De relatie tussen toekomstige ouders

Zwangere vrouwen zijn niet alleen aanstaande moeders, met of zonder problemen tijdens hun zwangerschap en bevalling, ze hebben meestal ook een liefdesrelatie met een man, de toekomstige vader. Zwangerschap en bevalling kunnen beide partners de kans bieden dingen bij zichzelf en bij elkaar te ontdekken waarvan ze zich niet bewust waren. Welke gevoelens twee mensen ook voor elkaar hebben, het is ondenkbaar dat de nieuwe emoties, waarmee een zwangerschap gepaard gaat, hen onberoerd laten. Wanneer zij daar niet gemakkelijk met elkaar over kunnen praten, kan de zwangerschap een periode in hun leven worden waarin onbelangrijke irritaties uitgroeien tot een ernstig conflict.

De partners onder druk

Een tweetal mensen kan de overgangstijd van een zwangerschap als een tijd met veel spanningen beleven. Dat kan het geval zijn bij een stel dat een informele, zelfs terloopse, relatie met elkaar heeft. Ze hadden nog geen plannen gemaakt om met elkaar te trouwen, voelen zich nu verplicht dat te doen, of juist niet. Het geldt soms ook voor een man en vrouw die beiden een goede baan hebben en die zichzelf nog niet als aanstaande ouders beschouwden, maar die, nu het eenmaal zover is dat de vrouw ongewild zwanger werd, die zwangerschap niet willen onderbreken. Er kunnen ook heel wat spanningen optreden als een vrouw, die er innerlijk van overtuigd was dat het nooit zover zou komen, met de pil stopt omdat haar partner en zij achteraf bedachten dat het toch wel leuk zou zijn een kind te krijgen, onmiddellijk zwanger wordt zonder de tijd gehad te hebben die plotselinge ommezwaai nog eens rustig bij zichzelf te verwerken. Al die situaties vereisen een snelle aanpassing en één van de twee of beiden kunnen zich overrompeld voelen en tegelijkertijd verrast en enthousiast zijn. Zodra zij het andere mensen vertellen, krijgen ze vaak het gevoel te maken te krijgen met de meest onverwachte reacties. Sommige paren vermelden heftige tegenstand van familieleden, vooral van hun ouders, toen ze besloten nog geen kinderen te krijgen. Nu de vrouw tenslotte toch zwanger werd, worden ze overstelpt door de opluchting en de vreugde van diezelfde familieleden, alsof ze nu eindelijk zo verstandig zijn de sociaal geaccepteerde weg te volgen. Op de een of andere manier geeft hun dit het gevoel dat commentaar wordt geleverd op hun intieme relatie, ze voelen zich bekeken, worden erdoor geïrriteerd, ervaren het soms zelfs als bedreigend.

Problemen samen oplossen

Wanneer de zwangerschap een feit is, bevinden man en vrouw zich soms ieder in een andere wereld. Hij kan vinden dat zij zo kwetsbaar en onvoorspelbaar reageert. Hij heeft het gevoel dat hij niet meer verstandig met haar kan praten, over doodgewone dingen, dat ze alleen nog maar belangstelling heeft voor de baby. Hij kan zelfs het gevoel krijgen in de kou te staan, alsof hij opeens met een andere vrouw leeft. Op haar beurt kan zij hem zien als ongeïnteresseerd, tot niets bereid en liefdeloos. Als ze geen andere stellen kennen met dezelfde moeilijkheden kunnen ze de indruk krijgen dat hun probleem uniek is. Wanneer ze de kans krijgen met andere aanstaande ouders te praten, zullen ze geleidelijk tot het inzicht komen dat de tegenwoordige houding in de meeste Westerse landen door de druk van de buitenwereld op aanstaande ouders dikwijls aanleiding geeft tot emotionele spanningen. In praatgroepen kan dikwijls een brug geslagen worden tussen de sociaal bepaalde rollen van vrouw en man en dit kan ertoe leiden dat ze dichter tot elkaar komen.

Groepsgesprekken

In een van die praatgroepen werd de uitwerking van de zwangerschap op de onderlinge relatie besproken. Een vrouw, die het gevoel had dat ze haar eigen persoonlijkheid kwijt was geraakt als 'aanstaande moeder', merkte op dat ze bang was voor de invloed daarvan op haar relatie met haar man. Zouden ze, vroeg ze zich af, nu verder uitsluitend 'vader en moeder' zijn en niet meer man en vrouw? Haar verontrusting hierover had tot gevolg dat ze het soms de baby kwalijk nam. Er kwam naar voren dat ook anderen die druk herkenden en voelden en dergelijke angsten hadden. Sommigen vertelden dat ze beslist andere ouders wilden zijn dan hun eigen ouders, en hun kinderen op een volkomen andere manier wilden opvoeden. Ze streefden naar een gelukkiger huwelijk dan, naar zij dachten, hun ouders gehad hadden. Men was het erover eens dat het samen praten over die gedachten belangrijk was en dat je je niet moest beperken tot het bespreken van de dingen die voor de baby moesten worden aangeschaft. Wat voor ouders willen we zijn en hoe zien we onze partners als een van die ouders?

Vertrouwen krijgen

Veel paren gebruiken een grappige naam voor hun ongeboren kind en praten erover alsof het gaat om een vriend die ze erg goed kennen, maar nooit ontmoet hebben. Wanneer artsen prikken en betasten en het ziekenhuis de vrouw opneemt in de verloskundekliniek wanneer de bevalling begint, voelen ze dit soms als een inbreuk op een uiterst persoonlijke en intieme relatie tussen hen drieën. 'Onze' baby werd 'de baby', in hun gevoel zelfs 'een ziekenhuisbaby'. Een vrouw moet kunnen voelen dat de baby werkelijk van haar is: dat is belangrijk tijdens de zwangerschap, maar essentieel na de geboorte. Het huidcontact, waarvoor tegenwoordig gepleit wordt, voorziet hierin, al is dit in de eerste plaats bedoeld voor de baby.

Groeien door ervaring

Veel paren krijgen een kind voordat zij er werkelijk emotioneel aan toe zijn. Als gevolg komen veel kinderen ter wereld niet vanwege maar ondanks de gevoelens die de ouders voor elkaar hebben. Wanneer een vrouw beslist een onvoorbereide zwangerschap, het toevallige product van een 'los-vast'-relatie, te continueren, heeft zij extra emotionele steun nodig. Zelfs als een man een vrouw niets anders heeft te bieden, kan hij haar dit geven. Misschien besluiten ze toch tot abortus of afstand doen van de baby na de geboorte. Zo'n beslissing is pijnlijk voor beiden, maar er is de mogelijkheid dat zij van de ervaring leren en meer inzicht in eikaars gevoelens verwerven.