Gezondheid: Plasproblemen

De eerste vraag die dan opdoemt, is de vraag wat overmatig of te weinig plassen is. Niet iedereen plast even vaak. Wat is de maatstaf en hoe te handelen als je denkt dat overmatig plassen of te weinig plassen een probleem bij je is of dat je er concreet last van hebt? Vragen die meer leven dan er openlijk over gesproken wordt. Dit maakt het meteen een probleem waar mensen liever niet over spreken, het gênant vinden of er helemaal niet over durven te spreken.

Algemeen

Toch moet er in grote lijnen bij een volwassen mens pakweg 2 liter urine iedere dag het lichaam verlaten en bij voorkeur op een manier dat je er geen last van hebt.

Hoewel we het nogal eens als een gênant onderwerp betitelen, is plassen de gewoonste zaak van de wereld. Zonder plassen kan je niet leven, je lichaam zou vergiftigd raken, zo simpel is dat. Het is voor mens en dier de belangrijkste manier om afvalstoffen kwijt te raken. De afvalstoffen komen voort uit de afwikkeling van eten en drinken wat mens en dier nodig heeft om te kunnen leven … kortom het stofwisselingsproces in het lichaam. Maar waar “te” voor staat, gaat er feitelijk iets mis in het proces en dan is het ook bij plasproblemen dus zaak het uit te zoeken en op te lossen.
Waarbij vrouwen in ieder geval vaker plassen als mannen en dit komt voort uit het simpele feit dat de blaas kleiner is dan die van de man. Vrouwen en mannen vergelijken, gaat dus in ieder geval niet op.

Wat zijn er zoal voor plasproblemen?

Plasproblemen worden in verschillende categorieën ingedeeld, grofweg is dit:

• (Extreem-) veel plassen
• Te weinig plassen
• Niet plassen
• Pijn bij het plassen
• Blaasontsteking
• (Bijna) in bed plassen

Maar voordat je kijkt waar het probleem kan liggen, is de vraag of je je wel zorgen moet maken, een relevante. Daarbij is je normale “plasritueel” een goede maatstaf, want iedere normering gaat scheef. Ieder mens is immers ander, maar bij twijfel altijd een bezoek aan de huisarts brengen. Een mogelijk probleem in het beginstadium aanpakken is altijd beter.

Uiteenzetting van mogelijk oorzaken en oplossingsrichtingen

Medicijnen

Let bij medicijngebruik altijd op of het plasproblemen kan veroorzaken. Er zijn nogal wat medicijnen die dit proces beïnvloeden. Als het ernstige problemen oplevert, overleg dan met de huisarts voor bijvoorbeeld een vervangend medicijn of accepteer dat je bij een bepaald medicijn tijdelijk meer plast.

Leeftijd

Leeftijd heeft een rol in een verandering van het plasgedrag, want in de loop des jaren verandert het lichaam aanzienlijk en dus ook de blaas, de prostaat en de zenuwen. Een blaas die bijvoorbeeld wat groeit, kan leiden tot vernauwing als de plas de blaas wil verlaten. Voorkomen kan niet, een lichaam wordt nu eenmaal ouder. Alert blijven en proberen het lichaam zo gezond als mogelijk ouder te laten worden is uiteraard altijd zinvol.
Bij mannen kan de plasbuis vernauwen en kan ook met de leeftijd te maken hebben, maar ook op jongere leeftijd kan dit ontstaan, namelijk door een infectie, na een ongeluk of een operatie die via de plasbuis in gegaan. Stem met je huisarts af hoe dit op te lossen.

Eten en drinken

Een verandering in het voedingspatroon kan ook relevant zijn voor problemen met de blaas. Bepaalde vitamines in voeding kunnen het ontregelen van het normale plasproces bewerkstelligen, net zoals het gebruik van alcohol en cafeïne. Als je anders bent gaan eten en/of drinken, volg dan waar het om gaat, probeer de mogelijke veroorzaker even niet tot je te nemen en bekijk of daar de oorzaak ligt. Als er sprake is van chronisch gebruik of misbruik, is het goed om de huisarts te raadplegen. Deze kan je doorverwijzen naar een specialist om het probleem bij de oorzaak aan te pakken.

Blaasontsteking

Door een ontstoken blaas, meestal met een bacterie als veroorzaker, kan je ook plasproblemen krijgen. Vrouwen hebben er eerder last van dan mannen en ligt in het feit dat de urinebuis korter is en infecties eerder kunnen optreden. Naast de blaas bij iedere plasbeurt goed te legen, is er geen concreet andere manier om dit te voorkomen. Hooguit een toename van producten waar cranberry in zit, kan preventief werken en voldoende drinken. Dat laatste is altijd goed. Verder is het belangrijk dat een vrouw na seks goed plast, dit wil ook nog wel eens een blaasontsteking voorkomen.

