ADHD (Alle Dagen Heel Druk)

Elk kind heeft het wel eens moeilijk om de aandacht er bij te houden of kan niet stil zittenl. Maar bij iemand met ADHD overheerst het gebrek aan concentratieen valt de impulsiviteit en hyperactiviteit op. Het is moeilijk om het dagelijkse leven te organiseren. Moeite met plannen, dagelijkse contacten, relaties onderhouden. ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder.

Verschijnselen van ADHD

Iemand kan ADHD hebben wanneer meerdere van onderstaande verschijnselen aanhoudend sterk aanwezig zijn, zowel thuis, op school als in sociale contacten zoals bij sportverenigingen.

Aandacht- en concentratieproblernen ( Attention Deficit)

Iemand met ADHD is snel afgeleid. Alle prikkels laten zijn aandacht afdwalen, waardoor hij vergeet waar hij mee bezig was.
Het is goed om op te merken dat 'concentratie' bestaat uit twee delen. Een eerste deel is het deel dat zorgt voor aandachtig met een werk bezig kunnen zijn. Het zogenaamde focussen een tweede deel is de mate van afleidbaarheid.

Afleiding, dat kan de telefoon zijn, een kat in de tuin of een klasgenoot die zit te giechelen, maar ook de eigen fantasie en gedachtegang. Daardoor maakt hij dingen niet af, begint hij om de haverklap aan iets anders en maakt je veel onnodige fouten. Heeft iemand ADHD, dan kan hij moeilijk luisteren en dingen onthouden, waardoor andere mensen het gevoel hebben nauwelijks contact te krijgen. Afspraken worden vergeten, verjaardagen en spullen raken kwijt.

Hyperactiviteit of overbeweeglijkheid( hyperactivity)

Jonge kinderen met ADHD wiebelen, draaien of friemelen voortdurend, of tikken steeds met hun voet op de grond. Ze praten veel en druk en kunnen erg doordraven. Bij het volwassen worden lijkt de hyperactiviteit op het oog vaak af te nemen. Maar van binnen voelen volwassenen met ADHD zich vaak nog even onrustig als vroeger maar de onrust heeft zich geinterneerd het is een spanning geworden die in het lichaam zit maar gecontroleerd kan worden. Ze hebben geleerd de neiging tot bewegen te onderdrukken. Heeft iemand ADHD, dan gaat ontspannen moeilijk.Sommige ouders maken het vergelijk met een opgedraaide veer die langzaam ontspant.

Impulsiviteit

Mensen met ADHD handelen voor ze denken. Doen dingen zonder er bij na te denken en kicken op 'gevaarlijke' ondernemingen. Ze vallen mensen in de rede, flappen dingen eruit, geven antwoord voordat de vraag helemaal is gesteld of dringen voor zonder dit in de gaten te hebben.

Overige verschijnselen

• Heftige en onvoorspelbare emotionele uitbarstingen, bijvoorbeeld driftbuien en huilbuien. Dit komt ten dele door de ADHD, ten dele uit frustratie doordat veel dingen niet Lukken.Zie stoornis ODD
• Peste en gepest worden op school.
• Moeite onderscheid te maken tussen hoofd- en bij- zaken.
• Moeite sociale signalen op te vangen.
• Weinig gevoel voor tijd hebben en moeilijk kunnen plannen. Dit uit zich bijvoorbeeld in te laat komen op afspraken en opdrachten niet op tijd afkrijgen.
• Onhandigheid, houterigheid; vaak vallen en knoeien,waardoor verwondingen ontstaan.

Comorbide verschijnselen

De hoofdverschijnselen van ADHD komen in 50% van de gevallen overeen met andere gedragstoornissen zoals vormen van autisme, syndroom van Gilles de la tourette, Bipolaire stoornis. ADHD gaat bij meer dan de helft van de mensen gepaard met andere psychische klachten, zoals depressie en angst- en dwangstoornissen. Bij jongeren komt de combinatie met Leerproblemen, zoals dyslexie ,Leesblindheid, discalculie en agressief gedrag nogal eens voor. ADHD kan verder samengaan met eet-, gok-, drugs- of alcoholverslaving.

