Persoonlijkheidsstoornis borderline

Borderline is een persoonlijkheidsstoornis waarbij in extreme mate verschijnselen als heftige emoties, impulsieve handelingen en terugkerende conflicten met anderen voorkomen.

Risicofactoren

Over de oorzaken van de borderlinestoornis is nog niet veel bekend en daarom wordt vaak gesproken over risicofactoren, in plaats van oorzaken. Grofweg gezien zijn er twee manieren waarop je naar naar de risicofactoren kan kijken.

Stress-kwetsbaarheidmodel

Het stress-kwetsbaarheidmodel geeft aan dat stoornissen (lichamelijk en psychisch) het gevolg zijn van de verhouding tussen externe omstandigheden (stress) en kwetsbaarheden. Door steun in of uit je omgeving, kan je minder stressen. Door kracht (dingen waar je goed in bent) zul je minder kwetsbaar zijn. Stoornissen ontstaan dus door een onbalans tussen stress & steun en kracht & kwetsbaarheid. Stel Linda heeft veel stress, maar ze krijgt ook steun, en ze is ook kwetsbaar maar heeft heel weinig kracht, dan is het nog kans dat ze een stoornis (zoals Borderline) ontwikkeld.

Biopsychosociale model

In de psychiatrie wordt tegenwoordig gedacht dat je het beste uit kunt gaan van een biopsychosociale model. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat zowel biologische als psychologische en sociale factoren een rol kunnen spelen in het ontstaan van psychische stoornissen. Bio staat voor biologisch (aanleg, erfelijkheid en lichamelijke opvoeding), psycho staat voor psychologisch (opvoeding, ingrijpende gebeurtenissen en ervaringen) en met sociale factoren worden omgevingsfactoren bedoeld (maatschappij of (sub)cultuur waar je bij hoort). Een psychische stoornis zoals borderline is het gevolg van deze factoren als ze op een bepaalde manier samenhangen of op elkaar inwerken. Stel je bent verlegen, je bent vroeger door je oom misbruikt en je gaat van het ene pleeggezin naar het andere, dan is er een kans dat je een stoornis zoals borderline ontwikkeld.

Symptonen

Het hoofdkenmerk van borderline is instabiliteit. De instabiliteit kun je bij drie grote psychisch functies merken: denken, voelen en handelen.

Kenmerken denken

Alles of niets en negatieve zelfbeoordeling.

Kenmerken voelen

Stemmingswisselingen, leegte en depressieve gevoelens, woede, verlatingsangst, en je verwaarloost en niet serieus genomen voelen.

Kenmerken gedrag

Impulsiviteit en zelfverwonding.

Overige verschijnselen zijn (chronische)suïcidaliteit, dissociatie ervaringen (controle kwijt over lichaam, er is een verandering in je bewustzijntoestand) en realiteitsvervormingen (hallucinaties en waandenkbeelden).

Ziekte bestrijden

Borderline kan niet bestreden worden, maar er zijn wel dingen waardoor mensen met borderline minder last hebben van hun klachten. Een voorbeeld hiervan is naar de psycholoog gaan. Of er vooruitgang wordt geboekt hangt af van de motivatie, eerlijkheid, actieve rol en de grenzen.

Overige bijzonderheden

Vrouwen hebben eerder last van depressie en zelfverwonding en mannen vooral van alcohol- en drugsmisbruik. Dit komt omdat vrouwen hun agressie eerder naar hunzelf richten en mannen naar anderen. Het feit dat er meer vrouwelijke borderline patiënten zijn, komt doordat er meer vrouwen seksueel misbruikt zijn en omdat vrouwen eerder op zoek gaan naar hulp. Mannen vind je eerder in de verslavingszorg en gevangenissen.