Natuurlijk antibioticum - Propolis of bijenbalsem

Natuurlijk antibioticum - Propolis of bijenbalsem Propolis of bijenbalsem is een natuurlijk antibioticum. Propolis is een soort balsem dat door bijen wordt verzameld. Propolis blijkt bij diverse klachten, ziektes en aandoeningen een goede werking te hebben. Bijenbalsem is een plantaardig, natuurlijk antibioticum. Ook versterkt het de werking van (reguliere) antibiotica. Propolis werkt bij aandoeningen als astma, aften, bloedvaten, darmklachten, gewichtsproblemen, herpes. Wat is propolis precies is en bij welke klachten kan het worden toegepast?

Bijenbalsem (propolis) als natuurlijk antibioticum

Propolis is te beschouwen als een natuurlijk, plantaardig antibioticum. Propolis is een soort balsem dat door bijen wordt verzameld vanuit knoppen en bladeren van verschillende bomen en planten. De bijen vormen dit om c.q. mengen de verzamelde balsem met bestanddelen van stuifmeel en voegen er verschillende soorten werkzame enzymen en fermenten aan toe. Er is aangetoond dat er behalve drie soorten was (andere dan de was van raten) nog 18 stoffen in voorkomen, welke grotendeels uit antibiotica stoffen, anti-oxidanten en vluchtige oliën bestaan.

Propolis

Het begrip propolis is ontleend aan het Grieks. Pro betekent voor en polis is stad. Hier zou uit afgeleid kunnen worden dat hiermee wordt bedoeld dat de bijen propolis 'ten behoeve van (voor) de gemeenschap (stad)' gebruiken. Er is nog een andere uitleg voor het woord propolis, waarbij gesteld wordt dat het woord is afgeleid van het werkwoord 'polire' dat polijsten betekent. Dit zou kunnen wijzen op het gegeven dat bijen de propolis gebruiken om de cellen, waarin de koningin eitjes gaat leggen, met propolis glanzend maken.

De term propolis

De term wordt gebruikt om een heel scala van harsachtige en balsemachtige stoffen (gommen) aan te duiden, die door bijen verkregen wordt door omzetting van harsen, zodat het de propolis wordt die wij uit de bijenkast kunnen schrapen. Door toevoeging van enzymen door de bijen, vinden er chemische veranderingen plaats in de aanwezige stoffen en ontstaat er een duurzaam werkzame stof. De bijen gebruiken heel veel verschillende soorten grondstoffen voor propolis.

Er zijn verschillende soorten propolis. Zo blijkt propolis uit bergachtige streken, waar veel verschillende aromatische planten voorkomen, betere therapeutische eigenschappen te hebben. Sommigen beweren dat bijen in de buurt van bossen, en speciaal naaldbossen, meer propolis blijken te verzamelen uit hars van de bomen dan bijen in het open veld.

Bestanddelen propolis

Hoewel men er nog steeds niet helemaal zeker van is, wordt in het algemeen aangenomen dat naast stuifmeel, het grootste deel van de propolis wordt verzameld van verschillende boomsoorten o.a. populier, berk, iep, els, beuk, paardenkastanje, conifeer en bepaalde naaldbomen. Verder wordt in mindere mate ook verzameld van talloze kruidachtige plantensoorten. Er is nog weinig bekend over het verzamelen van balsemsoorten. Maar vele soorten stoffen uit de harsachtige afscheidingen van bomen en planten worden in propolis teruggevonden, ook nadat de bijen het materiaal omgewerkt hebben tot de propolis die we kennen.

Totstandkoming van propolis (bijenbalsem)

Om stukjes balsem van bv. populierenknoppen af te breken, gebruiken de bijen hun achterpoten en monddelen. Ze kauwen de stukjes, die bevochtigd worden met speeksel. Hierna worden er met de kaken klompjes van gekneed. De bijen brengen met behulp van hun pootjes de klompjes van de kaken via de tibia (dijbeen) naar de stuifmeelkorfjes. Terwijl de bij al nieuwe stukjes balsem aan het afknabbelen is, worden ondertussen de klompjes balsem in de stuifmeelkorfjes afgeleverd (kruiselings pootjeswerk). De bijen manipuleren de propolis bijzonder handig. Hoewel het materiaal nogal kleverig is, kunnen ze het gemakkelijk bewerken en overbrengen. Het is mogelijk dat tijdens het verzamelen en kauwen van balsem uit klieren nieuwe stoffen aan het speeksel worden toegevoegd om de bewerking mogelijk te maken, maar mogelijk ook om de kwaliteit te verbeteren. Waarschijnlijk is deze bewerking het overgangsstadium van balsem naar propolis. Als de balsem nog zacht is, trekken de bijen er draden van. Bij een knop met balsem aangekomen, zoekt de bij eerst het beste (geurigste) plekje op en pakt dan de balsem tussen de kaken en trekt/breekt er een draad af. Daarna neemt de bij de balsem over met de middelste poten, maakt er een klompje van en brengt het dan in een stuifmeelkorfje van de achterste poten.

