Kloofjestong: symptomen kloofjes in tong of groeven in tong

Kloofjestong: symptomen kloofjes in tong of groeven in tong Een kloofjestong – ook wel scrotale tong, lingua plicata, lingua fissurata of fissured tongue genoemd – is een veelvoorkomende onschuldige afwijking van het tongoppervlak. Deze goedaardige afwijking wordt gekenmerkt door diepe scheurtjes of groeven (fissuren) in het dorsale gedeelte van de tong. Dus op de tongrug. De bovenkant van de tong wordt de tongrug genoemd. Hoewel deze groeven verontrustend kunnen lijken, is het geheel pijnloos en ondervind je geen fysiek ongemak. Wel klagen sommige mensen over een brandend gevoel, pijn en een slechte adem, maar dit treedt op doordat voedselresten in de tongspleten achterblijven en voor irritatie zorgen. Een kloofjestong kan niet behandeld worden. Wel is een goede mondhygiëne belangrijk, zodat er geen etensresten in de kloofjes achterblijven.
Kloofjestong / Bron: Laila, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Kloofjestong / Bron: Laila, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Wat is een kloofjestong?

Een kloofjestong is een courante goedaardige afwijking van het tongoppervlak, die wordt gekenmerkt door groeven in de tong variërend in lengte en diepte: van kort tot lang en van oppervlakkig tot vrij diep. De groeven worden gezien in het dorsale gedeelte van de tong. Er kan sprake zijn van één of meerdere groeven. Patiënten zijn meestal asymptomatisch, tenzij zich vuil heeft opgehoopt in de fissuur of wanneer het zich voordoet in combinatie met lingua geographica of een andere aandoening (zie onder).

Synoniemen

Een kloofjestong staat ook bekend als:
  • kloventong
  • scrotale tong
  • scrotal tongue
  • furrowed tongue
  • lingua fissurata
  • lingua plicata
  • fissured tongue
  • fissuurtong
  • groeven in de tong[
  • scheurtjes in de tong

Hoe vaak komt het voor?

Een kloofjestong is een relatief veel voorkomende aandoening, met een geschatte prevalentie van 2% tot 11%. Er zijn meer mannen dan vrouwen met ene kloofjestong. Het kan in principe op alle leeftijden voorkomen, maar het treft vooral mensen van middelbare leeftijd en ouderen. De prevalentie neemt aanzienlijk toe met het voortschrijden der haren, waardoor 40% van de bevolking na de leeftijd van veertig jaar tekenen van een kloofjestong vertoont. Soms komen ook baby's ter wereld met scheurtjes in het tongoppervlak.

Wie kan het krijgen?

Iedereen kan in principe een kloofjestong ontwikkelen, vooral later in het leven. Hoewel de oorzaak onbekend is, is het geen besmettelijke ziekte en kunnen mensen het niet aan iemand anders doorgeven.

Groeven in de tong / Bron: Kozlovsk~commonswiki, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Groeven in de tong / Bron: Kozlovsk~commonswiki, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Kloofjestong symptomen

De symptomen van een kloofjestong zijn:
  • oppervlakkige of juist vrij diepe groeven
  • de kloven verschijnen aan de bovenkant en soms ook de zijkanten van de tong
  • veelal één of meerdere groeven/barsten met een diepte van 2-6 mm
  • soms is er een grote centrale groef, met kleinere spleten die loodrecht vertakken
  • soms hebben de kloofjes een dorsolaterale positie, waarbij de groeven zijwaarts op het bovenoppervlak van de tong lopen
  • de kloofjes maken soms contact met andere groeven, waardoor de tong in kleine lobben of secties wordt gescheiden
  • de kloofjes worden uitgesproken naarmate de jaren verstrijken
  • veelal geen pijnlijke tong, maar soms wel een brandend gevoel, pijn, tongirritatie en een slechte adem, met name indien voedselresten in de groeven terechtkomen

Een kloofjestong kenmerkt zich door een of meerdere groeven in de lengte van de tong. Het klinische uiterlijk van de kloofjes of groeven in de tong is zeer variabel, zowel wat betreft de richting, het aantal, de diepte als de lengte. De groeven kunnen oppervlakkig zijn, maar het komt ook voor dat de groeven vrij diep zijn. Een enkele keer zijn de kloven zo lang en diep, dat het lijkt alsof de tong in tweeën wordt gesplitst.

Oorzaak van een kloofjestong

Erfelijk

Hoewel de definitieve oorzaak anno 2024 onbekend is, vermoed men een polygene wijze van overerving, waarbij meerdere genenparen samen één erfelijke eigenschap bepalen. Veroudering en omgevingsfactoren kunnen ook bijdragen aan het aspect.

Geassocieerde aandoeningen

Een kloofjestong wordt ook gezien bij het Miescher-Melkersson-Rosenthal Syndroom (cheilitis granulomatosa) en het syndroom van Down. Voorts kan de kloofjestong gecombineerd gezien worden met de lingua geographica, ook wel landkaarttong genoemd. Daarnaast komt het relatief vaker voor bij mensen met psoriasis. Een kloofjestong kan ook optreden bij pernicieuze anemie, een vorm van bloedarmoede, en bij alcoholisme.