Bedplassen

Meestal bij jonge kinderen en heeft slechts te maken met het feit dat gedurende de nachtelijke uren men de aandrang om te moeten plassen niet voelt. Het duurt meestal tot het 3e of 4e levensjaar alvorens de hersenen het signaal af gaan geven. Als een kind ouder is en nog (af en toe) in bed plast, dan zijn er wat zaken waar je je kind kunt stimuleren. Vooral niet straffen of groter maken dan het is. Een zenuwachtig kind doet het proces geen goed. Denk meer aan:

• Altijd goed en rustig uit laten plassen voor het slapen gaan.
• Als het gebeurd is, stel je kind dan gerust en doe iets met opbouwende kritiek. Vooral niet straffen.
• Als het een nacht goed is gegaan, complimenteer je kind de volgende ochtend dan.
• Een kind kan je ook proberen te stimuleren met een presentje als het drie dagen achter elkaar goed gaat. Dit aantal voer je dan langzaam op.

Niet plassen

Niet kunnen plassen (en wel aandrang hebben) kan tweeledig zijn, enerzijds kan het psychisch zijn en anderzijds kan het ook een lichamelijk probleem zijn. Als het niet chronisch is dan kan de oorzaak liggen bij een extreem grote hoeveelheid alcohol in korte tijd, erg lang zitten in een stoel die er zacht is, seksuele opwinding, medicijn gebruik en plas veel te lang ophouden. Oorzaken die je kunt voorkomen en waarbij, als het toch zover komt, in alle rust op de wc moet plaatsnemen en voorzichtig de urinestroom op gang moet laten komen. Een meer drastische manier is de blaaskatheterisatie, maar wil nog wel eens pijnlijk zijn. Helaas kan het vaak niet meer op een andere manier en moet er wel gekatheteriseerd worden.

Chronische problemen met plassen zijn problemen die zich langzaam opstapelen. Door niet goed uit te plassen, als de blaasspier niet sterk genoeg de blaas leegt, hopen de restjes plas zich op totdat de blaas vol is. Vaak gaat dit samen met een opgezette buik, de blaas die overloopt, een erg zwakke straal tijdens het plassen en frequente aandrang. Oorzaken zijn uiteenlopend van een vergrote prostaat bij de man tot een vernauwing van de plasbuis of voorhuid van de penis. Blaasstenen kunnen een veroorzaker zijn en bij zwangere vrouwen kan de baarmoeder drukken op de plasbuis. De oplossingen zijn uiteenlopend en gerelateerd aan de oorzaak. De huisarts consulteren is een must.

De mogelijk psychische problemen die leiden tot niet kunnen plassen liggen meestal in de sfeer van hoge mate van stress. Een gesprek met de huisarts en eventuele vervolgstappen (als dat nodig is) kunnen het psychische probleem wegnemen en daarmee ook de lichamelijke.

(Extreem) veel plassen

Wat de norm is, is moeilijk te zeggen. De enige norm die je er aan kunt hangen is die van je normale plasgedrag. Als je het idee hebt dat deze behoorlijk afwijkt, dan is het goed hier even alert op te zijn en te bekijken of het probleem blijft. Bij vrouwen kan veel plassen komen door de menstruatie of een zwangerschap. Maar ook een ander voedingspatroon en medicijngebruik kan het probleem veroorzaken. Als je de oorzaak te pakken hebt, kan je altijd nog bekijken of het teveel invloed op je dagelijks leven heeft en je dus in gesprek zal moeten met je huisarts, of dat het van voorbijgaande aard is (bijvoorbeeld een zwangerschap).

Als je plasgedrag niet “wat meer plassen is” maar “extreem veel meer plassen” dan is het uiteraard ook belangrijk de oorzaak te achterhalen. Per dag moet er ongeveer zo’n 2 liter urine geproduceerd worden. Suikerziekte kan een veroorzaker zijn, maar ook teveel drinken en dat kan ook extreem veel water drinken zijn. Alcohol of cafeïne gebruik kan een rol spelen, of de afwezendheid van het hormoon wat de nier water vast laat houden, namelijk ADH. Maar je kunt ook een sterk verminderde weerstand of vitaminegebrek hebben. Allemaal redenen om de huisarts te raadplegen en niet zelf dit soort problemen proberen op te lossen.
De gevolgen kunnen namelijk verstrekkend zijn, denk hierbij aan uitdroging, uitvalsverschijnselen van de nieren of zelfs een shocktoestand.

Tot slot

Vaak zijn het problemen die zelf of met behulp van de huisarts prima op te lossen zijn. Schaam je dus niet en stap naar de huisarts als je twijfelt. Zo voorkom je ook dat een klein probleem, mogelijk nog uitgroeit tot iets groots.