Vormen van ADHD

Soms hebben ADHD’ers wel grote problemen de aandacht ergens bij te houden! maar zijn niet hyperactief. Integendeel juist opvallend stil, dromerig en passief. Deze vorm van ADHD wordt ook wel ADD genoemd, Attention Deficit Disorder ADHD kan zich ook uiten in grote impulsiviteit en hyperactiviteit zonder aandachtsproblemen.

Achtergronden

ADHD ontstaat vanaf de geboorte.Moeders hebben het dan meestal over huilbaby's die moeilijk de slaap konden vatten. Bij het ontstaan spelen biologische factoren een belangrijke rol. Ook mogen we hier de factor 'overerving niet uit het oog verliezen. Meestal is het zo dat wanneer een kind ADHD'er is ook de vader of de moeder ADHD heeft.

Verwerking van informatie uit de buitenwereld in de hersenen verloopt bij mensen met ADHD anders dan bij mensen zonder ADHD. Bij het ontstaan hiervan is aanleg! Vooral erfelijkheid, van groot belang: ADHD komt in bepaalde families vaker voor Soms kan de aandoening het gevolg zijn van een hersenbeschadiging bij de geboorte, van een infectie of van ernstig hoofdletsel.

Sociale factoren kunnen maken dat de ADHD tot uiting komt of verergert. Bijvoorbeeld spanningen tussen ouders, een chaotische opvoedingssituatie, veel afkeuring of pestgedrag op school.

Creatief

Mensen met ADHD zijn zelden saai en er valt altijd wel wat met ze te beleven. Vaak zijn ze heet energiek, enthousiast en vol plannen. Het is niet ongewoon dat ADHD’ers bruisen van creativiteit en hun energie kwijt kunnen in toneel, cabaret, muziek of kunst.

Focussen

Mensen met ADHD kunnen soms geheel opgaan in spel of televisie. Ze zijn dan helemaal gefocust en hebben blijkbaar geen weet van hun omgeving. Hierdoor ontstaan ernstige misverstanden.

Repeterend geluid

Iemand met ADHD houdt van repeterende geluiden, denk hierbij aan de geluiden bij computerspelletjes of in attractieparken. Altijd opnieuw hetzelfde deuntje geeft houvast.

Hoe vaak komt ADHD voor

Zeker drie op de honderd kinderen in Nederland heeft Last van ADHD, waarvan één ernstig. Dit zijn zo'n 40.000 kinderen tussen de vijf en veertien jaar. In elke klas zit wel 1 kind met ADHD. De klachten nemen bij ongeveer eenderde in de Loop van de jaren af. Ongeveer 30-60% houdt klachten als volwassene. Dit zijn in Nederland ca. 100.000 volwassenen.
De diagnose ADHD wordt vier keer zo vaak gesteld bij jongens als bij meisje: Mogelijk wordt de stoornis bij meisjes minder snel herkend dan bij jongens omdat ze vaker ADD hebben: ze zijn minder agressief en hyperactief en komen daardoor minder snel in de problemen.

ADHD raakt veel mensen. Het is niet iets om je voor te schamen of om te verbergen. Ze hebben veel conflicten thuis en met leerkrachten op school. Veel mensen met ADHD Lukt het niet een opleiding af te ronden. Ze hebben vaak moeite met het houden van werk of relaties. Ze komen bij anderen over als onattent en egocentrisch, omdat ze ongepaste opmerkingen maken of onopzettelijk afspraken niet nakomen. Volwassen ADHDérs veranderen nogal snel van baan of beginnen verschillende zaken als zelfstandig ondernemer. Ze maken echter nooit iets af.

Velen hebben faalangst, het gevoel ‘het niet goed te doen’ en ‘het niet voor elkaar te krijgen’ terwijl ze weten dat ze het kunnen. Ook hebben ze grotere kans op verslavingen, verkeersongelukken en lopen ze meer risico in aanraking te komen met criminaliteit. ADHD gaat zelden vanzelf over

Tips voor mensen met ADHD

• Probeer de verschijnselen van ADHD te leren herkennen. Dat helpt je een beeld te krijgen welk effect ADHD op je leven heeft en er greep op te krijgen.
• Bedenk dat je sterk de neiging hebt om je aandacht te verliezen; probeer je werkplek of studeerkamer daarom zo in te richten dat je niet snel wordt afgeleid. Geen schreeuwerige kleuren, liefst geen muziek zet alles wat je kan afleiden weg.
• Praat met de belangrijkste mensen in je omgeving over je stoornis, zodat zij je begrijpen en kunnen steunen.
• Zorg voor een overduidelijke structuur in je dagindeling. Elke dag hetzelfde op dezelfde tijd is niet raar.
• Zoek zo nodig professionele hulp of begeleiding.