Deze werkzaamheden worden net zo lang herhaald totdat de hoeveelheid propolis aan de achterpoten voldoende is. Het verzamelen van voldoende propolis kan lang duren. Als de bij voldoende propolis heeft, moet ze de lading aan het bijenvolk afleveren. Daar wordt meestal geen haast mee gemaakt. Vaak moet de bij uren (en er is zelfs een keer vastgesteld twee dagen) wachten tot het vrachtje wordt afgenomen. Ze kan dit werk namelijk niet alleen verrichten, omdat de substantie blijkbaar te taai en te kleverig is geworden. De bijen die de propolis afnemen, gebruiken het onmiddellijk om er celwanden midden in het nest mee te poetsen of om de propolis als voorraad op te slaan. De bijen die propolis van de haalbijen afnemen, trekken deze er met de kaken af op dezelfde manier als propolis van de knoppen wordt gehaald, zoals hierboven beschreven is.

Gebruik propolis door de bijen zelf

Propolis is de harsachtige kitstof, ook wel bijenkorfcement genoemd, die het bijenvolk of de bijenstaat beschermt tegen infecties.
Infecties hebben een vernietigende uitwerking op een bijenvolk. Propolis voorkomt het binnendringen van ziekten in de bijenkast. Propolis wordt door de bijen zelf voor verschillende doeleinden gebruikt, o.a. om:
  • Voor een klein deel in de wasraten te verwerken.
  • Het gehele bijennest mee te omhullen, naden te dichten en om er vreemde voorwerpen, die kunnen bederven (bijvoorbeeld dood ongedierte) mee te omhullen.
  • De cellen waar de eitjes in gelegd zullen worden grondig op te poetsen, waardoor de larven tegen ziektes beschermd worden zodra ze uitkomen.

Propolis bij klachten, aandoeningen en ziektes

Propolis is te beschouwen als een plantaardig antibioticum en heeft als voordeel dat het niet schadelijk is, geen bijverschijnselen geeft en de darmflora - de gunstige darmbacteriën - niet aantast (i.t.t. reguliere antibiotica).

Propolis heeft echter niet de kracht van de reguliere antibiotica, zodat bij ernstige problemen toch de reguliere vorm gebruikt dient te worden. Propolis heeft dankzij de ontelbare (vluchtige) bestanddelen een zeer eigen balsemende geur en bevat talrijke vitamines (A, B, C, E) en sporenelementen.

Eigenschappen van propolis

  • Activering van het afweersysteem.
  • Stimuleert het immuunsysteem.
  • Remt bacterie groei.
  • Is schimmelwerend.
  • Is ontstekingsremmend.
  • Heeft een anti virale werking.
  • Bevordert weefsel- en celgroei.
  • Verstevigt de bloedvaten.
  • Bevordert de opslag van glycosiden (energierijke stoffen in de spieren, vooral de hartspier)
  • Verbetert de werking van de klieren, waaronder de alvleesklier (productie van insuline)
  • Ziekteverwekkers worden niet resistent voor propolis (is bij reguliere antibiotica wel het geval)
  • Versterkt de werking van bv. penicilline en kan naast alle reguliere medicijnen worden gebruikt.

Toepassingen van propolis

  • Aften.
  • Astma.
  • Darmklachten.
  • Galblaasaandoeningen en galstenen.
  • Gewrichtsproblemen.
  • Gordelroos.
  • Huid, versterking huidfuncties.
  • Herpes.
  • Kaakontsteking.
  • Keelproblemen.
  • Luchtwegen.
  • Ontstekingen in het algemeen.
  • Oorinfecties.
  • Pollenallergie.
  • Prostaatklachten.
  • Psoriasis.
  • Voorhoofdholte-ontsteking.
  • Ziekte van Parkinson.