Melkersson-Rosenthal syndroom

Het Melkersson-Rosenthal syndroom is een zeldzame aangeboren aandoening die bestaat uit een triade van aanhoudende of terugkerende lipzwellingen of zwellingen in het gezicht, intermitterende zenuwuitval van de nervus facialis (aangezichtszenuw), en kloofvorming in de tong. De etiologie van deze aandoening is nog onbekend.

Landkaarttong / Bron: Jbarta, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Landkaarttong / Bron: Jbarta, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Landkaarttong

Lingua geographica (landkaarttong) is een goedaardige aandoening van de tong, die leidt tot gladde rode vlekken op de tongrug die zijn omgeven met een witte aanslag. Het aspect is steeds aan verandering onderhevig. De oorzaak is onbekend.

Onderzoek en diagnose

De diagnose wordt meestal 'op het oog' gesteld. Een biopsie is meestal niet nodig. Bij een biopsie wordt een klein stukje weefsel weggenomen, een zogeheten 'biopt'. Het weggenomen weefsel wordt door de patholoog onder de microscoop onderzocht in het laboratorium.

Tong goed schoonhouden / Bron: WDnetStudio, PixabayTong goed schoonhouden / Bron: WDnetStudio, Pixabay

Kloofjestong behandeling

Geen behandeling

Kloven in de tong kun je niet genezen. Er is geen behandeling voor de kloofjestong. Indien symptomatisch, kunnen patiënten met een kloofjestong aangemoedigd worden om het tongoppervlak goed schoon te houden door deze te poetsen met een tandenborstel. Er kunnen namelijk etensresten in de groeven achterblijven. Een goede mondhygiëne is daarom belangrijk. Naast gewone tandenborstels, zijn er talrijke specifieke apparaten om de tong te reinigen.

Nader onderzoek

Indien de patiënt symptomen vertoont van het Melkersson-Rosenthal syndroom, dan is nader onderzoek nodig. Vooral als er sprake is van zenuwuitval.

Landkaarttong

Voor de landkaarttong zijn geen effectieve behandelingsmogelijkheden bekend. Deze aandoening geeft vaak geen klachten en gelet op het goedaardige karakter van de aandoening, is behandeling ook niet nodig.

Prognose

De kloofjes kunnen in de loop der jaren wat dieper worden.

Preventie

Het reinigen van de tong helpt irritatie en mogelijk slechte adem te voorkomen die kunnen ontstaan doordat voedsel vast komt te zitten in de groeven. Naast gewone tandenborstels zijn er bij de meeste apotheken tal van specifieke hulpmiddelen om de tong te reinigen verkrijgbaar. Je tandarts kan je eventueel helpen door aanbevelingen te doen over apparaten voor tongreiniging.

Lees verder

© 2011 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Kloofjestong: Tongafwijking met groeven of kloven in de tongKloofjestong: Tongafwijking met groeven of kloven in de tongEen kloofjestong is een goedaardige tongafwijking waarbij een patiënt diepe groeven (kloven) in het dorsale oppervlak va…
Een slechte ademEen slechte ademEen slechte adem is een probleem waar veel mensen last van hebben. Niet alleen voor jezelf heel vervelend, maar ook voor…
Bultjes op de tongBultjes op de tongIedereen heeft wel eens last van bultjes op de tong. Deze moeten niet verward worden met de normale kleine bultjes oftew…
Stukje plastic op tong laten naaien, om af te vallenStukje plastic op tong laten naaien, om af te vallenHoe ver wil je gaan om af te vallen? Als een maagverkleining te rigoureus voor je is, dan is de Tong Patch (een stukje p…

Het slaaponderzoek: polysomnografieHet slaaponderzoek: polysomnografieSlapeloosheid kan tot veel klachten leiden. Om mogelijke oorzaken van slapeloosheid te onderzoeken is het soms noodzakel…
Café au lait vlekken: symptomen, oorzaak en verwijderenCafé au lait vlekken: symptomen, oorzaak en verwijderenCafé-au-lait is een koffie verkeerd op z'n Frans. Een café au lait macula (CALM) of café au lait vlekken is een lichtbru…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Evcimik, Wikimedia Commons (CC0)
  • AAOM. Fissured Tongue. https://www.aaom.com/fissured-tongue (ingezien op 13-6-2021)
  • Reamy B.V, Derby R., Bunt C.W.: Common tongue conditions in primary care. Am Fam Physician. Mar 1 2010;81(5):627-34.
  • http://www.huidinfo.nl/kloofjestong.html
  • Tandarts. Tong. https://www.tandarts.nl/mondzorg/aandoeningen/tong (ingezien op 29-9-2022)
  • Wikipedia. Fissured tongue. https://en.wikipedia.org/wiki/Fissured_tongue (ingezien op 3-6-2019)
  • Afbeelding bron 1: Laila, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 2: Kozlovsk~commonswiki, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 3: Jbarta, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 4: WDnetStudio, Pixabay
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 14-02-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.