ADHD of niet?

Vaststellen of iemand ADHD heeft of niet is niet eenvoudig. Het onderscheid met normale, bij de leeftijd horende problemen en drukte is moeilijk te maken. Bij kinderen is het moeilijk om voor het zevende levensjaar ADHD te diagnosticeren omdat normale ontwikkleingen bij het kind op ADHD achtige verschijnselen lijken. Bovendien kan iemand zich in contact met vreemden, zoals een hulpverlener, in eerste instantie rustig en aangepast gedragen. De situatie is dan zo nieuw en spannend dat hij of zij geconcentreerd het gesprek kan volgen en opdrachten kan maken. Ook dat bemoeilijkt het stellen van de diagnose. Wanneer ADHD niet op jonge leeftijd is herkend, is de diagnose op volwassen leeftijd eveneens moeilijk. Vaak zijn er allerlei andere problemen ontstaan, zoals depressie of angsten, waarvan de oorzaak na al die jaren moeilijk te achterhalen is.

De diagnose

Er bestaat nog geen test voor ADHD, de diagnose wordt gesteld door een gespecialiseerde arts (psychiater, psycholoog op basis van gesprekken met en onderzoek van het kind of de volwassene zelf, informatie van familieleden en school rapporten).
Er is wel een signaleringsinstrument voor kinderen vanaf zeven jaar. De zorgkast kan hulp bieden aan ouders en leerkrachten in het basisonderwijs.

Ook bij volwassenen met ADHD wordt voor de diagnose gekeken naar het gedrag als kind. ADHD ontstaat namelijk vóór het zevende jaar. Verhalen van ouders, broers en zussen en de partner zijn belangrijk, omdat iemand met ADHD veelal zelf te weinig zicht heeft op de eigen bijdrage aan de problemen. Ook wordt vaak lichamelijk onderzoek gedaan om andere oorzaken uit te sluiten.( voor volwassenen is er op korte termijn een indicatietest bestaande uit een vragenlijst hier beschikbaar.)

Therapie helpt

De behandeling van ADHD bestaat allereerst uit psycho- educatie. Je leert wat ADHD is en hoe je ermee om kunt gaan.
Bij kinderen met ADHD wordt geprobeerd het gedrag bij te sturen door de ouders te Leren op een bepaalde manier om te gaan met hun kind via Parent Management Training (PMT) of groepstherapie. Cognitieve therapie en gedragstherapie kunnen hierop een aanvulling zijn. Eventueel gebeurt dit in combinatie met sociale vaardigheidstraining en psychotherapie. De school wordt ook vaak betrokken in de behandeling. De behandeling kan worden gecombineerd met medicijnen.

Volwassenen hebben vaak tevergeefs geprobeerd hun leven aan te passen aan hun hyperactiviteit en concentratieproblemen. Behandeling kan ertoe leiden dat de verschijnselen van ADHD verminderen. Volwassenen met ADHD en ouders van kinderen met ADHD kunnen verder veel steun hebben aan contact met lotgenoten.

Medicijnen

Medicijnen kunnen ADHD niet genezen, maar wel de verschijnselen verminderen, Ze moeten meestal jarenlang gebruikt worden. De meest gebruikte medicijnen bij ADHD zijn methylfenidaat (Ritalin)en Concerta. Deze medicijn helpen bij meer dan 70% van de kinderen en volwassenen met ADHD de onrust, impulsiviteit en concentratieproblemen te verminderen. Ook kan het de stemmingswisselingen en agressieve uitbarstingen beperken.

Informatie en hulp

Als je je zorgen maakt over jezelf of iemand anders in je omgeving en een aantal van de beschreven verschijnselen herkent, doe je er goed aan hierover met je huisarts of iemand van bureau Jeugdzorg te praten. Voor het stellen van de diagnose worden jongeren eventueel doorverwezen naar de huisarts of jeugdpsychiater. Als volwassene kun je worden doorverwezen naar een instelling voor geestelijke gezondheidszorg GGZ, zoals de RIAGG hij je in de buurt- of een vrijgevestigde psycholoog, psychotherapeut of psychiater.