Verhoging van de natuurlijke weerstand

Propolis verhoogt de natuurlijke weerstand van het lichaam, is antioxiderend en immunostimulerend. Propolis wordt ook gebruikt om besmetting van typische winterkwaaltjes te voorkomen. Preventief is een kuur van 1 week per wintermaand voldoende om de hele winter klachtenvrij te blijven.

Propolis is van verschillende merken te krijgen, soms als bestanddeel van een ander middel. Voorbeelden van merken zijn o.a.: AOV, Herbalife, Natufit, Health supplies, Naturapharma, KernGezond, Bional Pharma, VitOrtho
© 2007 - 2024 Jvd, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Antibiotica: bestrijding van infectieziektenAntibiotica: bestrijding van infectieziektenOnze gezondheid wordt op diverse manieren bedreigd, waaronder door microscopisch kleine organismen: virussen, bacteriën,…
De anticonceptiepil en antibioticaDe anticonceptiepil en antibioticaOver het gelijktijdig gebruik van de anticonceptiepil en antibiotica is nog veel onduidelijk. Bepaalde studies stellen d…
Chlooramfenicol: Soort antibioticum voor ooginfectiesChlooramfenicol: Soort antibioticum voor ooginfectiesChlooramfenicol is een antibioticum dat de eiwitsynthese (productie van eiwitten) in bacteriën remt, wat leidt tot een b…
Het gevaar van antibiotica: resistentieHet gevaar van antibiotica: resistentieAntibiotica: het wordt door velen als een makkelijke en snelle oplossing gezien voor aandoeningen zoals een blaasontstek…
Alternatieve geneeswijze - FytotherapieAlternatieve geneeswijze - FytotherapieFytotherapie, niet te verwarren met fysiotherapie, betekent 'Genezen met planten'. Fytotherapie is een natuurgeneeswijze…
Natuurlijk antibioticum colloïdaal zilverNatuurlijk antibioticum colloïdaal zilverNatuurlijk antibioticum colloïdaal zilver werd rond 1900 al toegepast, maar werd overruled door farmaceutische antibioti…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Christian Birkholz, Pixabay
  • Gilstar, M. Kruidenvademecum. Kosmos
  • Bisset, H. Herbal drugs and phytopharmaceuticals
  • Orthovisie - Diverse artikelen
Reacties

Vranken Josette, 27-11-2012
Mijn zoon heeft de ziekte van cron. Kan propolis hem helpen? En zo ja is de dosis van de verpakking in warenhuizen voldoende? Mvg Josette Reactie infoteur, 30-11-2012
Beste Josette,

Ik heb er zelf onvoldoende ervaring mee om je een bevredigend antwoord te kunnen geven. Mogelijk brengt de informatie op de gelinkte site je verder?
http://www.fonteine.com/crohn.html

Mvg

Alexandra, 08-08-2008
Ik heb Helicobacter Pylori, al twee maal antibioticakuur gehad (Pantopak), maar blijkt dat toch heeft niet geholpen. Nu heb ik van iemand gehoort dat propolis kan voor mij helpen. Is dat zo? Op dat moment heb ik propolis granulat 15 gr. Of misschien moet iets anders? Andere produkt van propolis, of calloidal zilverwater? Reactie infoteur, 23-08-2008
@ Alexandra, inderdaad kunnen zowel Propolis als Colloidaal Zilverwater bij Heliobacter Pylori helpen. Het is een kwestie van uitproberen wat de juiste dosis of dosering is en welke van de twee het beste werkt. De een reageert er namelijk sterker op dan de ander. In ieder geval is het niet raadzaam om beide middelen door elkaar heen te proberen. Maar te beginnen met Propolis b.v. en dit enige tijd uit te proberen, eventueel met hogere dosering. Mocht dit niet afdoende helpen, over te schakelen op colloidaal zilver. Het zijn in ieder geval beide middelen die menigeen van klachten heeft afgeholpen die niet door de reguliere anti-biotica veminderden.
Veel succes ermee en hopelijk komt er binnenkort klachtenvermindering!
Groeten van Sila (auteur artikel)

