1985 overleed een koe nadat zij ernstig afgevallen was, last had gehad van hoofdtrillingen en alle coördinatie verloren was. Dit waren de eerste tekenen van de, op dat moment nog onbekende, ziekte. Pas een jaar later werd bekend gemaakt dat de gekkekoeienziekte officieel werd erkend. In 1987 werden de ministers van Groot-Brittannië pas uitgebreid ingelicht en er werd direct gewerkt aan een wet waarin enkele vleessoorten werden verboden. De wet trad in werking in ’88, waarbij ook een slachtbeleid werd opgesteld en tot uitvoering werd gebracht voor koeien die symptomen van BSE vertoonden. De export van jong vee dat geboren was uit een besmet dier en vee dat was geboren voor juli 1988 werd in 1989 door heel Europa verboden om een wereldwijde epidemie te voorkomen voor zover mogelijk. Ook kwam er in datzelfde jaar een verbod op het gebruik van slachtafval afkomstig van het ruggenmerg, de hersenen en de milt van mogelijk besmette koeien. In mei 1990 werd een onderzoeksteam opgericht om een mogelijk verband tussen BSE en CJD te vinden.

1991 tot en met 1995

In 1992 begon de uitbraak pas echt. Veel koeien kregen symptomen en werden geslacht. In ’92 en ’93 werden meer dan 100.000 koeien getroffen door BSE. In de opvolgende jaren, tot 1995, werden al vier slachtoffers in ziekenhuizen opgenomen die leden aan de nieuwe vorm van Creutzfeldt Jakob, JDC. Deze mensen waren in aanraking gekomen met BSE door besmette koeien die op hun boerderijen waren aangetroffen. Op 21 mei 1995 sterft het eerste slachtoffer aan CJD. Het ging hierbij om een jongeman van slechts 19 jaar. Later dat jaar overleden nog eens drie personen aan de ziekte.

1996 tot en met 1999

Na jaren van experimenten en onderzoeken wordt in maart 1996 officieel naar buiten gebracht dat de gekkekoeienziekte mogelijk een verband houdt met de menselijke ziekte CJD. Zeven dagen trad er een wereldwijd verbod in op de export van Brits vlees, ongeacht van welk dier dit afkomstig was. De Britse regering kan hier echter niet mee akkoord gaan en gaat in bezwaar. Daarbij besluiten zij al het vee dat ouder is dan tweeënhalf jaar te vernietigen. Eind 1999 besluiten alle landen die bij de Europese Commissie horen het verbod op Brits vlees in te trekken. Frankrijk is daarbij het enige land dat Brits vlees nog steeds blijft verbieden.

2000

Aan het einde van het jaar 2000 is veel gebeurd met betrekking tot de gekkekoeienziekte en de menselijke variant CJD. In de zomer van dat jaar werd een onderzoek in gang gezet naar een cluster van diverse gevallen van CJD in een klein dorpje in Groot-Brittannië.

In oktober 2000 wordt bekend gemaakt dat het oudste slachtoffer van CJD in Groot-Brittannië is overleden. Het gaat om een Britse man van 74 jaar. Frankrijk besluit een maand later alle rundvlees tijdelijk te verbieden, zowel in restaurants en hotels als in supermarkten en school- of sportkantines. Italië weigert op dat moment nog levend vee of rundvlees te importeren vanuit Frankrijk. Veel landen zijn aan het einde van 2000 bezig met de gekkekoeienziekte. Ieder neemt eigen maatregelen en het ene land is daar veel strenger in dan het andere. Op 23 november wordt bekend gemaakt dat het eerste geval van BSE in Spanje is ontdekt. Voor de omliggende landen is dit een bevestiging dat de maatregelen niet streng genoeg kunnen zijn. De Duitse bevolking is erg ongerust en weigert langer vlees te eten. Om het volk te kalmeren wordt er een verplichte test ingevoerd, maar het gevolg hiervan was dat er een totaal verbod kwam op vlees en meel waarin beenderen verwerkt waren.

Frankrijk, het land dat de strengste maatregelen nam, werd zwaar getroffen door de gekkekoeienziekte. Eind 2000 kwam er een rapport waaruit bleek dat maar liefst 1 op de 500 koeien in het noordelijke deel van Frankrijk besmet waren met BSE. Een week later besluit ook Zwitserland alle producten, zowel vlees als meelsoorten, te vernietigen.