Welke soa's zijn niet te genezen? En hoe deze te behandelen?

Een seksueel overdraagbare aandoening - ook wel soa genoemd - is een geslachtsziekte die voornamelijk door seksueel contact wordt overgedragen. In Nederland zijn er jaarlijks zeker 100.000 soa-infecties. De meeste soa's zijn volledig te genezen, maar de soa's aids, hepatitis B, genitale wratten en herpes genitalis zijn aandoeningen die niet volledig te genezen zijn. Men blijft hierbij besmet met het onderliggende virus. Lees hieronder meer over deze ongeneeslijke soa's.

Wat is een soa?

Een soa is een seksueel overdraagbare aandoening. Het is een besmettelijke aandoening die men ongemerkt kan doorgeven. De meeste soa's zijn gemakkelijk te genezen, maar er zijn ook soa's waarvan men niet volledig kan genezen. Deze ongeneeslijke soa's worden in dit artikel beschreven. Men dient iedere soa zo snel mogelijk te behandelen, want een niet-behandelde soa kan ernstige gevolgen hebben.

Hoe kun je een soa krijgen?

Soa's worden overgedragen via bloed, contact van de slijmvliezen, sperma en vaginaal vocht. Soa's komen dan ook het meest voor bij onveilig seksueel contact tussen penis, anus, vagina en mond. Men spreekt van onveilig seksueel contact in de volgende gevallen:

• Vaginale seks zonder condoom
• Anale seks zonder condoom
• Orale seks (pijpen en beffen) zonder condoom
• Gezamenlijk gebruik van seksuele attributen zonder deze te reinigen

Hoewel de naam doet vermoeden dat soa's alleen overdraagbaar zijn bij seksueel contact, zijn sommige soa's ook overdraagbaar via het bloed. Bij het aanbrengen van tatoeages of piercings kan men bijvoorbeeld hiv, hepatitis B en syfilis oplopen. Ook door drugsgebruik loopt men het risico op deze aandoeningen. Omdat deze aandoeningen via het bloed overdraagbaar zijn, kan een zwangere vrouw die deze aandoeningen heeft ze ook overdragen op haar baby.

Er gaan wat fabeltjes rond over de oorzaken van soa's. Je krijgt in ieder geval in de meeste gevallen geen soa van:

• Tongzoenen
• Wc-brillen
• Huidcontact
• Hoesten en niezen
• Etenswaren
• Zwembaden
• Insectenbeten

Meest voorkomende soa's

Hieronder staat een lijst met de in Nederland meest voorkomende soa's, gerangschikt naar het jaarlijkse aantal nieuwe infecties (hoog naar laag):

1. Chlamydia-infectie
2. Genitale wratten
3. Herpes genitalis
4. Gonorroe
5. Hepatitis B
6. Syfilis
7. Hiv-infectie

Een hiv-infectie komt dus relatief weinig voor, maar de gevolgen ervan zijn groot. Vandaar dat er veel wordt gepropageerd om hiv-infecties te voorkomen.

Zijn soa's te genezen?

De meeste soa's zijn volledig te genezen - mits men er op tijd bij is.
De volgende soa's zijn echter ongeneeslijk:

• Aids
• Chronische hepatitis B (niet volledig ongeneeslijk)
• Genitale wratten
• Herpes genitalis

Deze soa's laten blijvend virussen achter in het lichaam.

Aids

Aids is de bekendste ongeneeslijke soa. Het is een aandoening die door het hiv-virus wordt veroorzaakt. Het hiv-virus kan in het bloed, sperma, speeksel, vaginaal vocht en moedermelk zitten. Het virus is echter nagenoeg alleen overdraagbaar door onveilige overdracht en gebruik van bloed en sperma. Het hiv-virus breekt het afweersysteem van de mens af en hierdoor is men kwetsbaarder voor alledaagse ziektes, maar ook voor zeldzame aandoeningen. Als dit het geval is, dan spreekt men van aids.

De veelgebruikte behandeling van het hiv-virus is het toedienen van hiv-remmers. Hiv-remmers stellen de afbraak van het afweersysteem door het hiv-virus uit en zodoende probeert men het stadium waarin men spreekt over aids uit te stellen.