M. Rijken, 14-07-2008
Ik zit al 6 weken met pijn in mijn heup. Foto's hebben aangetoond dat wervel 4 en 5 in mijn rechterheup ingedrukt zijn, scheef zitten en men heeft slijtage ontdekt. De huisarts vertrouwde een en ander niet en heeft mij doorgestuurd naar een neuroloog welke een MRI scan heeft laten maken waarvan ik de uitslag a.s. woensdag krijg. De pijn wordt momenteel onderdrukt door "pijnstiillers". Ik ben er echter niet blij mee en vraag me af of Propolis en effectief middel hiervoor is. Graag uw advies! Reactie infoteur, 23-08-2008
M. Rijken, Propolis kan pijn verzachten, maar of het ook pijnstillers kan vervangen is niet bij voorbaat te zeggen. Dit hangt af van persoonlijke gevoeligheid/al dan niet sterke reactie op propolis en de plaats/oorsprong van de pijnklachten. In ieder geval is Propolis veilig, heeft geen bijwerkingen en kan zonder risico uitgeprobeerd worden om te kijken of/hoe het helpt.
Sterkte met de heupklachten!
Groeten van Sila (auteur artikel)

Marijke, 10-07-2008
Ik heb nog een pot Propolis 100 Vcaps, helemaal dicht, maar er staat een houdbaarheid op van 03/2006. Nu weet ik dat het verplicht is een datum te vermelden, maar soms kunnen de producten probleemloos nog jaren gebruikt worden. Is dat met Propolis ook het geval? Of moet ik het echt weggooien? Graag uw advies. Reactie infoteur, 23-08-2008
@ Marijke, je kunt deze Propolis Vcaps echt nog wel gebruiken. Het kan zijn dat ze iets in werkzaamheid afnemen na de expo datum, maar het is niet gevaarlijk of zo om het te nemen. Toch zou ik het niet nog meer jaren bewaren.
Succes ermee!
Groetjes van Sila (auteur artikel)

M. de Vries, 13-05-2008
Ik heb regelmatig last van pijn achter ogen net of er vocht achter zit, pijn bovenop de neusrug, en veelvudig knappen in de neus, vooal als ik op bed lig, er is geconstateerd dat ik een scheef neustussenschot heb, maar een operatie zou niet veel helpen, aldus de huisarts, tevens heb ik fibromyalgie, zou propolis kunnen werken voor mij, en zijn er meer mensen met deze klachten? Is het ook bij de drogist te koop? Reactie infoteur, 23-08-2008
@ M de Vries, het zou best kunnen dat propolis hierbij kan helpen. Sommige mensen met vergelijkbare klachten hebben er baat bij gehad. Het is wel zo dat de een er sterker/beter op reageert dan de ander. Ook is colloidaal zilverwater -ook een natuurlijk anti-bioticum- misschien een idee. Een link naar een artikel hierover staat hier ook boven in het artikel.
Sterkte ermee,
Groetjes van Sila (auteur artikel)

Paula, 24-04-2008
Dood propolis ook het herpes virus? Reactie infoteur, 23-08-2008
@ Paula, helaas durf ik dit niet met zekerheid te zeggen. Mogelijk is het goed om deze vraag voor te leggen aan een natuurapotheek online of op de website van www.propolis.nl die de precieze indicaties en contra-indicaties waarschijnlijk weten.
Succes ermee,
Groet van Sila (auteur artikel)

C. Fraanje, 27-03-2008
Waar kunnen wij propolis kopen? Reactie infoteur, 28-03-2008
@C.Fraanje, er zijn verschillende sites op internet waar propolis online besteld kan worden, onder andere op www.propolis.nl en door het zoekwoord 'Propolis' in te typen bij Google zoeken.
Groet van Sila

Tineke van Diggelen, 15-02-2008
Ik heb een flesje Propolis tinctuur. In welke dosering neem ik dit in om mijn weerstand en immuunsysteem te verhogen. Veel last van verkoudheden en bijholte ontstekingen, ook in mijn kaak. Kan ik het puur op een plek in mijn mond smeren, die ontstoken is?
Groeten Tineke Reactie infoteur, 18-02-2008
@ Tineke, de dosering hangt af van de samenstelling en kwaliteit (concentratie) van de propolis. Als het goed is, kun je dit op de bijsluiter of het etiketje zien.
Je kunt propolis ook uitwendig gebruiken en op plekjes (in jouw geval mond) smeren.
Hopelijk heeft het bij jou net zo'n goed effect als bij Jeanne, sterkte ermee!

