De geneeskracht van grote pimpernel

Van oorsprong groeit dit plantje met de bordeaux rode langwerpige bloem in Europa, Noord Amerika en Azië. Je ziet hem op het hele Noordelijk Halfrond. Grote pimpernel groeit graag op vochtige weilanden. Ook in de schaduw doet hij het goed en als de grond in de zomer wat uitdroogt, blijft deze plant het uitstekend doen. De bladeren, bloemen en bloemknopjes zijn een wilde groente en kunnen uitstekend in een salade worden verwerkt. De bladeren kunnen gedroogd worden om in een zelf gemaakte kruidenthee te worden gestopt. De plant wordt 60 centimeter hoog en krijgt een tweeslachtige of hermafrodiete bloem; dat is een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken. Tegenwoordig wordt de grote pimpernel verkocht als borderplant. Het is ook een waardplant; zo trekt hij vlinders aan. Een voorbeeld van een vlinder die op de grote pimpernel afkomt is het pimpernelblauwtje. De geneeskracht van grote pimpernel wordt voornamelijk aangewend bij brandwonden, dysenterie en insectenbeten. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Traditioneel gebruik
• Naamgeving
• Werkzame stoffen
• Grote pimpernel, de belangrijkste aanwendingen
• Uitwendig gebruik grote pimpernel
• Dosis en veiligheid
• Bezoek een arts of fytotherapeut

Traditioneel gebruik

Grote pimpernel wordt traditioneel gebruikt om thee van de wortel of de blaadjes te zetten. Dit is een volksmedicijn bij onder andere bloedingen, diarree, dysenterie en longtering of tuberculose. In de Chinese geneeskunde is de plant bekend onder de naam Di Yu en wordt het bij uitstek ingezet bij bloedige dysenterie. Daarnaast wordt het blad gebruikt om bloed te stelpen; er zitten stoffen in de bladeren die het bloedstelpen bespoedigen. Zulke dingen zijn goed om te weten voor mensen die in de natuur wandelen en even geen EHBO-kistje bij zich dragen. Neusbloedingen werden ook met grote pimpernel behandeld, net als brandwonden en insectenbeten.

Naamgeving

In het Latijn wordt grote pimpernel Sanguisorba officinalis genoemd. In het Nederlands heeft deze plant enkele alternatieve namen zoals: Grote pimpernel, Tuinpimpernel, Groot sorbenkruid, Grote bevernel, Bevernel, Drakenkruid, Bloedkruid, Weidepimpernel, Waalse pimpernel, Rode pimpernel en Stoffertjes. Sanguisorba betekent ´bloed´ of eigenlijk ´bloed van een wees´. De plant kreeg deze naam omdat vele medicinale werkingen met het bloed te maken heeft. Officinalis is een achtervoegsel wat aan alle planten is gegeven met een overduidelijke, alom geaccepteerde medicinale werking.

Werkzame stoffen

Van grote pimpernel wordt voor fytotherapeutische doeleinden de wortel gebruikt. Hierin zitten de volgende werkzame stoffen: tanninen, triterpeensaponinen zoals sanguissorbine en sanguisorbigenine, etherische olie, zetmeel en calciumoxalaat. Modern wetenschappelijk onderzoek uit China toont aan dat de tanninen in grote pimpernel effectiever werken als de hele plant wordt gebruikt in vergelijking met geïsoleerde tanninen.

Grote pimpernel, de belangrijkste aanwendingen

De wortel van grote pimpernel is adstringerend; het werkt samentrekkend op de slijmvliezen. Daarbij vernauwt het de bloedvaten en is het bloedstelpend. Deze combinatie van medicinale eigenschappen is voor fytotherapeuten aanleiding om het voor te schrijven bij de volgende indicaties:

• Diarree,
• Dysenterie,
• Aambeien,
• Adjuvans bij enteritis en colitis(darmontstekingen),
• Metrorragieën of overmatig baarmoederlijke bloeding.

Uitwendig gebruik grote pimpernel

De samentrekkende, antibacteriële en ontstekingswerende eigenschappen van grote pimpernel zijn als enigszins mild te kwalificeren maar kunnen desondanks uitwendig worden toegepast. In de fytotherapie vindt deze geneesplant vooral toepassing bij de volgende huidaandoeningen of uitwendige perikelen:

• Eczeem,
• Aambeien,
• Wonden,
• Brandwonden.

Dosis en veiligheid

Er is een aantal manieren om deze geneesplant te gebruiken.

• Afkooksel: drie tot vier koppen per dag, vijf gram per theeglas.
• Vloeibaar extract: Vijf gram per dag.
• Alcoholatuur: Viermaal 40 druppels per dag.

Bij deze therapeutische doses zijn geen bijwerrkingen te verwachten. Je kunt zelfs meer van deze plant eten. Het is een wilde groente en past prima als alternatief slablad in een wilde salade, samen met bijvoorbeeld hondsdraf, geblancheerde brandnetel, weegbree, vogelmuur, zevenblad, zuring en paardenbloemblad.

Bezoek een arts of fytotherapeut

Een groot deel van de informatie over de in dit artikel genoemde geneesplant komt uit het boek Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst. Dat is een handboek in de fytotherapie. Het is echter niet geschikt om aan zelf-genezing te doen. Wie ergens last van heeft dient een arts of fytotherapeut op te zoeken voor een goede diagnose en keuze voor de beste middelen, afgestemd op jouw persoonlijke situatie. De kennis en wetenschap die hier genoemd staan is van puur informatieve aard.