Chronische hepatitis B

Hepatitis B is een leverinfectie die wordt veroorzaakt door het hepatitis B-virus. Het virus wordt voornamelijk getransporteerd door seksueel contact, maar ook via bloedcontact. Eenmaal in het lichaam komt het virus via de bloedvaatjes in de bloedbaan terecht en gaat het naar de lever. Hier richt het virus schade aan en deze schade kan blijvend zijn. In de meeste gevallen kan het lichaam zelf antistoffen maken tegen het virus en wordt het uit het lichaam verdreven. Echter soms ontstaat er een chronische hepatitis B-infectie. Men is nu drager van het virus en zo dus besmettelijk voor anderen, maar het virus richt ook nog steeds schade aan in de eigen lever.

Meestal heeft men geen klachten bij een infectie met hepatitis B. In sommige gevallen komen de klachten echter na enkele maanden.
Men kan de volgende symptomen hebben:

• Vermoeidheid en lusteloosheid
• Misselijk
• Pijnlijke bovenbuik
• Spier-en gewrichtspijn en -afwijkingen
• Geelzucht
• Kleurloze ontlasting

Er is meestal geen behandeling nodig als men acute hepatitis B heeft. Het virus verdwijnt dan immers vanzelf. Als de aandoening echter chronisch is, dan worden er medicijnen voorgeschreven. Deze medicijnen remmen in de meeste gevallen het virus, maar zorgen er in sommige gevallen ook voor dat het virus volledig verdwijnt. Daarom is deze ziekte niet volledig ongeneeslijk.

Genitale wratten

Genitale wratten zijn een aandoening die seksueel overdraagbaar is en net als andere wratten tamelijk onschuldig. De veroorzaker van de wratten - welke zich rond de geslachtsdelen bevinden - is het HPV-virus. Anders dan bij de meeste soa's, kan men genitale wratten wel krijgen van huidcontact of het gebruik van dezelfde verzorgingsproducten. Het HPV-virus wordt echter voornamelijk door seksueel contact overgedragen. Niet iedereen die het virus oploopt, krijgt ook wratten. Men is in dit geval drager en kan het virus wel overdragen op anderen.

Meestal heeft een geïnfecteerd persoon geen klachten, echter als de wratten daadwerkelijk komen dan kan men jeuk, pijn of een branderig gevoel ervaren.

Genitale wratten hoeven niet altijd te worden behandeld. Meestal verdwijnen ze net als gewone wratten vanzelf, zonder behandeling. In andere gevallen worden wratten door de huisarts verwijderd. Dit is een intensieve ingreep, waarbij in het ergste geval de wratten worden weggebrand, bevroren of weggesneden. Als de wratten weg zijn, dan is men echter niet van het virus verlost. Men is nog steeds drager van het HPV-virus en de wratten kunnen nog steeds worden overgedragen.

Herpes genitalis

Herpes is een ongeneeslijke seksueel overdraagbare aandoening die wordt veroorzaakt door een virus. Dit virus kan via slijmvliezen en huid na seksueel contact binnendringen en kan zorgen voor ontstekingen rond de geslachtsdelen. Het virus komt meestal tot uiting in zweertjes en blaasjes, die bij contact ook over kunnen gaan naar de rest van het lichaam.

De eerste klachten volgen snel - meestal binnen een week - na de infectie. Men kan dan de volgende symptomen ervaren:

• Jeuk en irritatie
• Rode plekjes en zweertjes op de huid of slijmvliezen en rond de geslachtsdelen

Herpes is ongeneeslijk, maar de klachten van herpes kunnen wel worden behandeld. Herpes komt meestal terug in aanvallen. Soms is men vrij van klachten - en denkt men onterecht dat het herpes-virus weg is - maar het andere moment kunnen de klachten zomaar weer de kop op steken. Een goede lichamelijke conditie kan de duur van de aanvallen verminderen. Er zijn ook medicijnen die de ernst van de klachten en de duur van de aanvallen kunnen verminderen.