Groetjes van Sila (auteur artikel)

Jeanne van Oss, 14-02-2008
Heb sinds ik propolis gebruik minder last van mondontsteking en minder last van artritus. Reactie infoteur, 15-02-2008
@ Jeanne, bedankt voor deze informatie, mogelijk hebben anderen er ook iets aan. Fijn!

Groetjes van Sila

Lucie van Kerckhoven, 11-01-2008
Sedert twee weken gebruik ik propolis en mijn problemen met artrose en de pijn in mijn gewrichten zijn helemaal verdwenen. Ik probeerde voordien al heel wat middelen. Reactie infoteur, 12-01-2008
@Lucie, wat ontzettend fijn en wat zal dat een opluchting zijn… eindelijk een middel vinden dat werkt!
Groet van Sila (auteur artikel)

Frans Bemelmans, 11-01-2008
Gebruik naast een antibioticum Minocin sedert 3mnd. en 3x daags propolis (per keer 21 druppels) tegen een hardnekkige haarwortelinfectie. Kan propolis zonder schadelijke gevolgen dagelijks ingenomen worden? Reactie infoteur, 12-01-2008
@ Frans, Propolis kan (voor zover bekend) zonder problemen dagelijks en ook langer aaneen zonder schadelijke gevolgen ingenomen worden.
Veel succes en sterkte met de infectie!
Groet van Sila (auteur artikel)

Bernadettevan der Waal, 26-11-2007
Beste mensen, mijn vriendin haar paard heeft een schimmelinfectie in zijn hoef, zou propolis hier kunnen helpen de schimmel uit te bannen?
hoop op een antwoord.

Hartelijk dank, Bernadette van der Waal Reactie infoteur, 26-11-2007
@Beste Bernadette, er is vaker met succes propolis toegepast in het geval van schimmelinfectie bij dieren. Specifiek in een hoef is mij niet bekend, maar het is zeker de moeite waard om het te proberen! Succes ermee! Groet van Sila (auteur artikel)

Paula, 08-11-2007
Mijn man had langdurig keelonsteking en door propelis is hij ervan afgekomen, en nu blijft hij het doorgebruiken omdat hij voor de klas staat en steeds in aanraking komt met kinderen.

Zelf ben ik een paar maanden geleden begonnen i.v.m ontsteking aan mijn tand en verder een slechte weerstand, kamp ik al jaren mee en nu wil ik het voorlopig blijven gebruiken,
mijn vraag kunne wij dit blijven gebruiken?

Alvast bedankt,
Paula Reactie infoteur, 12-11-2007
@Paula, voor zover mij bekend, kun je Propolis probleemloos blijven gebruiken. Groet van Sila

Liset, 01-11-2007
Samen met een vriendin ben ik bezig met een PWS (werkstuk) over propolis (en allerlei andere bijenproducten) en hun werkingen. Dit klinkt mij dus allemaal heel gaaf in de oren maar ik was benieuwd welke bronnen gebruikt zijn voor dit artikel, zou ik dit kunnen krijgen? Of zijn die bronnen die er onder staan alles? Ik ben nog opzoek naar de manier waarop propolis dit effect bewerkstelligt. Dus door welke bestandsdelen dit komt en hoe je lichaam hierop reageert. Elke bron is van harte welkom, ik hoop op reacties van u allen. Alast bedankt, liset Reactie infoteur, 03-11-2007
@Liset, de informatie is inderdaad afkomstig uit de genoemde bronnen, eigen ervaring en materiaal uit een opleiding (orthomoleculaire geneeskunde). Misschien kun je verder kijken op de bijen.startpagina.nl, waarvan de link onderaan het artikel staat. Of een andere mogelijkheid: www.propolis.nl. Veel succes met jullie PWS!
Groetjes van Sila

Laura vd Meer, 10-10-2007
Propolis heft mij van een landurige keelonsteking afgeholpen zonder bijwerking. Reactie infoteur, 11-10-2007
@ Laura, wat goed om te horen. Zou je (als je wilt) kunnen aangeven in welke vorm en dosis, zodat anderen dit misschien als tip kunnen gebruiken? Alvast bedankt!
Groet van Sila (auteur artikel)

Jvd (613 artikelen)
Laatste update: 08-02-2017
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Natuurgeneeswijze
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.